کد مطلب:228341 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:544

گنجینه کتابخانه » اهل بیت » امام رضا (ع) »»» فهرست کتاب

از محضر رضا

نورهای پاك چهارده معصوم، چراغ هدایت همه ی انسانها خصوصا اهل قلم هستند و هر نویسنده با نگاه به این معادن حكمت و خزائن علم می تواند خود و خواننده را از گمراهی رهانیده و از هر تحیر به اطمینان و یقین و صراط حق نزدیك كند. این قلم كه خود را وقف چهارده نور طاهر خلقت نموده بر عهده خود وظیفه می داند برای كسب ثواب معنوی و اجر اخروی و جلب اندوخته های آخرت به تشریح و تبیین كلمات، جملات و توصیه های این بازماندگان بی همتای الهی همت گمارد.

در این مسیر، كتاب شریف و پرگهر «مفاتیح الجنان» را انتخاب كرده، چرا كه این مجموعه در كلیه مساجد و منازل مؤمنین در دسترس و حاضر می باشد و امكان مرور و انس همیشگی با این دعا میسر است.

از بین همه ی چهارده معصوم علیهم السلام با اجازه ی حضرت سید انبیاء و رسولان، جناب محمد بن عبدالله صلی الله علیه و آله به پای درس امام رئوف حضرت ابامحمد، علی بن موسی الرضا علیه السلام نشستیم كه سایه ی بلند و نام عزیز این سلطان معصوم قرنهاست بر سر مؤمنین و مؤمنان و مسلمین و مسلمات و همه ایرانیان می باشد و در هر زیارت از دور و یا نزدیك می توان با معرفت بیشتر به محضر این امام راضی به تقدیر خداوند رسید و با عرض ارادت و تجدید میثاق و تعهد با مقام والای ایشان، رضایت رضای طوس را فراهم



[ صفحه 16]



كرده، كه رضای او رضای خداوند سبحان را در پی می آورد.

امام رضا علیه السلام را انتخاب كردم چون او وارث محمد خاتم انبیا است و او وارث امیرالمؤمنین علی علیه السلام است. و او وارث حضرت زهرا سیدة نساء العالمین است و او وارث حسن بن علی علیه السلام است و او وارث حسین بن علی سیدالشهداء اولیاء است و وارث اولاد معصوم اباعبدالله الحسین علیه السلام است و او وارث باب الحوایج حضرت موسی بن جعفر علیهماالسلام است.

امام رضا علیه السلام را برگزیدم كه جد چهارم حضرت امام زمان مهدی موعود (عجل الله تعالی فرجه الشریف) است.

از مجموعه كلمات و ادعیه رسیده ی از محضر رضا، دعای كامله ای را انتخاب كردم كه خطاب به شیعیان عصر غیبت و خطاب به مسلمین این تسلیم شدگان زمان امامت حضرت بقیةالله است.

و یقین دارم چون در زمان حضور و فرماندهی ولی الله الأعظم، حضرت اباصالح المهدی، صاحب نفوس و صاحب امر و زمان هستیم این دعا برای هر شیعه و در جهت تحقق همان اكمال دین غدیرخم، اهمیت حیاتی دارد.

با دقت در كلمات دعای انشاء و توصیه شده از سوی امام رضا علیه السلام به تحلیل و شناخت دقیق و معرفت كامل تری نسبت به وضع جهان می رسیم و با تدبر در مفاهیم بلند كلام رضوی در این دعا به تصویر سالم و درستی از زمان ظهور حضرت آقا امام زمان می رسیم كه مستند به نفس و زبان نورانی حضرت علی بن موسی الرضا علیهماالسلام است.

در میان جملات پایانی این دعا به تعریف سالم و ماندگار و دقیقی از



[ صفحه 17]



انتظار می رسیم كه فعال و مثبت و سازنده و كارآ می باشد و از آن رضای شاهد و برای این مهدی هادی است؛ پس دیگر جای شك و شبهه ای باقی نمی ماند.

تاكنون هر دعایی از ائمه معصومین را كه تفسیر كرده اند، مطلب را بیشتر بر مبنای تفسیر، براساس لغت و معنی هر واژه پیش برده اند و قطعا به هر شكلی كه قدم برداشته اند، مورد رضای خدا بوده و نگارنده به هیچ وجه درصدد نقد شرح دعاهای دیگر نیست. چه نقاد و محاسبه گر اعظم، همان است كه قدر ذره را می داند و صاحب میزان است و او پاداش می دهد.

اما آنچه در این تحریر ثبت و اضافه می شود، مراجعه به كلمات، جملات خود حضرت امام رضا علیه السلام و یا دیگر چهارده معصوم كرام است كه در ذیل هر یك از فرازهای دعا ذكر می گردد، مثلا اگر در متن این دعا كلمه كسالت آمده، روایتی هم از خود حضرت رضا در توضیح و تشریح موضوع كسالت مؤمنین در دین داری تحقیق شده و خودشان لطف كرده نشان داده اند و در ذیل آن فراز دعا این روایت هم نقل می شود تا خواننده با مجموعه ای وسیعتر با فرهنگ رضوی و سنت نبوی و پیام معصومین علیهم السلام آشنا گردد.

طبق نقل مضبوط در كتاب شریف مفاتیح الجنان این دعا را حضرت امام رضا علیه السلام به صحابی صدیق و یار مؤمن و وثیق خود یونس بن عبدالرحمان به امانت سپرده اند تا مؤمنین با شناخت و انس با آن حامی امامت فرزند ایشان در زمان غیبت كبری باشند.



[ صفحه 18]



بسم الله الرحمن الرحیم

1 - اللهم ادفع عن ولیك و خلیفتك و حجتك علی خلقك و لسانك المعبر عنك الناطق بحكمتك و عینك الناظره باذنك و شاهدك علی عبادك الجحجاج المجاهد العائذ بك العابد عندك.

بارالها، از تو می خواهم كه هر بلا و سختی را از او دفع كنی،

او كه ولی توست،

و او كه خلیفه توست،

و او كه حجت تو بر همه خلق است،

و او كه به اذن تو،

تعبیركننده حقایق تمام هستی از سوی مقام بلند توست،

و گوینده حكمت های بالغه ی توست،

و چشم بینای توست و همه ی خلق را می بیند،

همان كه شاهدی از سوی تو بر اعمال و گفتار بندگان است،

او در راه تو بزرگترین مجاهد و پناهنده به آستانت می باشد،

و او تجلی كامل عبادت و عابد در حضور مقام والای توست.

حضرت آقا امام رضا علیه السلام دعای خود را با لفظ جلاله ی «الله»، آغاز می فرمایند، حضرت حق، دارای مقامات مختلف و متعددی است كه مؤمنین هر كدام را به مناسبت شایسته آن بكار می برند.

غیاث المستغیثین را زمان تقاضای فریادرسی و غفار را وقت طلب بخشش و هو را كه اسم خفیه خداوند است در محل خفا و تقیه و به آهستگی و در نجوای با او بكار می برند و در زمان فقر، رزاقش می خوانند



[ صفحه 19]



چه از سفره كرمش اطعام و كفایت كند و وقت ضعف هم از مقام ناصرش نصرت می طلبند.

«الله»، اسم كامل خداوند است كه شامل جمیع صفات و اسامی مبارك اوست. «الله»، مظهر قدرت و كمال اوست و وقتی حضرت امام رضا علیه السلام در متن و در پایان این دعا، آن حجت را كامل كننده دین خدا و تمام كننده عدل و عدالت حقه ی او و مظهر و تجلی كامل صفات خدا در روی زمین معرفی می كند و از ظهورش و والیان بعد از ظهورش می گوید، پس از لفظ جلاله كامله ی «الله» كه مظهر تمامیت است استفاده می كند، لفظی كه ظهور همه صفات الهی است.

حضرت امام رضا علیه السلام، این دعا را با لفظ اللهم آغاز می كند، و در متن آن شكوه ها و گلایه های خود را از تاریخ شیعه در عصر غیبت و دردمندی های مؤمنین و منتظرین آخر زمان را بیان دارد. و در لفظ اللهم به همه خوانندگان این دعا توصیه می كند. كه یكتا مرجع بحق مراجعه شما در تلخی ها و سختی ها «الله» است. تنها راه انسان زمینی مراجعه به درگاه الهی است، بی همتا خورشید مقصودی كه پاسخ گوی بی منت هر نیازمندی است، فقط شعاع وجود خداست، و اینكه، ای بشر تاكنون هر آنچه از سختی ها و تلخی های روزگار كشیده ای و هر ناهمواری و سیاهی كه از این ظلمتكده زمین دیده ای همه ناشی از دوری (خود كرده) تو از الله است، ضعف اخلاقی، فساد شخصی و جمعی، خشكسالی های طبیعی و دینی و فقر اقتصادی و فرهنگی و تضاد و تزاحم انسانها و هر آنچه كه برایت خیر و شادان نیست همه از فاصله وجودی تو از خداوند است، چه تو ترك خانه



[ صفحه 20]



نورانی حق كرده ای هر چند او تو را نرانده اما انسان چشم بسته به روی نور در چاله و یا چاه می افتد و یكتا دستگیره او الله و توصیه های آسمانی اوست. چون امام رضا در اول كلام می گوید اللهم پس هر نفس نیز شایسته است تا آخر عمر، نفس خویش را پایبند كعبه زیبای این الله كند.

به همین منظور نیز و جهت تكمیل اطلاعات دینی خود و رشد معارف مذهبی در ذیل این فراز دعا به چند روایت از امامان معصوم علیهم السلام نگاه می كنیم.

1 - 1 - حسن بن خالد از حضرت امام رضا علیه السلام روایت كرده كه فرمودند: از پدرم شنیدم از پدرش روایت می كرد كه معنی «و اتخذ الله ابراهیم خلیلا - ابراهیمی كه خداوند او را به مقام دوستی خود برگزیده است -» آیه 125 سوره نساء - اینست كه وی از هیچ كس چیزی نخواست و نزد كسی نرفت و جز از خداوند از دیگری تقاضا نكرد. [1] .

و در ترجمه منظوم این آیه می خوانیم.



چه دینی است بهتر از این كه شما

بگردید تسلیم یكتا خدا



نكوكار باشد خلق و عفیف

درآیند مردم به دین حنیف



به دین خلیلی كه پروردگار

بخواندست او را وفادار یار [2] .



1-2- در همین زمینه نگاه می كنیم به كلام نورانی حضرت امام رضا علیه السلام، كه فرمودند: هرگاه برای شما سختی و مشكلی پیش آمد از ما استعانت بجوئید و بوسیله ما از خداوند رفع مشكلات خود را بخواهید كه



[ صفحه 21]



خداوند متعال در آیه 180 سوره اعراف قرآن كریم می فرماید: «و لله الاسماء الحسنی فادعوه بها» و حضرت امام صادق علیه السلام در تفسیر آن فرمودند: به خداوند سوگند ما (ائمه معصومین) اسماء حسنی هستیم، خداوند عمل كسی را قبول نمی كند مگر به معرفت ما. [3] .

و در ترجمه منظوم این آیه می خوانیم كه:



خدا را بود نام نیكو زیاد

به آن نامهایش نمایید یاد [4] .



خداوندا، از درگاه تو می خواهیم تو خود به ما توفیق دهی تا بتوانیم آنگونه كه تو و نمایندگان رسمی تو بپذیرند و راضی باشند عمل كنیم تا در روز رستاخیز اعظم روسفید باشیم.

1-3- در توضیح معنی «ولی»، اگر بخواهیم در حد لازم بنویسم پیش از حجم كتب الغدیر باید مطلب مستند و دقیق و شنیدنی جمع آوری كرد، لكن نگارنده این سطور، در اینجا فقط یك حدیث موثق از سوی وجود مقدس حضرت بقیةالله الاعظم را متذكر می شود كه فرمودند: آیا ندیدید كه چگونه خداوند از زمان حضرت آدم علیه السلام تا دوران امامت و پیشوای پیشین (حضرت امام حسن عسكری علیه السلام) چگونه برایتان سنگرها و پناهگاههایی قرار داد كه به آنها پناهنده شوید؟ و پرچمهای هدایتی برافراشت تا به وسیله ی آنان راه جویید و هدایت پذیرید؟ به طوری كه هرگاه پرچم و نشانه ی هدایتی ناپدید گردید پرچم و راهنمای دیگری ظاهر شد و هر زمان، ستاره ای غروب كرد ستاره ی دیگری درخشید؟ آیا پنداشتید كه با شهادت



[ صفحه 22]



امام حسن علیه السلام خداوند سبحان دینش را باطل ساخت و سبب بین خود و خلقش را - یعنی وجود حجتش را كه رشته ی ارتباط و پیوند خالق هستی با جهان آفرینش است - قطع نمود؟ هرگز، هرگز چنین نبوده و چنین نخواهد شد تا آنكه رستاخیز فرارسد و فرمان الهی آشكار گردد، در حالی كه ایشان اكراه دارند. [5] .

برای درك بهتر و دقیق این كلام به بیان حضرت امام رضا علیه السلام نگاه كنید.

1-4- حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام می فرمایند، كه حضرت رسول گرامی محمد بن عبدالله صلی الله علیه وآله به حضرت علی و حسنین علیهماالسلام وصیت كرده و فرمودند:

مقصود از قول خداوند متعال در آیه 59 سوره نساء كه می فرماید:

یا ایها الذین آمنوا اطیعوا الله و اطیعوا الرسول و اولی الامر منكم

امامان از فرزند علی و فاطمه هستند، تا آنگاه كه قیامت برپا شود. (مؤلف گرانقدر كتاب اخبار و آثار حضرت امام رضا علیه السلام در ذیل این روایت توضیحات مفصلی را در قالب سؤال و پاسخ های دهگانه بنحو شایسته و مقبولی تنظیم نموده كه چون در این محل نمی گنجد از نقل آن منصرف شده و تنها خوانندگان را به مطالعه آن توصیه می نمائیم، نگارنده) در ادامه بیان شیوا و رسای محقق و مفسر شیعه مرحوم شیخ صدوق در كتاب ارجمند «كمال الدین و تمام النعمه» توجه بفرمائید.

1-5- خداوند متعال در آیه «و اذ قال ربك للملائكه انی جاعل فی



[ صفحه 23]



الارض خلیفه - سوره بقره آیه 30 - نظر دارد به اینكه جانشینی در زمین از سوی خود نصب گرداند كه وسیله هدایت (بندگان) آنان باشد. به یك اطاعت بلند پایه ای كه مقترن به مقام توحید است از حضرت حق، شریك داشتن و ستمكاری و تضییع حقوق را - در حالت اراده دو وجود مستقل كنار هم - بركنار ساخته ساقط می سازد و مقصود همان است كه بوسیله او و با او مقام ولایت و سرپرستی خداوند درست می شود، و حجت الهی كامل می گردد. و برای كسی عذری در غفلت از حق باقی نمی ماند.

فائده دیگر نصب امام اینست كه چون آمادگی یكی از بندگان خود را برای یك نوع عبادتی در نظر گیرد، خداوند بوسیله ی خلیفه ی خود او را به آن دعوت می كند، تا توفیق آن عبادت را دریابد و به اندازه آن مستحق ثواب گردد و اگر غفلت از آن روا باشد رواست كه از همه ی حقوق خلق خود صرفنظر كند و خداوند از آن بزرگوارتر است.

خداوند در این امر كاری كرده است كه بوسیله امام عادل منصوب از سوی او، مورچه و پشه و هر جانداری هم به سعادت می رسد به دلیل اینكه خدای عزوجل در آیه 107 سوره انبیاء می فرماید:

و ما و ما ارسلناك الا رحمة للعالمین.



خدا برگزیدت به پیغمبری

مقامی ترا داد بر رهبری



كه بر مردمان خوان رحمت نهی

بشارت به لطف الهی دهی [6] .



و دلیل روشن تر دیگر، گفتار خداوند در داستان حضرت نوح، در آیه



[ صفحه 24]



10 الی 12 سوره نوح آمده كه خداوند می فرماید:

فقلت استغفروا ربكم انه كان غفارا یرسل السماء و علیكم مدرارا و یمددكم باموال و بنین و یجعل لكم جنت و انهارا

و سبب این رحمت همان امامان و خلیفه های منصوب از سوی خداوند هستند. [7] .

و در ترجمه منظوم آیات فوق می خوانیم كه:



بگفتم كه ای خلق از هر گناه

نمایید توبه به یكتا اله



كه آمرزشش هست بی انتها

بیامرزد او كارهای خطا



فرستاد یزدان ز نیلی سپهر

بسی آب و باران خود از روی مهر



به اموال و فرزندهای زیاد

بجوشند زیر درختان آن



1-6- برای درك یكی از مقام های «حجت» خداوند بر زمین كه شامل ائمه معصومین علیهم السلام می شود به این روایت به دیده ی دقت نگاه كنید.

حضرت امام صادق علیه السلام راجع به قول خدای عزوجل در آیه 72 سوره احزاب چه می فرماید؟

انا عرضنا الامانه علی السموات و الارض و الجبال فأبین ان یحملنها و اشفقن منها و حملها الانسان انه كان ظلوما جهولا آیه 72 سوره احزاب.

حضرت امام صادق علیه السلام فرمودند كه آن امانت «ولایت» امیرالمؤمنین علیه السلام است (و انسان ظالم جاهل نیز بر كسی تعلق می گیرد كه نادانسته بر اصل



[ صفحه 25]



ولایت آن حضرت و اولاد معصومین علیهم السلام او ظلم می كند.) [8] .

و در ترجمه منظوم این آیات می خوانیم:



چو بر آسمانها و ارض و جبال

امانت بداد عرضه آن ذوالجلال



بكردند از حمل آن امتناع

نمودند اندیشه از این متاع



جز انسان كه آن را پذیرفت زود

كه در ظلمت جهل وامانده بود



دلیلی بر این كار یزدان نهاد

كه بر آدم این امر را عرضه داد [9] .



1-7- حضرت امام باقر علیه السلام در پاسخ به سالم حناط در مورد آیات 193 الی 195 سوره شعرا كه خداوند فرموده است نزل به الروح الامین علی قلبك لتكون من المنذرین بلسان عربی مبین. می فرمایند؛ آن ولایت امیرالمؤمنین علیه السلام است. و در توضیح آن در كتاب معتبر اصول كافی آمده است، «قرآن» كه برای بشارت و انذار مردم نازل شده است. جز با «ولایت» علی علیه السلام كه به معنی معرفت و دوستی و پیروی و تبعیت از آن حضرت است، به نتیجه نرسد، زیرا قرآن كتابی است صامت و آن را مفسر و مبینی لازم است كه معنی واقعی و حقیقی اش را بازگوید و گفتار و رفتارش قرین و همدوش قرآن باشد و او همان امیرالمؤمنین علی علیه السلام است كه پیغمبر صلی الله علیه و آله او را با قرآن قرین فرموده اند. [10] و در ترجمه منظوم آیات فوق می خوانیم:



كه آنرا بیاورد روح الامین

ز سوی یگانه خداوند دین





[ صفحه 26]



به قلبت فرستاده شد این كتاب

كه ترسانی این خلق را از عذاب



خداوند آن را به تازی زبان

فرستاد اینسان بلیغ و روان [11] .



1-8- پدر بزرگوار حضرت امام رضا علیه السلام، حضرت باب الحوایج موسی بن جعفر علیه السلام درباره آیه 35 سوره حج كه خداوند در قرآن كریم می فرمایند: و بئر معطله و قصر مشید، «و چاه عاطل مانده و كاخ برافراشته» فرمودند؛

چاه عاطل مانده، امام ساكت است، و كاخ برافراشته امام گویا است، و مترجم كتاب شریف اصول كافی در توضیح، در ذیل این روایت می آورد كه، چاه عاطل مانده آنست كه آب دارد و مردم از آن استفاده نمی كنند و تأویل نمودن امام ساكت را به آن تشبیهی است بسیار مناسب، زیرا آب مایه حیات صوری و ظاهری است و علم امام نیز مایه ی حیات معنوی و روحانی است همانگونه كه بدبختی مردم گاهی سبب می شود كه از آب موجود صاف و زلال استفاده نمی كنند، گاهی هم شقاوت آنها سبب می شود كه نتوانند از علم امام و رهبر خود استفاده كنند، مانند زمان خانه نشینی امیرالمؤمنین علیه السلام و زمان غیبت حضرت امام عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) و تشبیه امام ناطق به كاخ برافراشته نیز روشن و واضح است مانند خلافت و حكومت آن حضرت و زمان ظهور امام عصر (روحی فداه) است. [12] .

خداوندا، در ظهور قدرتمندانه و عدالت طلبانه حضرتش تعجیل بفرما.



[ صفحه 27]



و در ترجمه منظوم آیه 45 سوره حج می خوانیم:



چه بسیار بودند خود قصر و كاخ

كه تبدیل گردد بر سنگلاخ [13] .



غریبی فرهنگ غیبت تا آنجاست كه مترجم منظوم، وضع راه و طی طریق ایشان را بجا، سنگلاخ معرفی می كند. دعا می كنیم كه راه شناخت و توسل به حضرت امام غایب آنقدر تسهیل گردد كه هموار و صاف و قابل دسترسی برای همه مسلمین گردد.

1-9- حضرت امام جعفر صادق علیه السلام درباره قول خدای عزوجل در آیه سوم سوره بروج - «و شاهد و مشهود» می فرمایند؛

پیغمبر صلی الله علیه و آله و امیرالمؤمنین علی علیه السلام منظور است، یعنی پیغمبر «شاهد» گواهی دهنده و امیرالمؤمنین «مشهود» مورد گواهی آن حضرت هستند. [14] .

و در ترجمه منظوم این آیه می خوانیم كه:



قسم باد بر عرصه ی رستخیز

به مشهود و شاهد قسم باد نیز [15] .



در حالی كه به استناد این آیه قرآن، پیامبر گرامی صلی الله علیه وآله شاهد و گواهی دهنده بر وجود حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام است، و توجه به كلام حضرت امام رضا كه در متن دعا می فرمایند، حضرت آقا امام زمان به اذن خدا شاهد بر اعمال بندگان هستند، بر هر مؤمن واجب می شود كه وجود مبارك حضرت اباصالح المهدی را حاضر و ناظر بر اعمال بداند و رفتار خود را بر محور نظارت تامه حضرت آقا از سوی خداوند بصیر تنظیم كند و



[ صفحه 28]



اخلاق خود را بر مبنای مهدی محوری تدوین نماید. زیرا كه گواهی امام در روز قیامت در كنار فرشتگان شاهد و اركان و ابدان ما در كنار مكان اعمال ما شهادت به خیر و یا شر اعمال ما می دهند، پس هر مؤمن باید بخاطر شرم و حیا از چشم بینای حضرت حجة بن الحسن علیه السلام كه به اذن خداوند می بینند، دیگر دور خطا نگردد و بخاطر اینكه مورد نظر حضرت آقا قرار دارد از ارتكاب گناه پرهیز كند.

بدین منظور نگاه كنید به تفسیر حضرت امام رضا علیه السلام از آیه 24 سوره یوسف قرآن كریم كه می فرمایند از جدم حضرت حسین بن علی علیهماالسلام شنیدم كه ایشان در تفسیر آیه ی لولا ان رءا برهن ربه فرمودند: زن عزیز مصر به هنگامه وسوسه نفس برخاست و جامه ای را روی بت انداخت، یوسف گفت؛ این چه كاری بود كردی؟ گفت: من از بت شرم دارم.

حضرت یوسف گفت: تو از یك جماد شرم می كنی كه نه گوش دارد و نه چشم، پس من چگونه از خداوندی كه آدمیان را آفریده، شرم نداشته باشم. [16] .

1-10- احمد بن عمر از حضرت امام رضا علیه السلام روایت كرده كه آن جناب در معنی آیه 43 سوره رعد در قرآن كریم كه خداوند می فرماید:

قل كفی بالله شهیدا بینی و بینكم و من عنده علم الكتاب.

حضرت امام رضا علیه السلام فرمودند:

مقصود علی علیه السلام است. [17] .



[ صفحه 29]



در این موضوع لازم به یادآوری است كه هر یك از اوصیاء بعد از امیرالمؤمنین هم در وظایف و مسئولیت هایی كه از سوی خداوند بر عهده دارند وارث حضرت امیرالمؤمنین هستند و هم صفات و تونایی ها و علم و امانت های حضرت مولا الموحدین نیز به یكایك اوصیای معصوم بعد از او به ارث می رسد.

و در ترجمه منظوم این آیه نیز می خوانیم:



بگو بین ما و شما بر گواه

هماناست كافی یگانه الله



همین گونه هم صالحان زمین

كه هستند مؤمن به قرآن و دین [18] .



1-11- در همین زمینه نگاه می كنیم به كلام حضرت امام رئوف علی بن موسی الرضا علیهماالسلام كه در تفسیر بخشی از آیه 94 سوره توبه كه خداوند در آن می فرماید؛ «و سیری الله عملكم و رسوله» فرمودند اعمال امت به حضرت رسول صلی الله علیه وآله در هر بامدادی عرضه می شود، در این مورد نیكان هر چه انجام دهند به آن جناب می رسد، اینك از خدا بترسید و گرد معاصی نروید. [19] .

ای مولای من، ای سید من، امام همه ی خلق و شاهد و صاحب عصر و ای حاضر و ای ناظر، من به عنوان بنده ای از بندگان خدا از شما استمداد می خواهم تا در عمل به آئین و سنت احمدی و تحقق دین پاك مهدوی موفق و سرافراز در روز قیامت باشم.

قبل از ورود به بخش بعدی از دعای حضرت امام رضا علیه السلام یادآور





[ صفحه 30]



می شود حضرت علی بن موسی در همین بخش اول، یازده مورد از القاب و صفات مبارك حضرت آقا امام زمان (روحی فداه) را به شیعیان تعلیم داده اند كه این تعدد، نشانه ی توجه حضرت و اهمیتی است كه ایشان برای وجود حضرت بقیةالله قائل هستند و در همین موضوع نیز برای اهل تدبر وظیفه ای خاص معین می شود كه هماره حضرت آقا امام زمان (روحی فداه) را با القاب مبارك نام ببرند.

2- و اعذه من شر جمیع ما خلقت و من برأت و انشأت و صورت و احفظه من بین یدیه و من خلفه و عن یمینه و عن شماله و من فوقه و من تحته بحفظك الذی لا یضیع من حفظته به و احفظ فیه رسولك و ابائه ائمتك و دعائم دینك.

خداوندا، او را، از شر جمیع مخلوقات، كه انشاء و ایجاد فرموده ای در پناه خودت حفظ فرما

و او را از همه ی شرور اطراف - راست و چپ و از بالا و پایین - حفظ فرما. چه یقین دارم كه هركس را كه تو در سایه ی خود حفظ كردی، او از هر فساد و نابودی مصون خواهد بود.

بارالها، در وجود مبارك او همه ی آثار و امانت های رسول خاتم خود صلی الله علیه وآله و پدران او، امامان پاك و آسمانی خود را حفظ فرما. زیرا كه او و اجداد گرامی اش پایه های محكم و اساس كل دین هستند.

2-1- انواع شرور موردنظر امام رضا علیه السلام كدامند؟ قطعا امام زمان علیه السلام را بیماری های بدنی و یا خدشه های نیزه های دشمن تهدید نمی كند كه امام



[ صفحه 31]



رضا علیه السلام اینگونه دعا كنند.

شری كه امام رضا علیه السلام از خداوند می خواهد، تا امام حقش را در حصن امن و آسایش خود قرار دهد، از همان نوع شر وسوسه خناس فی صدور ناس است. شری كه بر قلب دشمنان و رقیبان از سوی شیطان اغوا می شود و روح مریض و اراده ضعیف انسان های زمینی و خاك نشین، تسلیم خواسته های ابلیس می گردد. و هماره از چپ و راست، بالا و پایین روبرو و پشت سر برای امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) چاله و برای مؤمنین امامت و ولایت حقه اش چاه درست می كنند.

آنچه در طول تاریخ شیعه اثنی عشری برای امامت این امام دوازدهم، پیوسته شر درست می كرده همین ادعاهای مهدویت و یا بابیت است كه كسانی پیدا می شده اند از روی غرض ورزی و خود مطرح كردن و یا قدرت طلبی، مردم ساده ی اطراف خود را مكارانه و حیله گرانه خام می كردند و مدتی لباس تقلبی حضرت اباصالح را به تن می كردند.

محدث و علامه شهیر مرحوم مجلسی صاحب كتب عدیده و از جمله آنها بحارالانوار در جلد سیزده بحارالانوار، فهرستی از این افراد مدعی و تاریخچه هر كدام و مسیر آمد و رفت شان را در تاریخ شیعه اثنی عشری ثبت می كند و این فهرست در كتاب ترجمه آن كه بنام مهدی موعود و توسط آقای علی دوانی ترجمه شده با فهرست افراد دیگری كه در یك قرن اخیر این ادعای تلخ و سیاه را متأسفانه تكرار كرده اند در مقدمه كتاب جمع می شود كه در اینجا همراه با اظهار برائت از ایشان و راه ظلمت و ضاله ایشان نام هر یك را برای آشنائی خوانندگان ذكر می كنم.



[ صفحه 32]



حسن شریعی - محمد بن قصیر نمیری - احمد بن هلال كرخی - محمد بن علی بن بلال - حسن بن منصور حلاج - محمد بن علی شلمغانی - ابوبكر بغدادی - ابودلف مجنون، كه این اسامی در كتاب علامه ی مجلسی آمده است و بعد اسامی میرزا علی محمد باب - حسینعلی مازندرانی و ابوالفضل گلپایگانی كه در بخش مقدمه مفصل و تشریحی ترجمه آقای علی دوانی ثبت گردیده است.

خداوندا - ما نیز به تبع از كلام صریح امام رضا علیه السلام از درگاه تو می خواهیم كه ما و دیگر محبان اهل بیت علیهم السلام را از انحراف و گمراهی در این راه در پناه پربهای خودت حفظ فرمائی، و در ادامه به درددل خود حضرت امام رضا علیه السلام در این زمینه گوش جان می سپاریم.

2-2- حضرت ابوالحسن علی بن موسی الرضا علیه السلام در پاسخ به سؤال ابونضر بزنطی كه سؤال كرده بود چه اندازه صبر و انتظار فرج نیكو است؟

فرمودند؛

آیا نشنیده ای كه بنده صالح گفت: ناظر اعمال همدیگر باشید و من نیز با شما مراقب هستم، و انتظار بكشید من نیز با شما از منتظرین می باشم.

همواره صبر پیشه كنید و صبر، فرج و گشایش امور را دنبال خود دارد، و امت هایی كه قبل از شما در این جهان زندگی می كردند بیشتر از شما صابر بودند، (امام رضا علیه السلام، ادامه می دهند) حضرت امام باقر علیه السلام فرمود: به خداوند سوگند حوادثی كه در امت های گذشته روی داده در این امت نیز روی خواهد داد، و هر چه بر سر آنها آمده به سر شما نیز خواهد آمد، و اگر بر امری اتفاق كردید این خلاف سنت و روش گذشتگان است.



[ صفحه 33]



و اگر چنانچه علماء می یافتند كسانی از شما را كه حدیث می گفتند، و اسرار آنها را حفظ می كردند، با شما سخن می گفتند و حكمت و دانش را بیان می نمودند و لیكن شما چون اسرار را حفظ نمی كنید، خداوند شما را گرفتار و مبتلا می كند.

شما مردمانی هستید كه ما را در دل خود دوست دارید، و با فعل و كردار خود با ما مخالفت می كنید.

به خداوند سوگند اختلاف اصحاب و یاران تو با هم مساوی نیست، چرا شما نفس خود را در اختیار نمی گیرید و صبر نمی كنید تا خداوند آنچه را اراده كرده اید بیاورد، این امر (فرج) به اراده مردم نیست، بلكه خداوند هرگاه اراده فرماید، امر خود را ظاهر كند. [20] .

2-3- به نقل از حسن بن علی بن فضال حضرت امام رضا علیه السلام در بیان یكی از حكمتهای غیبت حضرت صاحب العصر و الزمان می فرمایند:

گویا می نگرم كه شیعیان، پس از درگذشت فرزند سوم من حیران و سرگردان شده اند گفتم: ای فرزند رسول خدا صلی الله علیه و آله چرا شیعیان چنین وضعی خواهند داشت. فرمود:

برای اینكه امام آنها غایب خواهد شد. گفتم چرا غائب می گردد، فرمود؛ برای اینكه هنگام ظهور بیعت كسی را در گردن نداشته باشد. [21] .

2-4- ایوب بن نوح گوید خدمت امام رضا علیه السلام عرض كردم، امیدوارم «صاحب الامر» موعود شما باشید، و خداوند ولایت و خلافت را بدون



[ صفحه 34]



شمشیر و لشگركشی نصیب شما گرداند، و اینك مردم به شما بیعت كرده و درهم و دینار هم بنام شما زده است.

حضرت امام رضا علیه السلام در پاسخ كلام من فرمود: به ما خانواده همواره نامه ها رد و بدل شده و ما اشاره كننده به فرزندان پسرمان هستیم، و مردم از ما مسائل حلال و حرام می پرسند و اموال خود را برای ما حمل می كنند، و در نتیجه هر یك از ما یا بطور ناگهان كشته شده و یا در بستر خود وفات می كند. خداوند هنگامی كه اراده اش تعلق گرفت جوانی از ما را برای خلافت و امامت برانگیخته می كند، كه در محل تولد و محل زندگی مخفی و لیكن در نسبت معروف است. [22] .

2-5- معمر بن خلاد گوید در محضر امام رضا علیه السلام از قائم آل محمد علیه السلام گفتگو شد، حضرت امام رضا علیه السلام فرمود:

شما امروز راحت تر از هنگام ظهور هستید.

پرسیدند، چرا چنین خواهد بود؟

حضرت امام رضا علیه السلام فرمود: در آن روز در زحمت و مشقت خواهید بود و مردم باید همواره بر زین اسبان سوار شوند و جهاد كنند، لباس قائم درشت و خشن و غذایش خشك خواهد بود. [23] .

در دو روایت گذشته فضای سخت و تلخ زمان غیبت و ظهور امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف از زبان حضرت امام رضا علیه السلام بیان شد كه این گروه روایات كه از مشكلات زمان غیبت صحبت می كنند همان شرور



[ صفحه 35]



چپ و راست و بالا و پشت سر هستند كه در متن دعا آمده است.

اكنون این سؤال مطرح است كه چرا امام رضا علیه السلام این خلق و ایجاد شرور را به خداوند نسبت می دهد. پاسخ اینكه چون راه حبل آن هم كه همان پناه به حصن امن و ولایت الهی است را هم خود خدا ایجاد و خلق كرده و امام رضا در جمله بعد از خداوند باری تعالی می خواهند كه؛ او را (امام زمان) و یاران و محبان او را در این حصار ایمن ولایت الهی خود حفظ فرما.

2-6- حضرت امام باقر علیه السلام درباره قول خدای تعالی در آیه 16 سوره توبه كه می فرماید: ام حسبتم ان تتركوا و لما یعلم الله الذین جهدوا منكم و لم یتخذوا من دون الله و لا رسوله و لا المؤمنین ولیجه و الله خبیر بما تعملون فرمودند كه: مقصود از مؤمنین، امامان معصوم علیهم السلام هستند كه (آن مجاهدان و منتظرین) جز خدا و رسولش و مؤمنین (امامان معصوم)، پناهی نگرفته اند. [24] .

و در ترجمه منظوم این آیه قرآن می خوانیم كه:



گمان می نمایید آیا شما

بگردید بی آزمایش رها؟



نكرده خدا تابه امروز فاش

مقام شما را به سعی و تلاش



كدامین تان هست مومن درست

كه از غیر یزدان خود دست شست



نگیرد دگر دوست غیر از خدا

بجز مؤمنان و بجز مصطفی





[ صفحه 36]





به هر كارتان هست یزدان خبیر

بود آگه از رازهای ضمیر [25] .



2-7- وجود طاهر و زكی حضرت ابوالحسن امام علی بن موسی الرضا علیه السلام، در خصوص مقام حضرت رسول صلی الله علیه و آله و اجداد گرامی خودشان روایتی را از خود حضرت رسول اكرم صلی الله علیه و آله نقل می كنند كه ما در اینجا جهت تبیین آن امانت هایی كه از رسول و پدران ایشان به امانت رسیده بیان می داریم، كه امام رضا علیه السلام از خداوند در متن دعا می خواهد كه خدایا حفظ كن در او آنچه را كه از رسول تو و پدران او، امامان تو، رسیده است.

حسین خالد از حضرت رضا علیه السلام از پدرانش از حضرت رسول صلی الله علیه و آله روایت كرده كه فرمود:

من سید و سرور مخلوقات هستم، من از جبرئیل و میكائیل و اسرافیل و حاملان عرش خداوند و همه فرشتگان و پیامبران، بهتر و بالاتر هستم.

من روز قیامت، شفاعت خواهم كرد و من صاحب حوض می باشم، من و علی دو پدر این ملت هستیم. هر كس ما را شناخت خداوند را شناخته است، و هر كس ما را نشناخت پروردگار ما را نشناخته است.

و از علی، دو سبط امت و دو آقا و سرور اهل بهشت حسن و حسین پدید خواهند آمد و از حسین نه نفر امامان متولد خواهد شد.

اطاعت از آنها اطاعت من و معصیت و نافرمانی آنان، معصیت و نافرمانی من می باشد، نفر نهم از فرزندان حسین قائم و مهدی [26] آنها می باشد.



[ صفحه 37]



2-8- حسین بن خالد از حضرت امام رضا علیه السلام از پدرانش از امیرالمؤمنین علی (علیه السلام و علیهم السلام) روایت كرده كه فرمود:

نهمین فرزند تو ای حسین قائم به حق می باشد و دین را آشكار می گرداند، و عدل را در بسیط زمین پهن می كند.

امام حسین علیه السلام از پدر پرسید؟ یا امیرالمؤمنین، راستی این چنین خواهد شد؟

حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام فرمودند: آری سوگند به خدایی كه محمد صلی الله علیه و آله را براستی برانگیخت و او را بر همه مردمان برگزید.

خداوند متعال پس از مدتی حیرانی و سرگردانی او را ظاهر خواهد كرد، و جز افراد مؤمن خالص كه دارای روح یقین می باشند، در عقیده خود ثابت قدم نخواهند بود.

خداوند از این افراد به ولایت ما پیمان گرفته، و ایمان را در دلهای آنان ثابت كرده و آنان را با نیروی خود توانا ساخته است. [27] .

2-9- احمد بن عمر گوید: از حضرت امام رضا علیه السلام پرسیدم تفسیر این آیه چیست؟ كه خداوند در آیه 32 سوره فاطر قرآن كریم می فرمایند:

ثم اورثنا الكتاب الذین اصطفینا من عبادنا فمنهم ظالم لنفسه و منهم مقتصد و منهم سابق بالخیرات باذن الله

حضرت امام رضا علیه السلام پاسخ فرمودند: فرزندان فاطمه علیهاالسلام هستند، «سابق



[ صفحه 38]



بالخیرات» امام صاحب عصر علیه السلام است و «منهم مقتصد» كسی است كه امام زمان را بشناسد و «ظالم لنفسه» كسی است كه امام حق زمان را نمی شناسد. [28] .

در ترجمه منظوم این آیات می خوانیم كه:



وز آن مردمانی كه حق آفرید

گروهی از آن بندگان را گزید



كه خود ارث قرآن بر آنها نهاد

كتابی الهی به آنها بداد



ولی باز از آنها گروهی به ظن

بكردند بس ظلم بر خویشتن



گروهی برفتند بر خیر و داد

نبردند حق را زمانی ز یاد [29] .



2-10- برای اطمینان از اینكه آقای زمین و زمان حضرت اباصالح المهدی، همان ودیعه و امانتی هستند كه خداوند در نزد سایه خود، ایشان را در ساعات غیبت كبری حفظ می نماید، تا در موقع صلاحدید حضرت حق، او كه عدالت گستر جهان است پا به عرصه ظهور گذارد و ظلم و ستم را بردارد، به این روایت از وجود مقدس حضرت امام رضا علیه السلام توجه می كنیم:

حضرت امام رضا علیه السلام از حضرت مولی الموحدین علی بن ابی طالب امیرمؤمنان روایتی را نقل می فرمایند كه ایشان از رسول گرامی صلی الله علیه و آله نقل می كند كه فرمودند:

جهان به آخر نمی رسد تا آنكه مردی از فرزندان حسین قیام كند و دنیا را پر از عدل و داد سازد، پس از اینكه پر از جور و ظلم شده باشد. [30] .



[ صفحه 39]



خوانندگان گرامی روایات زیادی را چون روایات گذشته دیده یا شنیده اند كه متفقا اظهار می دارند حضرت مهدی موعود از فرزندان ائمه و یا فرزند نهم امام حسین و یا فرزند چهارم امام رضا علیه السلام هستند.

تاكید ما در این قسمت از دعا ذیل كلمه «ابائه» تنها به این دلیل بوده كه در كنار روایات فوق، جملات و عقاید دیگر مذاهب اسلام كه مهدی موعود و ناجی آخر زمان را هادی و عادل جهانی می داند ولی (نعوذ بالله) نه از فرزندان امیرالمؤمنین و یا امام حسین و یا امام رضا و یا حضرت حسن بن علی العسكری. و در مقابل عقاید دیگر ادیان كه اجمالا به یك ناجی پایانی عصر اعتقاد دارند، ما شیعیان با اعتقاد و یقین و اطمینان به استناد جملات شریف ائمه طاهرین اظهار می داریم كه آن ناجی بشر كه هادی كل است مسلم است و شیعه ای از شیعیان امیرالمؤمنین علی علیه السلام و از فرزندان فاطمه زهرا سیدة نساء العالمین است فرزند امام حسین سیدالشهداء الاوالیاء است و فرزند غائب حضرت امام حسن بن علی العسكری است، كه به اذن خداوند با طول عمر خود تاكنون سالم و حاضر و ناظر و فعال و قادر و رزاق هستند و در زمان ظهور به خلافت حقه خود و بسط عدالت تامه، قیام خواهند نمود.

مترجم گرامی جلد سیزده بحارالانوار، آقای علی دوانی در مقدمه های اولیه كتاب شریف مهدی موعود به نقل كتاب «منتخب الاثر» كه مؤلف آن روایات شیعه و سنی را درباره مهدی موعود احصاء نموده و شمارش نموده و اعلام می نماید تعداد 1410 روایت از منابع مذاهب اسلامی درباره اینكه حضرت مهدی از اولاد رسول و ائمه گرامی و مخصوصا



[ صفحه 40]



حسن بن علی العسكری می باشند وجود دارد، در ادامه به سخن دیگری از حضرت علی بن موسی الرضا نگاه می كنیم.

2-11- حضرت امام رضا علیه السلام از پدرانشان از امیرالمؤمنین علی علیه السلام و از رسول خدا صلی الله علیه و آله نقل می كند كه حضرت پیامبر فرمودند:

سوگند به خداوندی كه ما براستی برانگیخت، فرزندم قائم با عهد و پیمانی كه خداوند با من بسته است، غیبت می كند تا جائی كه اكثر مردم می گویند خداوند نیازی به آل محمد علیهم السلام ندارد و گروهی نیز در ولادت او شك می كنند.

هر كسی زمان او را درك كند باید به دین و مذهب او چنگ زند، و برای شیطان راه تسلط به خودش نشان ندهد، و درباره او شكی به خود راه ندهد، و اگر به شك و تردید گرفتار شود. از دین و ملت من بیرون می گردد، هم چنان كه شیطان پدر آنها را از بهشت بیرون كرد، و خداوند شیطان را از دوستان افراد بی ایمان قرار داده است. [31] .

2-12- ابی بصیر گوید به امام صادق علیه السلام عرض كردم، آل محمد چه كسانی هستند؟ فرمود: نژاد من. گفتم، اهل بیت چه كسانی هستند؟ گفت: ائمه و اوصیاء. گفتم، عترت چه كسانی هستند؟ گفت: اصحاب عباء. گفتم، امت چه كسانی هستند؟ فرمود: مؤمنانی كه تصدیق كردند، بدانچه محمد از طرف خدای عزوجل آورده و متمسك به ثقلین هستند كه خدا دستور تمسك به آنها را داده است كه كتاب خداوند و عترت است كه عترت همان



[ صفحه 41]



اهل بیت است كه خداوند پلیدی را از آنها برده و به خوبی پاكشان كرده و آن دو، پس از رسول خدا صلی الله علیه و آله بر امت خلیفه هستند. [32] .

3- و اجعله فی ودیعتك التی لا تضیع و فی جوارك الذی لا یخفر و فی منعك و عزك الذی لا یقهر و امنه بامانك الوثیق الذی الذی لا یخذك من امنته به.

خداوندا، ولی خود را در آن محل امن و آسایش قرار ده، كه هرگز چیزی از نزد تو بودن، ضایع و تباه نمی گردد.

و او را آنچنان در مقام قرب خود نگهدار، كه هرگز در آن محیط قدرت و عزت تو مقهور چیزی نگردد. و او را در پناهگاه ایمن خود محكم و استوا نگهدار.

زیرا كه هر كس در آن مقام آسایش جست دیگر پستی و كاستی بر او غالب نگردد.

3-1- درباره قول خداوند سبحان در آیه 208 سوره بقره در قرآن كریم كه می فرماید:

یا ایها الذین امنوا ادخلوا فی السلم كآفة و لا تتبعوا خطوات الشیطان انه لكم عدو مبین.

حضرت امام محمد بن علی الباقر علیه السلام می فرمایند: یعنی در ولایت ما



[ صفحه 42]



وارد شوید. [33] .

و در ترجمه منظوم این آیه می خوانیم كه:



الا مؤمنان به پروردگار

بگردید تسلیم بر كردگار



ز شیطان مباشید پیرو كه او

بود آشكارا شما را عدو [34] .



اگر درباره ودیعه و آن امانت الهی سؤال شود، بای به ذكر صلوات حضرت فاطمه زهرا توسل جست و تعبیر از مستودع، آن ودیعه الهی از سوی خدا به حضرت زهرا همان ولایت ائمه معصومین است، ودیعه ای كه هر یك از امامان پاك نهاد، طهارت یافتگان از اولاد زهرای معصومه در زمان خود این امانت الهی را در نزد خود داشته و در سایه اذن الهی، خود محل امن و امان برای ایمان آورندگان هستند كه با توسل و اعتصام به این پایگاه های امن ایمان می توان به اطاعت از خداوند و تقاضای شفاعت از او و اخذ حوائج از حضرت حق و كسب جایگاه خیر در بهشت رضوان رسید. (انشاءالله) و در همین موضوع به تفسیر حضرت ابوالحسن علی بن موسی الرضا علیه السلام نگاه می كنیم.

3-2- حضرت امام رضا علیه السلام در جواب نامه عبدالله بن جندب كه در مورد تفسیر آیه 36 سوره نور در قرآن كریم سوال كرده بود. چه فرمودند؟

فی بیوت اذن الله ان ترفع و یذكر فیها اسمه یسبح له فیها بالغدو و الاصال



[ صفحه 43]



و در ترجمه منظوم این آیه می خوانیم كه:



كنون خانه هایی به اذن خدا

همی یافته رفعتی بر سزا



كه ذكر خدا گردد آنجا مرام

نمایند تسبیح او صبح و شام [35] .



حضرت امام رضا علیه السلام در تفسیر آیه فوق فرمودند؛ رسول گرامی خداوند حضرت محمد بن عبدالله صلی الله علیه و آله در میان مردم «امین» خداوند بود، پس از اینكه پیغمبر از جهان رفت، ما اهل بیت وارث او می باشیم، پس ما اكنون امنای پروردگار در روی زمین هستیم، علم منایا و بلایا و انساب عرب در نزد ما قرار دارد، و ما می دانیم چه اشخاصی بر فطرت اسلام متولد شده اند، و حقیقت ایمان هر كس را می دانیم.

ما هر گاه فردی را مشاهده كنیم حقیقت ایمان و نفاق را در چهره او مشاهده می كنیم، شیعیان ما و پدران آنها با نام و نشان در كتاب مخصوص نوشته شده اند، خداوند از ما و آنها پیمان گرفته است، آنها با ما در یك جا وارد می شوند و منزل می كنند.

ما و شیعیان، مسلمان حقیقی و واقعی هستیم و تا روز قیامت مسلمان حقیقی، ما و شیعیان ما می باشند.

ما به ریسمان محكم پیغمبر چنگ می زنیم، و پیغمبر به ریسمان محكم خداوند چنگ می زند، و شیعیان ما هم به ریسمان ما چنگ خواهند زد، هر كس از ما مفارقت كند هلاك گردد، و هر كس از ما پیروی كند نجات پیدا می كند.



[ صفحه 44]



كسانیكه از ما جدا شوند و ولایت ما را انكار نمایند كافرند، و هر كس از ما و یا پیروان ما متابعت كند مؤمن است، كافر ما را دوست نمی دارد و مؤمن ما را دشمن نمی گردد.

هر كس بمیرد در حالی كه ما را دوست داشته باشد خداوند او را با ما مبعوث می كند، ما برای پیروان خود نوری هستیم كه با آن نور راه پیدا می كند و هدایت می شوند.

هر كس بخواهد هدایت یابد بوسیله ما هدایت می شود، هر كس با ما نباشد، مسلمان نخواهد بود.

دین را خداوند بوسیله ما افتتاح كرد و در ما هم ختم خواهد فرمود، خداوند بوسیله ما، شما را از طعام و غذای دنیا سیر می كند و بوسیله ما از آسمان باران می فرستد، خداوند متعال به جهت ما شما را از غرق شدن در دریا و فرورفتن در زمین حفظ می كند، و خداوند به وسیله ما شما را در دنیا و در قبر، و در محشر، و در صراط، و در نزد میزان، و در هنگام دخول بهشت نفع می رساند.

مثل ما در كتاب خداوند مانند مشكات (چراغی) است كه در قندیل (بلندی) باشد، مشكات ما هستیم، و مصباح رسول خدا صلی الله علیه و آله است كه در میان آبگینه مانند ستاره فروزان می درخشد.

قرآن نوری است بالای نور، و خداوند با نور هدایت خود هر كس را بخواهد هدایت می كند.

پروردگار برای مردم مثل ها می زند و او بر هر چیزی قادر است، پس نور، علی علیه السلام است، و خداوند به ولایت ما هر كس را بخواهد هدایت



[ صفحه 45]



می نماید، و بر خداوند است كه دوست ما را با چهره نورانی مبعوث كند و حجت وی را به او نشان دهد، و خداوند دوستان ما را از پرهیزكاران قرار می دهد و آنان را در زمره صدیقان و شهیدان و صالحان به شمار می آورد.

شهیدان ما بر سایر شهدا برتری دارند و شهدای شیعیان ما نیز بر سایر شهیدان برتری دارند، ما برگزیدگان و فرزندان پیامبران هستیم، و در كتاب، خداوند ما را معصوم معرفی كرده و ما از همه ی مردم به رسول خدا شایسته تریم.

ما كسانی هستیم كه خداوند برای آنها دین خود را تشریع كرده است، و در كتاب خود فرموده: شرع لكم من الدین ما وصی به نوحا و الذی اوحینا الیك و ما وصینا به ابراهیم و موسی و عیسی - آیه 13 سوره شوری.

ما شریعت را فراگرفتیم و رساندیم آن چه را فراگرفته بودیم، علوم پیامبران را خداوند در نزد ما ودیعه گذاشت.

ما وارث پیامبران و وارثان صاحبان علم و پیامبران اولوالعزم می باشیم، اینك دین را به پا دارید همانطور كه خداوند فرموده: از همدیگر پراكنده نگردید بر مشركین بسیار سنگین است كه شما آنها را به ولایت علی علیه السلام دعوت می كنید.

ای محمد خداوند هدایت می كند كسانی كه تو را در مورد ولایت علی علیه السلام اجابت می كنند.

ای محمد من كتابی را برای تو نازل كردم، در آن كتاب تدبر كن و تأمل نما كه در آن شفا و نور است، دلیل بر آن مطلب آیه شریفه «فی بیوت اذن الله ان ترفع - آیه 36 سوره نور» می باشد، سپس خداوند مثلی زد برای



[ صفحه 46]



كسانیكه با آنها منازعه كردند و فرمود:

و الذین كفروا اعمالهم كسراب بقیعة - آیه 39 - سوره نور.

سراب آن چیزی است كه در بیابان و كویرها از دور می درخشد، و آدم تشنه خیال می كند آن آب است، هنگامی كه خود را به آن رسانید، چیزی مشاهده نمی كند. [36] .

در ترجمه منظوم آیات این بخش می خوانیم:



به كسب و تجارت گروهی رجال

نگشتند غافل ز رب جلال



بخوانند با شوق و رغبت نماز

زكاتی بداده بر اهل نیاز



از آن سخت روزند در اضطراب

كه باشد دل و دیده از آن به تاب



به پاداش اخلاص و خوف از خدا

بر آنها ثوابی نماید عطا



فزاید بر آن اجر از لطف خویش

كند فضل خود را فزونتر ز پیش



به هر كس بخواهد، یگانه خدا

دهد روزی و رزق بی انتها



ز ناباوران بشنو این حسب حال

چنین بوده و هست اندر مثال



همانند یك خشك بر و سراب

كه تشنه گمان می برد هست آب



شتابان بدان سوی گردد روان

ولی هیچ آبی نبیند روان



ببیند كه یزدان بر او ناظرست

به ثبت عملهای او حاضرست



خدا هست حقا سریع الحساب

جدا می كند اهل لطف از عذاب



بلی كافران را مرام و عمل

چو ظلمات دریا بود در مثل



كه امواج آبند بالای هم

از امواج پوشانده گردیده یم



[ صفحه 47]



فراز سر موجها روی آب

بیاید یكی تیره ابر و سحاب [37] .



بارالها - به حرمت كلام حضرت امام رضا علیه السلام تو را سوگند می دهم تا توفیق مان دهی آن كنیم كه تو و نبی مكرم تو و اولیاء و اوصیاء او راضی هستند و از آنچه كه ایشان ناخشنودند پرهیز كنیم.

خداوندگارا - به ما توفیق عطا كن تا همانگونه عمل كنیم تا مولایمان آقا اباعبدالله الحسین علیه السلام از ما راضی باشند و زندگی ما را همچون زندگی اهل بیت و مرگ ما را همچون مرگ اهل بیت عصمت و طهارت قرار بده.

خداوندا - به كرم وجود حسن بن علی المجتبی علیهماالسلام از خطاها و لغزش های ریز و درشت ما درگذر، كه ما غیر از تو پناهی نداریم.

4- و اجعله فی كنفك الذی لا یرام من كان فیه و انصره بنصرك العزیز و ایده بجندك الغالب و قوه بقوتك و اردفه بملائكتك و وال من والاه و عاد من عاده و البسه درعك الحصینة و حفه بالملائكة حفا.

و او را در سایه فراگیر خود حمایت كن تا دیگر هیچگاه ناآرام و ناشاد نگردد. پروردگارا، او را به قدرت نصرت با عزت خودت منصور بدار و به سپاه پیروز و قدرتمند خویش موید فرما.

و او را با قدرت و نیروی بی انتهای خود تقویت فرما.



[ صفحه 48]



بارالها، فرشتگان توانگرت را با او همراه ساز.

خداوندا، دوست بدار دوستان او را و دشمن بدار دشمنان او را.

خدایا جوشن امن و امان همیشگی ات را بر قامت شریف او بپوشان و فرشتگان قدرتمند آسمانی، وجود مباركش را محافظت كنند، محافظتی بی مانند.

آیا آن سایه ی فراگیر الهی، كه حضرت رضا علیه السلام، از خداوند می خواهند بر سر وجود امام زمان (روحی فداه) حفظ نماید و آن جوشن امن و امان همیشگی، صرفا جنبه مادی دارد و فقط شامل بدن و جسم حضرت آقا امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) می شود نه قطعا موضوع مربوط به امور اعتقادی و معنوی و عملكرد شیعیان در خصوص اعتبار و حیثیت حضرت می شود و شامل تهاجمات فكری دشمنان شیعه اثنی عشری هم می شود تا زمان خود حضرت امام رضا علیه السلام دهها گروه فكری تند و عصیانگر تاریخ اعتقادات دینی را لكه دار كردند، مثل خوارج و سرآمدشان ابن ملجم مرادی و مثل فرقه ی اسماعیلیه و یا... اینها در زمان حضور امام معصوم بودند.

ولی امام رضا علیه السلام از دوران سنگین غیبت چه چیز می داند، كه در این فراز و یا بخشهای دیگر این چنین با تمام وجود و از صمیم قلب و با این تكیه فراوان، از خداوند حفظ و امنیت و سلامتی امام را می خواهند.

در متن روایات متواتر در خصوص علت غیبت امام زمان علیه السلام همواره ائمه به حملات و جسارت ها به وجود مقدس حضرت امام زمان اشاره می كردند.

4-1- در این بخش نگاه می كنیم به تحلیل اعتقادی از زبان وجود مبارك حضرت امام علی بن موسی الرضا علیه السلام كه در صفات الشیعه روایت شده و در كتاب منتهی الامال صفحه 1138 نقل می شود.

حضرت امام رضا علیه السلام می فرمایند: به درستی كه از كسانی كه بخود بستند محبت ما اهل بیت را كسانی هستند كه فتنه ی ایشان بر شیعیان ما، از دجال سخت تر است. راوی گفت: به چه سبب؟

حضرت امام رضا علیه السلام فرمودند: به دوست داشتن دشمنان ما و دشمن داشتن دوستان ما، زیرا كه چون چنین شود حق به باطل مختلط و مشتبه می شود، پس مؤمن از منافق شناخته نمی شود.

4-2- حضرت امام رضا علیه السلام درباره جبر و تشبیه غلات (كه این سه نیز از گروه های منحرف و گمراه اعتقادی هستند) در همان منبع قبلی به نقل از كتاب خصال شیخ صدوق، منقول است كه فرمودند؛

هر كس دوست بدارد ایشان (آن سه گروه) را، دشمن داشته ما را و

كسی كه دشمن دارد ایشان را دوست داشته ما را

كسی كه مواصلت كند ایشان را بریده است با ما و

كسی كه بریده از ایشان، مواصلت كرده با ما و

كسی كه بیازارد ایشان را نیكی كرده است با ما و

كسی كه نیكی كند ایشان را آزرده است ما را و

كسی كه اكرام كند ایشان را اهانت كرده ما را و

كسی كه اهانت كرده ایشان را اكرام نموده ما را و

كسی كه رد كند ایشان را پذیرفته است ما را و



[ صفحه 50]



كسی كه بپذیرد از ایشان رد نموده ما را و

كسی كه احسان كند ایشان را بدی نموده ما را و

كسی كه بدی به ایشان كند احسان نموده است ما را و

كسی كه تصدیق كند ایشان را تكذیب نموده ما را و

كسی كه تكذیب كند ایشان را تصدیق نموده ما را و

كسی كه عطیه دهد ایشان را محروم كرده ما را و

كسی كه محروم كند ایشان را عطیه داده ما را.

ای پسر خالد هر كه از شیعیان ما است نگیرد از ایشان دوستی و ناصری و چون حال این رقم كفره چنین باشد حال سایر كفار اگر بدتر نباشد، كمتر نخواهد بود. [38] .

دو خطبه بسیار سهمگین و دردناك از حضرت رسول اكرم صلی الله علیه و آله و حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام در كتب مربوط به حوادث قبل از ظهور نقل شده كه برای جلوگیری از تطویل كلام تنها به آن اشاره می شود و فقط بخاطر بسپاریم كه آن محل امن و آسایشی كه امام رضا علیه السلام برای فرزند چهارم خود از خداوند تقاضا دارند. وجه اعتقادی دارد و مقصود تامین اعتقادات دینی حقه ایشان در دوران غیبت صغری و كبری در مقابل تهاجم های ریز و درشت، علنی و در خفا و دشمنی های دینی است.

عمل مخالف با احكام دین خدا از سوی مسلمین باعث خشم و ناراحتی امام زمان می شود و عمل صالح و خیر مؤمنین نیز باعث سرور





[ صفحه 51]



و خشنودی حضرت صاحب نفوس می شود، و این افراد مصداق دعای حضرت امام رضا علیه السلام می شوند كه امام از خداوند می خواهند كه دوستداران او را دوست بدارد و دشمنان او را دشمن بدار.

سپاهیان آسمانی از سوی خداوند سالهاست مأمور خدمتگزاری حضرت امام عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) هستند با قدرت و امكانات مختلف و متنوع مأمور هستند و فرشتگان به تعداد بسیار زیادی (خارج از تصور بشر) همواره در خدمت حضرت آقا هستند و سپاهیان پیروزمند از سوی خداوند مأمور آماده باش در محضر بقیةالله الاعظم هستند، یكی از منافع این بخش دعا این است كه مؤمنین و منتظرین متوجه معانی فوق و تأیید مطلب بالا می شوند كه از سوی حضرت امام رضا علیه السلام، اعلام و تأیید می شود و كسانی كه فكر می كردند، نعوذ بالله حضرت آقا در سرداب تنها زانو بغل گرفته و در سن خردسالی منتظر تابش شعاع خورشید فرج نشسته اند و دست در هیچ كاری ندارند. با نگاه به متن این دعای رضوی، بینش خود را به نفع قدرتمداری حضرت قائم آل محمد تغییر می دهند.

4-3- حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام فرمودند:

و الله لو ان قائمنا قام یجمع الله الیه شیعته من جمیع البلدان

به خداوند قسم، اگر قائم ما قیام كند، خداوند پیروانش را از همه شهرهای جهان به سوی او گرد می آورد. [39] .



[ صفحه 52]



چون امام رضا علیه السلام بر این امر یقین داشتند به شیعیان هم در متن دعا توصیه می كنند كه از خداوند تقاضا كنید كه؛ خداوندا یاری كن او را به آن یاری بلند مرتبه و با عزتت، و نیز حضرت ایشان در مورد لحظات نورانی ظهور امام زمان می فرمایند:

یظهر كف من السماء تشیر: هذا، هذا

دستی از آسمان ظاهر شده، به سوی او (امام زمان) اشاره می كند كه: اینست، اینست [40] .

خداوندا - برای تحقق ظهور و تحقق واقعی روایت اخیر، جوشن امین و حفاظت همیشگی خودت را برای ظهور عدالت طلبانه، بر قامت شریف حجة بن الحسن المهدی بپوشان.

بارالها - حضرتش را با فرشتگان آسمانی خودت همراه كن همراه كردنی آنچنان شایسته و بموقع، كه بخاطر داریم فرشتگانی كه برای حمایت از مولایمان آقا اباعبدالله الحسین علیه السلام آمدند به نقل امام صادق علیه السلام و بنا به حكمت الهی دیر رسیدند و كار از كار گذشته بود و آن فرشته ها تا روز قیام قائم و انتقام خون به زمین نشسته حضرت ثار الله الحسین علیه السلام گریان و نالان هستند.

خداوندا - از مقام حكمت و رحمت و عنایت تو می خواهیم كه این بار دیگر بموقع، خدایا بموقع خدایا بموقع، فرشتگانت را برای حفظ و حراست از مقام والای مولای هستی و امام هر دو عالم غیب و شهادت



[ صفحه 53]



برسان.

خدایا - توفیق خدمتگزاری در محضر حضرت آقا امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) را به ما عنایت فرما و ما را جزء منتظرین ظهورش بدان و اگر مرگ ما فرا رسید در روز ظهورش ما را جزء یاران او بیدار و احیاء كن كه ما تشنه دیدن روی او هستیم.



بلی می سپاریم و را با خدا

كه باشد نگهبان برتر خدا



كه او ارحم الراحمین است و بس

نباشد چون او مهربان هیچكس



5- اللهم اشعب به الصدع و ارتق به الفتق و امت به الجور و اظهر به العدل و زین بطول بقائه الارض و ایده بالنصر و انصره بالرعب و قو ناصریه و اخذل خاذلیه و دمدم من نصب له و دمر من غشه

خداوندا، تفرقه و جدایی و پریشان حالی همه ی مخلوق را به بهای وجود شریف او جمع كرده و همه ی خلق را با نفس او متحد و متفق گردان و رخنه ها و شكاف های اخلاقی و اعتقادی همه خلق را به كرم نگاه و زبان او مسدود ساز و ستم و ظلم جاری در جهان را به دست قدرتمند او نابود ساز،

پروردگارا، حاكمیت عدل و تجسم كامل عدالت خودت را بوسیله ی او محقق بفرما،

و زمین را كه مهد آرامش و محل حیات همه انسانها است را به بقای طولانی وجود و عمر پرثمر او زینت بفرما،

بارالها، او را به قدرت و نصرت خودت تأیید فرما، و با وحشت و



[ صفحه 54]



رعبی كه در دل دشمنان او می اندازی، او را یاری كن،

بار پروردگارا، سربازان و یاریگران او را تقویت فرما،و تضعیف كنندگان فرهنگ و بارگاه حجتت را خوار و ذلیل گردان،

خداوندا، بكش هر كه به دشمنی او قدمی برافراشت و هر خائن و حیله ساز به مقام او را ریشه كن كن.

5-1- حضرت امام علی بن موسی الرضا علیه السلام درباره این كلام و ترجمه كامل و حقیقی موضوع، در آیه 87 سوره بقره چه می فرمایند؟

أفكلما جاءكم رسول بما لا تهوی أنفسكم استكبرتم ففریقا تقتلون

آیا هر پیامبری كه برخلاف هوای نفس شما اوامری از جانب خدا آرد، از امرش سرپیچی كرده از راه حسد گروهی را تكذیب می كنید و گروهی را می كشید - ترجمه آیه 87 - سوره بقره.

حضرت امام رضا علیه السلام فرمودند: این آیه یعنی، آیا هرگاه (محمد) - صلی الله علیه و آله، برای شما چیزی را كه دلخواه شما نیست (از ولایت علی) آورد، شما گردنكشی كنید، پس گروهی (از آل محمد) را تكذیب كنید و دسته ی دیگری را بكشید؟ [41] .

و در ترجمه منظوم این آیه می خوانیم كه:



مگر هر رسولی كه خلف شما

پیامی بیارد ز یكتا خدا



نمایید سرپیچی از امر وی

ره كفر و تكذیب سازید طی



گروهی از آن رهبران را كلام

دروغین بخوانید اندر مرام



[ صفحه 55]



گروهی دگر را بریزید خون

كه هستید بسیار قومی زبون [42] .



5-2- عبدالسلام بن صالح ابوالصلت هروی گوید:از دعبل شاعر شنیدم می گفت: هنگامی كه خدمت حضرت امام رضا علیه السلام رسیدم و قصیده خود را خواندم كه اول آن این بیت بود:



مدارس آیات خلت من تلاوة

و منزل وحی مقفر العرصات



برای امام رضا علیه السلام خواندم،و هنگامی به این جا رسیدم!



خروج امام لا محالة خارج

یقوم علی اسم الله و البركات



یمیز فینا كل حق و باطل

و یجزی علی النعما و النقمات



در این هنگام حضرت امام رضا علیه السلام سخت به گریه افتاد و سپس سر مبارك خود را بلند كرد و فرمودند:

ای خزاعی، روح القدس این دو بیت را در زبانت جاری كرد. آیا می دانی این امام كیست و چه وقت قیام می كند؟ عرض كردم، نمی دانم جز اینكه شنیده ام امامی از شما قیام و ظهور می كند و زمین را پر از عدل و داد كرده پس از اینكه پر از ظلم و جور شده باشد.

حضرت امام رضا علیه السلام فرمودند: ای دعبل، امام بعد از من فرزندم محمد است، و پس از او فرزندش علی خواهد بود، و پس از وی فرزندش حسن، و سپس فرزند او حجت قائم و منتظر در غیبت، كه در هنگام ظهورش مورد اطاعت مردم قرار خواهد گرفت. و اگر چنانچه از دنیا نماند مگر یك روز خداوند آن روز را طولانی می كند، تا آن حضرت ظهور كند و جهان را



[ صفحه 56]



پر از عدل و داد نماید. اما وقت ظهور و قیام او مانند روز قیامت وقتش معلوم نیست و علم آن نزد خداوند می باشد، پدرم از پدرانش از حضرت رسول صلی الله علیه و آله روایت كرده كه از آن جناب پرسیده شد قائم چه وقت ظهور می كند؟

فرمود: قیام او مانند روز قیامت است كه خداوند در قرآن كریم آیه 187 سوره اعراف می فرماید:

لا یجلیها لوقتها الا هو ثقلت فی السماوات و الارض لا تأتیكم الا بغتة [43] .

و در ترجمه منظوم این آیه می خوانیم كه:



بسی شأن آن لحظه ی سهمگین

زیادست در آسمان و زمین



كه ناگاه آید شما را فرود

به یك لحظه رخساره خواهد نمود [44] .



5-3- ریان بن الصلت گوید: خدمت حضرت امام رضا علیه السلام عرض كردم؟ تو صاحب الامر هستی؟

ایشان فرمودند: من صاحب امر می باشم، و لیكن آن صاحب امری كه جهان را پر از عدل و داد كرده پس از آنكه پر از ظلم و ستم شده باشد، نیستم، من چگونه با این ضعف بدن و ناتوانی خود صاحب امر باشم.

قائم و صاحب امر هنگامی كه خروج كند در سن پیرمردان و هیكل و منظر جوانان خواهد بود.

قائم و صاحب امر از نظر بدن و جسم بسیار قوی و نیرومند است، و اگر



[ صفحه 57]



بخواهد، یك درخت تنومند را از جای برمی كند و اگر چنانچه در میان دره ها فریاد زند كوه ها از هم پراكنده می گردد.

عصای موسی و انگشتر سلیمان با او خواهد بود، و او چهارمین فرزند من است كه خداوند او را از نظرها مخفی می كند و هرگاه اراده فرماید او را ظاهر كرده و جهان را پر از عدل و داد می سازد پس از آنكه پر از جور و ستم شده باشد. [45] .

5-4- وجود مقدس حضرت صاحب الامر و الزمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) می فرمایند:

انا بقیة الله فی ارضه و المنتقم من أعدائه.

من بازمانده ی خداوند در زمین او و انتقام گیرنده ی از دشمنان خدا هستم. [46] .

5-5- عباس بن هلال گوید؛ از حضرت امام رضا علیه السلام از آیه شریفه 35 سوره نور سوال كردم فرمودند: خداوند اهل آسمان را هدایت می كند. [47] .

الله نور السموات و الارض

و در ترجمه منظوم این آیه می خوانیم كه:



خدا نور ارض است نیز آسمان

بكردست موجودشان در جهان [48] .

5-6- حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام در كتاب شریف نهج البلاغه درباره حوادث و پیشگویی های زمان غیبت كبری اشاراتی دارند و



[ صفحه 58]



می فرمایند:

همچنان به چپ و راست متمایل می شوند و در ضلالت و گمراهی گام می نهند و جاده های مستقیم هدایت را رها می سازند، درباره آنچه باید باشد و مهیا است عجله مكنید! و آنچه را فردا می آید دور مشمارید!

چه این كه بسیارند افرادی كه برای چیزی عجله می كنند كه اگر به دست آورند (پشیمان شده) و دوست دارند هرگز به آن نرسیده بودند؛ و چه امروز به فردا نزدیك است (یعنی زمان غیبت به زمان ظهور نزدیك است) ای جمعیت! اكنون هنگام رسیدن آن فتنه هایی است كه به شما وعده داده شده و نزدیكی طلوع آنچه بر شما مجهول و مبهم است، بدانید آن كس از ما (مهدی موعود) كه آن فتنه ها را دریابد با چراغی روشن گر در آن گام می نهد و بر همان سیره و روش صالحان (پیامبر و امامان معصوم علیهم السلام) رفتار می كند.

تا گره ها را بگشاید، بردگان و ملت های اسیر را آزاد سازد، جمعیتهای گمراه و ستمگر را پراكنده و حقجویان پراكنده را گردهم آورد. و این رهبر (سالها) در پنهانی از مردم بسر می برد آن چنان كه پی جویان، اثر قدمش را نبینند گر چه بسیار دریافتن اثرش جستجو كنند سپس گروهی برای درهم كوبیدن فتنه ها مهیا می گردند، هم چون مهیا شدن شمشیر به دست تیز كننده! چشم اینان با قرآن روشنی می گیرد، معانی آیاتش به گوش آنان افكنده می شود و شامگاهان و



[ صفحه 59]



صبح گاهان از جام حكمت و معارف الهی سیراب می گرداند. [49] .

5-7- حضرت مولی الموحدین، امیرالمؤمنین علی علیه السلام در خطبه ای كه در كتاب ارجمند نهج البلاغه ثبت است، می فرمایند:

در میان آنها كشته ای هست كه خونش به هدر رفته، و افراد ترسانی كه طالب امان هستند با سوگندها آنها را فریب می دهند، و با تظاهر به ایمان آنها را گول می زنند، سعی كنید شما پرچم فتنه ها و نشانه بدعت ها نباشید، آن چه را كه پیوند جماعت گره خورده، و اركان اطاعت بر آن نباشد رها مسازید، مظلوم بر خداوند وارد شوید بهتر از آن است كه ظالم بر او وارد شوید، از گام نهادن به راه های شیطان و سرزمین های ستم بپرهیزید، و لقمه حرام وارد شكم خویش نسازید زیرا شما زیر نظر كسی هستید كه گناه را بر شما تحریم، و راههای اطاعت را برای شما آسان ساخته است. [50] .

بارالها - تو را قسم می دهم به بارگاه نورانی حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام، كه ما را از فتنه ها و آشوبهای مختلف زمان غیبت در پناه حفیظ و امین خود محفوظ بداری و در مسیر عنایت و توجه حضرت بقیةالله الاعظم (روحی فداه) هدایت بفرما، كه ما را دیگر مفری جز درگاه تو نیست، یا لا اله الا انت.

6- و اقتل به جبابرة الكفر و عمده و دعائمه و اقصم به رؤس الضلالة



[ صفحه 60]



و شارعة البدع و ممیتة السنة و مقویة الباطل و ذلل به الجبارین و. ابر به الكافرین و جمیع الملحدین فی مشارق الارض و مغاربها و برها و بحرها و سهلها و جبلها حتی لا تدع منهم دیارا و لا تبقی لهم اثارا

بارالها، بوسیله او ستمگران كفرپیشه را در سراسر عالم به قتل برسان و گردنكشان مشرك و سركشان كافر و رؤسای ظالم جهان را به شمشیر علوی حضرتش بخاك هلاك بیانداز.

خداوندا- بوسیله او بشكن، سران ظلالت و فرماندهان گمراهی بشر و بدعت گذاران و آنانكه طریق حق را نابود كردند و باطل را تقویت كردند.

بارالها، بوسیله او ذلیل و خوار گردان، زورگویان عالم را به وسیله او كافران و همه ملحدین در مشرق ها و مغرب های عالم را برانداز، چه كسانی كه در خشكی زمین و یا دریای آن هستند و یا در زمین های هموار و یا در كوههای آن هستند. همه ایشان را برانداز تا حدی كه دیگر هیچ دیاری از آنها باقی نماند و هیچ اثری از آثار ایشان نمایان نباشد.

6-1- حسن بن اسحاق گوید: از حضرت رضا علیه السلام شنیدم فرمود: پدرم از پدرانش از امیرالمؤمنین علیه السلام روایت كرده اند كه حضرت رسول اكرم صلی الله علیه و آله فرمودند: هركس گوش فرا دهد به كسانی كه از پیش خود سخن می گویند فنا و نابود خواهد شد، و هر كه گوش دهد به سخنانی كه از غیر طریق خداوند گفته می شود، مشرك است و باب گشوده ی خداوند كه امین وحی اوست در



[ صفحه 61]



خانه ی محمد صلی الله علیه و آله می باشد. [51] .

6-2- حضرت امام صادق علیه السلام راجع به قول خدای عزوجل در آیه 28 سوره نوح قرآن كریم كه خداوند می فرماید: مرا و پدر و مادرم را با هر كه به حال ایمان وارد خانه من شود بیامرز.

فرمودند: مقصود ولایت است، هر كس وارد ولایت شود، به خانه پیغمبران وارد شده است. و با توجه به آیه تطهیر هركس در ولایت اینان وارد شود در خانه پیغمبر صلی الله علیه و آله وارد شده است. [52] .

«رب اغفرلی و لوالدی و لمن دخل بیتی مؤمنا و للمؤمنین و المؤمنات و لا تزد الظالمین الا تبارا

و در ترجمه منظوم و زیبای این آیه می خوانیم كه:



پس آنگاه بگشود دست دعا

خدایا بیامرز جرم و خطا



گناه من و والدینم تمام

همین گونه هم مؤمنان مرام



هر آنكس نشیند به كشتی من

همه ی مؤمنان را ز مرد و ز زن



خدایا بیامرز از ایشان گناه

كه بخشنده ای ای یگانه اله



بر افراد ظالم به غیر از عذاب

میفزای چیزی دگر در حساب [53] .



6-3- حسن بن علی بن فضال گوید: حضرت امام رضا علیه السلام فرمودند: هر كسی یادآور مصائب ما اهل بیت گردد، و یا خود گریه كند و یا دیگران را بگریاند،در روزی كه چشمها گریان شوند دیدگانش نگرید، و هر كس



[ صفحه 62]



در مجلسی كه از ما گفتگو می شود بنشیند دلش نخواهد مرد در روزی كه همه ی دلها می میرند. [54] .

قطعا یكی از طرق قرب الی الله، ذكر مصائب اهل بیت است زیرا كه ایشان محبوب خداوند هستند و خداوند هركس كه به این ترتیب به ایشان ادب كرده و ارادت ورزد را دوست داشته و عنایت می كند.

همدردی با معصومان مظلوم تاریخ دین شیعه باعث شفای بیماری روح و روان انسان محتاج می شود و نیز باعث افزایش ایمان و تقویت تقوای مسلمین خواهد شد. پیوند و پیوستگی بین عزادار و گریه كننده با صاحب عزا و صاحب مجلس عزاداری حلقه ای است كه در قیامت باعث شفاعت این مؤمن محتاج به دستگیری می شود. بعید نیست اگر بگوییم ایشان نیازمند عزاداری نیستند بلكه ما محتاج نگاه آنها هستیم. تا آنجا كه بخاطر دارید وقتی حضرت سیدة نساء العالمین فاطمه زهرا بنت رسول الله صلی الله علیه و آله، حضرت امام حسین علیه السلام را در حمل خود داشتند و پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله خبر شهادت فرزند را دادند و حضرت زهرا را راضی به این امر ندیدند در همان زمان از سوی خداوند كریم اعلام شد بگو این امر شهادت حسین تو بهانه شفاعت امت تو است كه خداوند بر گریه كنندگان و عزاداران مغفرت كرده و گناهان ایشان را ببخشاید.

در این وقت بود كه حضرت زهرا نسبت به این حمل خود راضی شدند.

6-4- در اثنای متن این دعا مخصوصا در این دو بخش اخیر حضرت



[ صفحه 63]



امام رضا علیه السلام چند پیام دینداری را به منتظرین عصر غیبت داده اند كه گوشه ای از آنها را یادداشت می نمایم.

الف - حضرت امام رضا علیه السلام در این بخشها اظهار می دارند كه، خدایا تو به دست او این موضوع ها را تحقق ببخش و این نشانگر این معنا است كه اصل بحث جبر و اختیار نزد امام است كه باید برای دریافت اصل موضوع به نزد مكتب رضوی نشست و آنچه ایشان تعلیم دهند را آموخت.

ب - عمل امام زمان (روحی فداه) آنقدر محترم، پاك و با اهمیت است كه امام رضا علیه السلام آنرا به خود خداوند نسبت می دهد، در حالی كه ظاهرا امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) پس از ظهور خود اقدام به انتقاد و هدم و هلاك اعداء می نمایند، اما آنقدر این افعال مورد پسند خداوند است و آنقدر محبوب خداوند است و آنقدر خداوند هم خود منتظر رسیدن این زمان است (طبق آیه 71 سوره اعراف قرآن كریم فأنتظروا انی معكم من المنتظرین - من خود همراه شما از منتظرین هستم) كه امام رضا علیه السلام این اعمال را از سوی خداوند دانسته و بدین وسیله دست امام را و قدم و زبان امام را در اینجا تجلی بلند و حقه دست و قدم و زبان خداوند مطرح می كنند.

ج - این امور كه با صراحت و یقین در كلمات این دعا به چشم می خورد نشانه مقام بسیار والا (و دست نیافتنی برای بشر) و مرتبه با عظمت امام زمان است كه چقدر به وجود آن اله یگانه نزدیك است.

بخاطر بیاورید حدیث قدسی را كه حضرت پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله فرمودند: علی ممسوس فی ذات الله - علی مس شده در ذات اله یگانه



[ صفحه 64]



است، و آنقدر وجود حضرت امیرالمؤمنین را نزدیك و در قرب خداوند است كه در این حدیث ممسوس فی ذات خدا معرفی می كنند و چون همه ائمه دارای مقام و منزلت واحد و از یك نور واحد جاری هستند. دست حضرت بقیةالله الاعظم نیز ظهور یدالله اكبر در زمین است كه خداوند بنا به حكمتی ایشان را تا آن روز (ظهور) از شر اعداء حفظ خواهد كرد و صبح روز ظهور حضرت با ودایع آسمانی - انگشتر سلیمان - شمشیر خدا ساخته ذوالفقار علوی و قرآن علی نوشته ی مرتضوی و عبای مصطفوی و ندای مهدوی خواهند آمد و انتقام خون بناحق ریخته ی حضرت زهرا علیهاالسلام و اولاد معصومین ایشان را خواهند ستاند. و خداوند در فرج حضرت تعجیل فرمایند. (انشاءالله).

د- در این بخش از دعا حضرت امام رضا علیه السلام از زبان مؤمنین مضطر و مسلمین محتاج امن و امان از خداوند باریتعالی می خواهند كه خداوندا، تو اقدام كن و ما چشم انتظار اقدام تو هستیم و به مردم اهل زمان غیبت تعلیم می فرمایند، كه نگاه و مقصد انتظار منتظرین، یكتا وجود خداوند و نماینده تام الاختیار اوست كه كارگزار شایسته و توانمند تمام هستی است و هر خواسته ای كه دارید تنها از بارگاه او بخواهید.

ه- حضرت امام رضا علیه السلام، در این فرازهای اخیر از دعای شریف خود یك تصویر واقع بینانه (دور از دروغ پردازی گول زدن مخاطب) درباره اهل زمین و مردم زمان غیبت می دهند و با صراحت كلمات خود و عمق معانی یك تصویر بسیار سخت و زمخت و تلخ و سنگین و ناگوار از جامعه عصر غیبت عرضه می دارند كه نسبت به این دیگر هیچ جایی برای تردید،



[ صفحه 65]



خوش بینی های ابلهانه و جهالت و خواب آلودگی و یا تمارض و خنده از روی سادگی نیست و هر نوع پذیرش بچگانه را محكوم كرده اند و امام، دیگر محلی را برای مسامحه و تساهل نمی گذارند.

پس دیگر چه جای دل بستن به زیور دنیا و زینت شیطانی این دو روزه باقی می ماند در حالی كه امام رضا علیه السلام نیز خود در دریای زرین مأمون به ساحل نشستند و دست طاهر و مطهر خود را به تندیس سیاه و سرد مرده ی دنیا نیالودند و به امت امام زمان در عصر خشن غیبت نیز تعلیم می دهند كه گول سراب همنشینی با اینان را نخورند كه جامعه عصر غیبت را اینان تشكیل می دهند؛ خاذلین - من غشه - جباره الكفر - رؤس الضلالة - ممیتة السنه - مقویه الباطل - جبارین - كافرین و ملحدین و اینان در سراسر گیتی آتش افروزی می كنند در دریا و خشكی - كوه و بیابان هموار و ناهموار و همه مشارق و همه مغارب این وجود متعفن و بیماریزایشان نیز در گستره عالم سینه سوز است.

و- فقط خداوند یگانه می تواند با دست یداللهی حضرت اباصالح المهدی كه قائم منتظر و منتقم است بساط این حیوانات چنگ انداخته بر ذخایر مادی و معنوی بشریت را از بسیط زمین بر بیاندازد و دین پاك مهدوی را در سایه آن امر الهی و همراه تعظیم و قبول همه پیامبران و تبعیت عیسی بن مریم از ایشان بر سراسر گیتی مستقر سازد و عدالتش، نفس خوش زمین را زنده می كند و قدمش معادن زمینه را عرضه می كند و صدایش قلب های بیماران را شفا می دهد و ردایش چشم منتظرین را بسوی خدا می خواند و نمازش طاعت بلند خدا در زمین را تجلی



[ صفحه 66]



می بخشد، زیرا كه اوست وجه الله، اوست نور الله، و اوست حق الله.

و آیه مباركه و قل جاء الحق و زهق الباطل ان الباطل كان زهوقا - آیه 81 سوره اسراء - در زمان ظهور پر سرور ایشان، تحقق كامل پیدا می كند زیرا كه با آمد او همه باطل از بین می رود و نابود می گردد.

كه در ترجمه منظوم این آیه نیز می خوانیم.



بگو خود رسولی ز حق آمدست

كه باطل گشته از او نابود و پست



چو باطل بود راه ناراستی

سزاوار محوست بی كاستی [55] .



بارالها - این رسول ز حق آمده كه در راه راستی است و سزاوار عزت و افتخار، این امام غایب از نظر، ولی حاضر و ناظر را نگهبان باش و در ظهور قدرتمندانه حضرتش تعجیل بفرما، و ما را از سربازان و یاریگران او مقرر بفرما و توفیق عرض ادب و خدمتگزاری به ما عطا بفرما.

7- اللهم طهر منهم بلادك و اشف منهم عبادك و اعز به المؤمنین و احی به سنن المرسلین و دارس حكم النبین و جدد به ما امتحی من دینك و بدل من حكمك حتی تعید دینك به و علی یدیه جدیدا غضا محضا صحیحا لا عوج فیه و لا بدعة معه و حتی تنیر بعدله ظلم الجور و تطفی به نیران الكفر و توضح به معاقد الحق و مجهول العدل.

خداوندا، بوسیله او شهرهایت را از هرگونه تعفن نفس پلید، پاك كن و بوسیله او بندگانت را از هر گونه بیماری روح و جسم شفا عنایت فرما،



[ صفحه 67]



پروردگارا، بوسیله او مؤمنین به درگاهت را عزت و سربلندی ببخش و بوسیله او آداب و سنن كهنه شده پیامبران قبلی خودت را احیاء كن،

بارالها، بوسیله او زنده كن آنچه را كه از دینت در عمل ناخالص مسلمین و بی اعتنایی مؤمنین، كمرنگ شده است، و دین حقیقی و خالص ات را بوسیله او تجدید حیات بخش،

بار پروردگارا، بوسیله او آنچه را كه از احكام اساسی و اصول اعتقادی دین تو در طول زمان تغییر و تبدیل یافته، احیاء كن تا آنجا كه بدست او شریعتی نوین و آئینی كاملا تازه برای امت اسلام باز آید كه دیگر هیچ ناراستی و بدعتی در آن نباشد و تا آنجا كه بوسیله عدل او بنیان هر ظلم و جور و ستم را نابود سازی و آتش هر كفر و نفاق را بكلی خاموش گردانی و عهد و پیمان های قدیمی حق را آشكار سازی و پایه های گم شده، عدل را بیان ساخته و معلوم نمایی،

7-1- آیه شریفه ی یتدبرون القرآن، بر هر قاری قرآن و هر ساعی ایمان حكم می كند كه بر آیه های كتاب اعجاز حق تدبر نماید، و این تدبر نیز همیشه و همه جا بر هر مرد و زن مسلمان لازم است، با این نگاه و با دقتی بیشتر به كلام آشنا ولی غریب قرآن در آیه 30 سوره انبیاء توجه می كنیم كه خداوند كریم می فرمایند: «و جعلنا من الماء كل شی ء حی أفلا یؤمنون» و در ترجمه منظوم آن می خوانیم؛



ز آبی كه آمد فرو ز آسمان

همه چیز زنده شد و یافت جان



[ صفحه 68]



چرا پس نگردند مؤمن به رب

نسازند آئین او را طلب [56] .



فهم ظاهری از این آیه نیز حاكی از این است كه همه چیز از آب احیاء گردیده و علی الدوام بقای همه ی مواد به آب حیات بخش محتاج است و این مفهوم نیز مصادیق خوب، روشن و معین و واضحی دارد. درختان پرثمر و گلهای باطراوت و جنگلهای سرسبز و رودهای مصفا همه از مصادیق بارز این تعبیر ظاهری می باشند، در حالی كه باید دانست خداوند كلام محكم و پیچیده و بسیار ارزشمند دیگری را هم در این آیه نهفته است كه از كلید واژه ی بعدی باید به آن پی ببریم، زیرا این گونه امور كه مورد مشاهده و تأیید و تصریح همگان هستند و مخالفی هم ندارند چیزی نیست كه خداوند بعد از آن بگوید؛ آیا باز هم ایمان نمی آورید؛ مگر قرار است كه مخاطب قرآن به مفاهیم ظاهری اخیر الذكر ایمان بیاورد، كه مثلا آب برای جانداران یك نوشیدنی گوارا و حیات بخش است، در حالی كه یقینا این موضوع درست است، اما فقط این نیست، پس چرا و چگونه و از كجا معلوم می شود كه دیگر مفاهیم كدام است؟ باید تدبر بیشتری كرد.

با تدبر افزون می بینیم، در حالی كه در متن آیه «كل شی ء» ذكر می شود و ظاهرا معنی تمام چیزها را می دهد، ولی آب این نعمت بزرگ الهی گاهی نه باعث حیات كه موجب مرگ برخی چیزها می شود، مثل آب بر روی آتش و یا آب زیاد و روان كه سیل جاری از كوهساران است و خانه ها را خراب می كند، و یا آب بی موقع كه باعث خفگی و یا غرق غریق می شود، و یا در



[ صفحه 69]



كاغذ و كتاب هم آب از بین برنده آن است و هیچ نقش احیاگری ندارد. با نگاهی دقیق به آسمان بالای سر خود میلیونها كیلومتر و سالهای سال فاصله نوری برمی خوریم كه در آن سیاره ها و ستاره ها و فضای میان آنها موجوداتی به اذن خدا در حال تسبیح و حمد و سپاس خداوند هستند ولی ظاهرا از این آبی كه تاكنون در نزدیكی چشم ما بوده در آن ها و یا در بقای آن ها خبری نیست.

پس آن چه آبی است كه خداوند در این آیه منظور اصلی خود دانسته و بعد هم می گوید به آن ایمان نمی آورید.

باید دانست آن همان آبی است كه پروردگار در آغاز خلقت عالم از نیستی، اول آبی را بوجود آورد و سپس بقیه موجودات را از آن آب بوجود آورد و آبشار منور این حیات از آن آب اولیه، هستی گرفته است.

در ادامه برای اخذ تعبیر بهتر و دقت بیشتر به كلمه «ماء» در قرآن به روایت ذیل توجه می كنیم.

7-2- فضالة بن ایوب گوید: از حضرت امام رضا علیه السلام تفسیر آیه شریفه ذیل را پرسیدند.

حضرت امام علی بن موسی الرضا علیه السلام فرمودند: مقصود از «مائكم» ائمه اطهار علیهم السلام هستند كه ابواب خداوند بین او و خلقش می باشند و «ماء معین» هم علم امامت است. [57] .

قل أرءیتم ان أصبح ماؤكم غورا فمن یأتیكم بماء معین - آیه 30 سوره ملك.



[ صفحه 70]



و در ترجمه منظوم آن می خوانیم كه:



به آنان بده ای پیمبر خبر

كه بر آب سازید یك نظر



گر این مایه ی زندگانی چنین

رود صبحگاهی فرو در زمین



چه كس می تواند جز آن دادگر

برون آرد آن آب بار دگر [58] .



و چه زیبا و باطروات نقش حضرت حجة بن الحسن المهدی در ظهور معلوم می شود كه خداوند توانا به غیبت اوست و فقط اوست كه می تواند آنرا برای محتاجان دین او در یك فضای نیازمند آب حیات بخش او را به ما منتظران بازگرداند و شاهد تحقق دین پاك مهدوی بوده و ببینیم كه این آب طاهر مطهر و به امنیت نگه داشته شده چگونه حلقه اتصال بین زمین و آسمان و حلقه ی واسطه واجبی بین مخلوق و خالق و سبب بقای ارض و وسیله تحقق تقدیرات مخلوق و بهانه ارتزاق از خالق به همه ی موجودات است.

وجود ذیجود ایشان حی و حاضر و ناظر هست و تنها ما باید چشم های غبار گرفته و به سیاهی دل بسته ی خود را به سوی نور حقیقی و تابان او بیاندازیم و از محضر مباركشان بهره ببریم، كه یقین حیات همه چیز از اوست.

7-3- نحوه ی انتفاع و شیوه بهره جستن از وجود مبارك حضرت بقیةالله الاعظم در زمان غیبت موضوع قریب به ذهن همه پژوهشگران فرهنگ مهدوی است كه خود آن حضرت به عنوان «احیاگر همه معالم دین



[ صفحه 71]



و اهل آن» پاسخ كافی عنایت فرموده اند.

حضرت بقیةالله الاعظم (عجل الله تعالی فرجه الشریف) در این باره فرموده اند:

انی اخرج حین اخرج و لا یبعة لاحد من الطواغیت فی عنقی، و اما وجه الانتفاع بی فی غیبتی فكا لا رنتفاع بالشمس اذا غیبها عن الابصار السحاب و انی لامان لاهل الارض كما ان النجوم امان لاهل السماء

هنگامی كه امر ظهور من فرا برسد، در حالی قیام می كنم كه برای هیچیك از طاغوت ها بر عهده ام بیعت و پیمانی نیست. و اما نحوه انتفاع به سبب من در زمان غیبت من همانند بهره مندی از خورشید است، وقتی ابرها آن را از دیده ها پنهان سازند، و من قطعا ایمنی بخش زمینیان هستم چنانكه ستارگان، باعث ایمنی اهل آسمان می باشند. [59] .

ثلث اول این حدیث مربوط به حكمت پنهان غیبت حضرت آقا امام زمان است كه در زمان ظهور، چندین حكمت این غیبت و از جمله این كلام روشن می شود كه چگونه این امامی كه در قید طاغوت نیست به گسترش عدالت و تأمین اعتقادات و تدوین رزق و معونه امت و تحقق دین پاك مهدوی قیام می كند.

ثلث سوم این حدیث نیز بیان می دارد كه چه در زمان ظهور و چه در زمان غیبت، وجود حضرت و نام مبارك ایشان و بارگاه معنوی او همواره



[ صفحه 72]



پذیرای مراجعین است و در شفاخانه حجة بن الحسن شبانه روز به روی منتظرین مضطر و مؤمنین پناه طلب گشوده است، و چه زیبا حضرت، آستان مقدس خود را در سراسر گیتی همچون ستارگان سماء كه راهنمای اهل آسمان هستند، هدایت كننده بشر بر دو راهی ها مانده معرفی می كنند، و وجود حضرت آقا چون ستاره ها درخشان و نورانی در شب تاریك است كه در كویر غیبت غیر از ستاره را دیدن و نظر داشتن شایسته نیست، و هر رعد و برقی زودگذر اگر با ابهت و پرطمطراق هم باشد اما در لحظه ای كوتاه معرفی، نابود و از میان فضای لایتناهی غیبت می گذرد و تنها ستاره های پدیدار آسمان كه وجودی حقیقی دارند بر جایگاه خود با صلابت بیشتر باقی خواهند ماند و بیش از پیش هدایتگر طالبان نور و روشنایی خواهند شد.

خداوند در فرج حضرت بقیةالله الاعظم تعجیل فرماید.

اما ثلث دوم حدیث اخیر كه به دلیل اهمیت و ضرورت بازشكافی بیشتر مطلب در بخش سوم این مقال می آید، نشانگر نحوه بهره مندی شیعیان از وجود حضرت آقا امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) در زمان غیبت می باشد.

حضرت آقا در كلام گهربار خود یك تشبیه ادبی بكار برده اند كه برای بهتر فهمیدن و گسترش معنا در ذهن به وجوه مختلف این تشبیه باید دقت كرد تا هر چه وجه شبه بین دو سوی تشبیه را با نگاه عمیقی درك بنمائیم.

خورشید برای زندگی بشر اهمیت حیاتی دارد و قطع كوتاه مدت آن ضرر حیاتی داشته و بزودی موجب مرگ می شود همچون وجود حضرت





[ صفحه 73]



امام كه اگر لحظه ای قدم مبارك شان را از زمین بردارند، زمین اهل خود را می بلعد.

نور خورشید باعث حیات و شادابی گیاهان و سرسبزی آنها و عامل بقاءشان در شب (زمان استراحت) است و در شب هم نباتات منتظر طلوع خورشید فردا هستند به مانند ما منتظرین كه در زمان غیبت از فیض وجود امام به صورت غیرمستقیم قطعا و ناخواسته و ناهشیارانه بهره می بریم و منتظر طلوع و خورشید وجود ایشان هستیم.

جانوران هم از خورشید استفاده می كنند و ما نیز از گوشت حلال جانوران و همان گیاهان در روز و شب استفاده می كنیم و این نیز نحوه استفاده غیرمستقیم ما از خورشید است.

زمینی كه بر آن نشسته ایم و اصلا كل حیات ما به آن وابستگی دارد در اثر تابش در هر روز خورشید گرم و در شب قدری سرد می گردد و این تغییر مناسب با حكمت خداوند و به دست مأموران الهی و برای انتفاع مناسب ما از خورشید است درست مثل كل بستر عمر ما كه تحت امر و نظر حضرت آقا حمل می شویم متولد می شویم خردسالی را گذرانده رشد می كنیم هدایت می شویم پشتیبانی می شویم و پس از دوره كودكی در آزمایش های زیادی قرار گرفته و در ابتلائات بسیاری از روی عنایت حضرت آقا همچون تابش خورشید روشنگر هدایت می شویم و در هنگامه موت نیز دستگیری می شویم.

تابش خورشید بر اهل زمین خیلی وسعت دارد و این معنا مصادیق بسیاری دارد كه تا در آن تعمق نكنید و پیگرد موارد و ابعاد گسترده آن



[ صفحه 74]



نشویم، به اهمیت این تشبیه پی نخواهیم برد، مثلا حیوانات آبزی كه در اعماق دریاها زندگی می كنند بطور قطعی از نور خورشید تأثیر حیات بخشی می گیرند و خورشید در روند طبیعی زندگی آنها اثر اصلی و ابتدائی دارد.

حتی سنگها هم كه ظاهرا از آب و نور بوجود نیامده اند، برای هر كوهنورد تپه ها و سنگهای ریز و درشت، نمایی و منظره ای زیبا دارند كه این زیبایی ها و رنگ آمیزی سنگها و تنوع در رنگ كوهها و قد و قامت كوهها در زیر نور فراگیر خورشید دیدنی و بهت آور است و در شب هم كوهها، منتظر طلوع خورشید هستند تا در صبح بر بینندگان مؤمن مصداقی از عظمت كردگار و استحكام ایمان مؤمنین باشند.

اگر تاكنون وقتی در هواپیما نشسته ایم و در آغاز پرواز این مصنوع بشری اوج می گیرد با دقت صحنه آسمان را نگاه كنیم می بینیم این پرنده دست ساز از زمین جدا شده و سینه آسمان را می شكافد و برای رسیدن به سطح پرواز بالاتر از توده های فشرده ابرها عبور می كند و در آنجاست كه در آغاز صبح خورشید زیبا و پاك در كنار كره خاكی به صمیمیت و مهربانی میزبان نگاه مؤمنین است، و همه ی زمین از خورشید بهره مند می شود و فقط قطعه ای از زمین و آن هم در ساعتی چند و از نور مستقیم خورشید بهره نمی برد در حالی كه همان قطعه نیز در همین زمان هم از خورشید بهره مند است و خورشید با زحمت نور خود را از جرم سفید و نیمه سنگین ابر عبور می دهد و یك روز مهتابی و سفید را برای ساكنین شهر فراهم می كند و ما در روز ابری هم در كوچه و خیابان به راحتی و



[ صفحه 75]



غیرمستقیم از خورشید بهره می بریم و همین ابر هم تحت امر و نظر خورشید باران و برف را برای حمل و هدیه می كند و هر آنچه داریم از صدقه سر وجود حضرت بقیة الله الاعظم است، كه ایشان یكتا خورشید تابان عصر و یكتا مبدأ تكیه گاه پناه آورندگان هستند.

بارالها - چشم نابینای ما را به دیدن خورشید حقیقت وجود حضرتش بینا گردان و توفیق ادب و خدمتگزاری به همه ی ما عطا بفرما.

7-4- حسین بن خالد گوید: از حضرت امام رضا علیه السلام پرسیدم تفسیر «الرحمن علم القرآن» چیست؟

امام رضا علیه السلام فرمود: خداوند قرآن را تعلیم فرمود.

پرسیدم: «خلق الانسان علمه البیان» چه معنی دارد؟

امام رضا علیه السلام فرمودند: آن امیرالمؤمنین علی علیه السلام است كه خداوند بیان هر شی و هر مطلبی كه بشر به آن احتیاج دارد را به او تعلیم فرموده است. [60] .

اكنون كه بر ما معلوم می شود كه طبق این سند حضرت امام رضا علیه السلام، آن علم حقیقی نزد امیرالمؤمنین و فرزندان معصوم آن بزرگوار است همراه نوای روح بخش كلمات دعای امام رضا علیه السلام از خداوند كریم می خواهیم برای اجرای قوانین و احكام دین اسلام در ظهور حضرت بقیةالله الاعظم و ارائه ی دین پاك مهدوی، تعجیل فرماید.

7-5- درباره آنچه از سنت پیغمبر در زمان خود ایشان هم به غیر آن تبدیل شد به روایتی از امام صادق علیه السلام نگاه می كنیم.



[ صفحه 76]



ادریس بن عبدالله گوید: از امام صادق علیه السلام تفسیر این آیه را پرسیدم؟

«ما سلككم فی سقر قالوا لم نك من المصلین» - سوره مدثر - آیه 42

ترجمه: چه چیز شما را به دوزخ كشانید؟ پاسخ دهند: ما نمازگزار نبودیم.

حضرت امام صادق علیه السلام فرمودند: مقصود این است كه گفتند، ما از امامانی كه خدای تبارك و تعالی درباره آنان فرمود:

و السابقون السابقون اولئك المقربون - سوره واقعه آیه 10 و 11

و پیشروان پیشرو، آنها مقربان هستند. مگر نمی بینی كه مردم اسبی را كه در مسابقه پشت سر سبقت گیرنده اولی (سابق) است «مصلی» نامند؟ همین معنی مقصود است در آنجا كه می فرماید: «گویند ما از مصلین نبودیم» یعنی پیرو پیشروان (امامان) نبودیم. [61] .

7-6- در كلمات آخر این بخش به این جمله می رسیم كه و توضح به معاقد الحق و بارالها عهد و پیمان های قدیمی حق را بوسیله او (امام زمان) آشكار ساز. به این روایت توجه كنید.

حضرت امام رضا علیه السلام چه می فرمایند، درباره قول خداوند عزوجل كه در آیه 7 سوره انسان در قرآن كریم می فرماید:

یوفون بالنذر به نذر وفا می كنند.

حضرت امام رضا علیه السلام فرمودند: یعنی به نذری كه از آنها پیمان گرفته



[ صفحه 77]



شده و آن ولایت ما اهل بیت است، وفا می كنند. [62] .

و این نیز از عقد و عهدهای قدیمی است كه باید بدان تعهد داشت.

7-7- در كلمات پایانی این قسمت می خوانیم و مجهول العدل و عدالت ناپیدا یا گمشده را به وسیله او آشكار ساز.

سؤال این است كه ترازوهای عدالت كیانند؟

حضرت امام صادق علیه السلام راجع به قول خدای تعالی در آیه 47 سوره انبیاء در قرآن كریم چه می فرمایند؟

و نضع الموازین القسط لیوم القیامه

ما در روز قیامت ترازوهای عدالت را در میان قرار دهیم.

حضرت امام صادق علیه السلام فرمودند: آن ترازوها، پیغمبران و اوصیاء ایشان علیهم السلام هستند. [63] .

و در ترجمه منظوم آن می خوانیم كه:



خود از بهر سنجش ترازوی داد

بخواهیم روز قیامت نهاد



كه بر هیچ نفسی نگردد ستم

عملها بسنجند از بیش و كم



اگر چه بود دانه ی خردلی

به میزان درآرند بی مشكلی



كفایت كند علم پروردگار

كه میزان و سنجش كند برقرار



متأسفانه حرف گفتنی برای این بخش زیاد است و فرصت كم و زمان ظهور نزدیك و هر لحظه كه از عمر گرانقدر مؤمنین می گذرد یك قدم به روز قیامت صغری (ظهور) و یا قیامت كبری نزدیك می شویم.



[ صفحه 78]



تنها ندای بیدار باش دائمی صدای گوش نواز كلام رضوی است كه در این دعا همچون چراغ راهنما، هدایت كننده ی هر به بیراهه فتاده است.

بارالها - مقامات و صفات امامان معصوم و آخرین ایشان حضرت اباصالح المهدی را بر ما آشكار ساز تا آنطور كه حق معرفت ایشان است ما به حضور حضرتش ادب كرده و او را بوسیله قرب و شفاعت نزد تو بخواهیم.

8- فانه عبدك الذی استخلصته لنفسك و أصطفیته علی غیبك و عصمته من الذنوب و برأته من العیوب و طهرته من الرجس و سلمته من الدنس اللهم فانا نشهد له یوم القیمة و یوم حلول الطامة انه لم یذنب ذنبا و لا اتی حوبا و لم یرتكب معصیة و لم یضیع لك طاعة و لم یهتك لك حرمة و لم یبدل لك فریضة و لم یغیر لك شریعة.

زیرا كه همانا او بنده توست كه خود تو او را برای نفس خودت خالص كرده ای و او را برای دوران غیبت پرحكمت خود انتخاب كرده ای و او را از گناهان، پاك كرده و عصمت بخشیده ای و تو خودت او را از هرگونه عیبی مبرا نموده ای،

بارالها - تو خود، او را پاكیزه از هرگونه رجس و نقص و پلیدی كرده ای و از هر چیز ناپاك او را سالم گردانیده ای،

خداوندا، پس هم اكنون كه اینها را دانستیم ما گواهی می دهیم برای او و در حق و حقیقت او در روز قیامت شهادت می دهیم و گواهی



[ صفحه 79]



می دهیم در روز ورود حادثه ی بزرگ محشر كه

او هرگز هیچ گناهی مرتكب نشده و

هیچگاه جرمی نكرده و هیچ معصیتی از او سر نزده و

هیچ بخشی از طاعاتت را ابدا ضایع یا ناقص نداشته و

هیچ از حرمتت را هتك ننموده و

او ابدا هیچ واجبی از فرائضت را تبدیل به غیر نساخته است و هیچ حكمی از شریعت را تغییر نداده است.

8-1- آیا تاكنون از خود پرسیده اید، كه این مقامات امامان معصوم علیهم السلام چه معنایی دارند؟ و چگونه واقع می شوند؟ اكتسابی هستند و یا حادث شده و یا حاصل می شود؟ اختیاری و انتخابی هستند؟ و یا غیرارادی و انتصابی می باشند؟ و معانی هر یك چیست؟ و چه آثار عملی دارند؟

الف - خلوص - پاكی و به دور از هر گونه ناپاكی.

ب - اصطفاء - انتخاب و گزینش یكی از میان دیگران.

ج - عصمت - دوری ذاتی از هر گناه و لغزش و خطا.

د - طهارت - دوری از هرگونه نقص.

ه - سلامت - پاكیزگی از هر نوع پلیدی.

اگر تاكنون تصور می كرده اید و یا بر ذهن تان اینگونه القاء شده كه هر یك از مقامات چهارده نور پاك با ریاضت و كوشش شخصی شان حاصل شده و این راه برای دیگر افراد بشر هم میسر است، و این مقامات اصولا، اكتسابی هستند و راه طی كردنی است و سیری قابل سلوك است و باید سالك طریق شد تا به آن مراتب و حقایق عرفانی رسید و در كنار



[ صفحه 80]



معصومین و هم عرض آنان قرار گرفت، لازم است بدین منظور به كلمات و نوع جملات دقیق حضرت ابالحسن علی بن موسی الرضا علیه السلام در متن دعا توجه كنید تا به صراحت پاسخ خود را بگیرید.

حضرت امام علی بن موسی الرضا علیه السلام در ادامه متن دعا می فرمایند: همانا او (امام زمان) را آن بنده ای از توست كه تو خود او را برای نفس خودت خالص كرده ای - جمله در باب استفعال ساخته شده است، مقام مخلص به معنی اخلاص كننده شاید به هر فرد ریاضت كش و بااخلاص كه خود، نفس خویش را به جهتی و از جمله قرب خدا خالص كرده باشد، تعلق می گیرد ولی این معنی قابل تهاجم از سوی شیطان رانده شده و هبط عمل خالص می باشد.

ولی مقام و اعتبار مخلص در قالب اسم مفعول یعنی وجودی از مبدأ دیگر. او را برای خود خالص كرده است، اخلاص شده تمام مخلصین مقام معصومین است كه تحت تأثیر تیرهای شیطان هم قرار نمی گیرند. و عامل ایجاد اخلاص هم ذات اقدس حق سبحانه و تعالی است.

در تمام این عالم كیست بتواند (نعوذ بالله) در كنار حضرت بقیةالله الاعظم قرار بگیرد و ادعا كند كه خداوند او را خالص كرده و به كدام سند و كدام دلیل و برهان می توان چنین گفت؟

در مقام اصطفاء هم همین طور است می خوانیم، تو او را انتخاب كرده ای - در حالی كه از قبل نه مسابقه و نه پیروزی فردی بر دیگران بوده و نه انتخابات ظاهرا برابری بوده است، خود خدا یك نفر را در عالم ذر به مقام خاتم پیامبران انتصاب كرده و یك نفر را هم به سمت خاتم اوصیاء



[ صفحه 81]



انتصاب فرموده، و خداوند، دیگر معصومان طاهر را هم در همان موقع به سمت عصمت و ولایت و وصایت انتصاب كرده است. مقاماتی كه حد و حصر اعتبارات و عدد صفات آن چون از ناحیه آن بی انتهای نامحدود صادر شده و از روی لطف و كرامت بوده به هیچ وجه برای ما قابل فهم و درك نیست زیرا كه ما محدود به ابعاد و محصور به حدود هستیم.

در باب عصمت هم متن كلام همین طور است - تو به او عصمت بخشیده ای، و تو او را به مقام غیر قابل تكرار رسانده ای، مقامی كه در هیچ نقطه ای از جهان قابل تحقق مجدد نیست و قطعا اكتسابی نیست. طهارت و دوری از رجس و سلامت از دنس هم به همین شكل در جملات متن دعا آمده اند كه امام رضا علیه السلام می فرمایند. حصول این معنا را خدا اقدام كرده و این مقام اختصاص به چهارده معصوم دارد و در نوع دیگر بشر قابل تكرار نیست.

به همین سبب است كه امام در فراز بعدی شهادت می دهند و می گویند با تكیه بر یقین من شما هم شهادت بدهید كه او (تنها او) هیچ گناهی مرتكب نشده و هیچ معصیتی از او سرنزده و هیچ قسمتی از طاعات تو را هتك ننموده است و ابدا هیچ واجبی از فرائض تو (خداوند) را تبدیل نساخته است. اولین كلمه این بخش «عبدك» بود كه امام رضا علیه السلام اعلام داشتند مقام مهم و ارزشمندی كه حضرت امام زمان علیه السلام به همراه هر یك از مقامات فوق دارند مقام بندگی نسبت به خداوند است.

در اینجا معنای بقیةالله بهتر و بیشتر روشن می شود، امام در سایه لطف



[ صفحه 82]



عنایت و كرامت خداوند و به اذن پروردگار واجد كلیه صفات خداوند هستند و هر یك از اسامی خدا بر وجود ایشان معنی پیدا می كند چون ایشان جانشین خدا هستند و هر یك از مقامات او را تا بحدی كه خود او اجازه بدهد و قطعا خارج از تصور و تمایل ما است را به ایشان می بخشد غیر از مقام اولوهیت كه حضرت امام زمان (هر یك از امامان در زمان خودشان) بنده ی خدا هستند و به اذن خدا، ناظر - رازق - عامل - عالم - فاعل - رفیق - حبیب و... هستند.

پس به عنوان یك مؤمن و یك منتظر برای عرض ادب به ساحت حضرت بقیةالله الاعظم و برای تحقق دین پاك مهدوی، آئینی كه حضرت حجة بن الحسن امام و ولی آن هستند، و از آثار عملی این دین برای مؤمنین و منتظرین اطمینان و یقینی است كه به كلام و عمل ایشان حاصل می شود، اعتقادات خود را به شكل تعلیمات رضوی تنظیم می كنیم و هیچ حدی را برای فاصله با این مرزهای استاندارد شده دین قائل نشده و قبول نمی كنیم.

برای این منظور نیز تنها به همان دو یادگار رسول گرامی پناه می بریم. كتاب خدا و عترت پیامبر (عمل و گفتار اهل بیت). و از جمله به چند روایت از ائمه معصومین علیهم السلام نگاه می كنیم.

8-2- حضرت امام باقر علیه السلام درباره قول خدای عزوجل چه می فرمایند؟

و لقد عهدنا الی آدم من قبل فنسی و لم نجد له عزما - آیه 115 سوره طه.

و در ترجمه منظوم این آیه می خوانیم كه:



[ صفحه 83]



ببستم با آدم عهد و قرار

ندیدم او را ولی استوار [64] .



از پیش به آدم سفارشی كردیم، او فراموش كرد و برای او عزم پایداری ندیدیم، حضرت امام باقر علیه السلام فرمودند: یعنی درباره محمد و امامان بعد از او به او (حضرت آدم) سفارش كردیم، او ترك نمود و فراموش كرد و تصمیم نگرفت، كه ایشان چنانند و پیغمبرانی كه اولوالعزم نامیده شدند (نوح، ابراهیم، موسی، عیسی و محمد) از این جهت است كه خدا درباره محمد و اوصیاء بعد از او، خصوصا درباره حضرت مهدی و روش او به ایشان سفارش فرمود و آنها تصمیم خود را استوار كردند و گفتند كه شهادت می دهیم كه محمد رسول خاتم تو و امامان بعد از امیرالمؤمنین علی علیه السلام اوصیاء نبی و خاتم اوصیاء رسول، مهدی است كه در آخر قیام كرده و عدالت را می گستراند، و به این سبب كه بدین موضوع اعتراف كردند، آنها لقب اولوالعزم را كسب كرده و آدم به سبب فراموشی و نداشتن تصمیم بموقع و اعتراف آنها از این جمع خارج گردید. [65] .

اهمیت مقام والای حضرت اباصالح تا آن جا است كه خداوند لقب اولوالعزم را ذر عالم در به نشانه اعتقاد به حضرت مهدی علیه السلام به پیامبران تخصیص داده، پس در ارتباط با ایشان حضرت را آنطور كه شایسته شان و مقامات شان است احترام كنیم، و قدر منزلت های آقا امام زمان را بدانیم تا مبادا عمل ما باعث دل شكستگی ایشان شود و نارضایتی حضرت را فراهم آورد، و خداوند ما را از جرگه یاد و یاران ایشان جدا كند.



[ صفحه 84]



8-3- مالك گوید: به امام صادق عرض كردم، تفسیر این آیه قرآن چیست؟

و اوحی الی هذا القرآن لانذركم به و من بلغ - آیه 19 سوره انعام.

این قرآن به من وحی شد تا به وسیله آن شما را بیم دهم و هر كه به او می رسد. حضرت امام جعفر صادق علیه السلام فرمودند: یعنی هر كس از آل محمد كه به درجه امامت می رسد به وسیله قرآن بیم دهد، چنانكه رسول خدا با آن بیم داد. [66] .

و در ترجمه منظوم این آیه می خوانیم كه:



به من وحی بنماید آیات ناب

ز لطفش بدادست قرآن كتاب



كه با آن شما را هر كس به وی

رسد آیه های الهی ز پی



بترسانم و گویم اندرز و پند

به امید آنكه نیوشند چند [67] .



بارالها - ما هم به همراه امام رضا علیه السلام شهادت می دهیم.

كه تنها حضرت مهدی علیه السلام است كه هرگز گناه نكرده است و هیچگاه جرمی مرتكب نشده است، او را از ما راضی بنما.

8-4- حضرت امام محمد بن علی الباقر علیهماالسلام درباره آیه ذیل چه می فرمایند؟

ان أولی الناس بابراهیم للذین اتبعوه و هذا النبی و الذین أمنوا و الله ولی المؤمنین - آیه 68 سوره آل عمران.



[ صفحه 85]



همانا سزاوارترین مردم به ابراهیم كسانی هستند كه از او پیروی كرده و این پیغمبر و كسانی هستند كه ایمان آوردند.

حضرت امام باقر علیه السلام فرمودند: ایمان آورندگان، امامان علیهم السلام و پیروان ایشانند و خدا دوستدار مؤمنان است.

و در ترجمه منظوم این آیه می خوانیم كه:



به دین خلیل آنكه بنهاد سر

همانا بر او هست نزدیك تر



كنون مصطفی نیز یاران وی

بجویند آئین وی را ز پی



خداوند با مومنان است یار

بود سرور مؤمنان كردگار [68] .



بارالها- اسامی ما را جزء دوستان و محبان حضرت مهدی آل محمد (علیه السلام و علیهم السلام) بنویس و ما را به سبب محبت او به مقام قرب خودت برسان و به عزت و افتخارات همیشگی او ما را ببخش و از خطاهای ما درگذر.

8-5- سلیمان بن جعفر از حضرت رضا علیه السلام روایت كرده است كه علی بن ابی طالب علیه السلام فرمودند:

در بال هر هدهدی به زبان سریانی نوشته شده است؛ آل محمد علیهم السلام بهترین مخلوقات هستند. [69] .

اگر با قدری تأمل و تدبر این روایت را بنگریم می یابیم خالق هستی، چقدر مقامات آل محمد را بالا و والا می دانسته كه بر بال این پرنده زیبا و خوش آوا كه بر سر همه زمینیان به پرواز در می آید این خبر را می نگارد تا



[ صفحه 86]



همه مسلمین در سایه این كلام معتبر زندگی كنند و این نگارش و اهمیت دادن از سوی خالق بی مثال بیانگر ضرورت توجه و امتثال بیش از پیش ما نسبت به این خاندان هم می باشد و اینكه هیچكس دیگر نمی تواند نام خود را به نحوی در آسمان بنویسد و یا بر سر منقار و یا بال پرنده ای آن هم به زبان دیگر بنویسد و این اشاره خداوند نشانگر عظمت و میزان قرب ائمه هدی در نزد خداوند است كه اگر می خواهید به (خداوند) نزدیك شوید به این وسائل و وسائط دست بیاویزید. و اگر می خواهید مورد نظر خدای احدی باشید، كاری كنید تا مورد خشم و غضب مهدی هادی امام منظور خدا نشوید كه اگر نعوذ بالله عمل ما مورد نارضایتی حضرت آقا قرار گرفت دیگر با چه رویی بسوی خانه كدام معصوم و یا با چه عذری به سوی صاحب خانه كعبه معظمه برویم.

نكته دیگری كه از تاریخ این روایت بدست می آید این است كه این روایت و امثال آن از زمان حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام در سینه و دل دردمند امامان معصوم علیهم السلام حفظ مانده و گوش قابل و شایسته ای نبوده تا در زمان حضرت امام رضا علیه السلام كه ایشان با روش پذیرش ولیعهدی مأمون فرصتی را برای ارائه روایات نبوی و علوی تا باقرین باز كردند و به نشر فرهنگ دین پاك مهدوی پرداختند. امید كه ما امروز كه بر سفره معرفت اباالحسن اول و دوم نشسته ایم. مؤمن قابل و منتظر شایسته ای برای ایشان باشیم، و هر لحظه دم و بازدم نفس مان شعله انتظار را در وجودمان شعله ور و فروزان كند، زیرا كه از فتنه های عقیدتی دوران غیبت آن است كه فرهنگ و معارف نسبت به مقامات حضرت امام زمان (روحی فداه) ناقص بماند و



[ صفحه 87]



می بایست همواره با مطالعه و گرم كردن آتش انتظار این كاستی ها و آن غایب از نظر بودن مهدی موعود (روحی فداه) در قلب ما جبران شود.

از جمله موضوعات قابل دقت آن است كه در زمان غیبت، حضرت آقا امام زمان علیه السلام به تمام مسئولیت ها و مأموریت ها و تعهدات خود نسبت به خداوند عمل می كنند و كارگردان كل هستی هستند و فقط و فقط شخص ایشان توسط انسانها دیده نمی شود، ولی ابلیس رجیم حرف دل خود را بر سر زبان برخی غافلان نهاده كه امام اكنون در عصر غیبت نیستند! در حالی كه امام از لحظه اول غیبت صغری تا لحظه ظهور در سراسر هستی حضور فعال دارند به همین منظور به كلام گهربار رضوی نگاه می كنیم.

8-6- ربان بن صلت گوید: از حضرت امام رضا علیه السلام شنیدم كه فرمودند: قائم شخصش دیده نمی شود و نامش برده نمی شود. [70] .

8-7- آیا می دانید در طول تاریخ ادیان بخشهای مهم و اساسی ادیان با كمال تأسف تغییر و تبدیل یافته اند و در جملات آخر این بخش امام رضا علیه السلام شهادت می دهند كه امام هیچ بخش از واجبات دین را عوض نكردند، مثلا موضوع «تثلیث» در دین مسیح توسط افراد بعدی اضافه شد، زیرا كه طبق آیه قرآن، حضرت مسیح در لحظه تولد به شكل معجزه آسا و برای اعلام طهارت مادر خود به اذن خدا به زبان می آیند و صریحا بیان می دارند كه من بنده ی خدا هستم، پس مسیح پسر خداست نه حرف خود ایشان بلكه از اضافات اغیار است كه تا زمان بعثت نبوی و



[ صفحه 88]



نزول این آیه و حتی تا امروز هم این مسئله از مصادیق موضوعات تبدیل شده دین مسیح است و انشاءالله در زمان ظهور حضرت آقا امام زمان علیه السلام این مسئله هم به همراه اعلام حیات و بقای حضرت مسیح در این مدت و تبعیت ایشان از حضرت حجت (عجل الله تعالی فرجه الشریف) علنی و حل خواهد شد.

كسانی كه با هر یك از ائمه معصومین عداوت می ورزیده و تا آخر هم در شهادت های آنها مستقیم و غیرمستقیم حضور یا دخالت داشته اند هیچگاه بر سر طلا و نقره با آل محمد اختلاف نداشتند چون ظاهرا دست ایشان (ائمه معصومین) از انبارهای طلا و نقره و دیگر ذخایر دنیوی بدور بوده است در حالی كه همه عالم در زیر پای ایشان مطاع امر بوده اند، ولی ریشه همه این اختلاف به خاطر تغییر و تبدیل در احكام، اعتقادات سنت و اخلاق عملی ائمه معصومین علیهم السلام بوده است و از اولین تبدیل هایی كه مشركین از خدا و پیغمبر می خواستند تغییر در ولایت امیرالمؤمنین بوده است و این موضوع صریحا در قرآن كریم ثبت شده است.

حضرت امام جعفر بن محمد الصادق علیهماالسلام راجع به قول خدای تعالی در آیه 15 سوره یونس قرآن كریم چه می فرمایند؟

و اذا تتلی علیه أیتنا بینت قال الذین لا یرجون لقاءنا ائت بقرآن غیر هذا او بدله قل ما یكون لی أن أبدله من تلقای نفسی ان أتبع الا ما یوحی الی انی أخاف ان عصیت ربی عذاب یوم عظیم

و هرگاه آیات روشن ما بر خلق تلاوت شود، منكران معاد كه امیدوار به لقاء ما نیستند به رسول ما اعتراض كرده گفتند: اگر تو رسول



[ صفحه 89]



هستی، قرآن دیگری بیاور و یا این! را تبدیل كن!

ای رسول ما، در پاسخ آنها بگو مرا نرسد كه از پیش خود او را تبدیل كنم! من از هیچ چیز جز وحی خدا پیروی نخواهم كرد و اگر من عصیان پروردگار كنم از عذاب روز بزرگ قیامت می ترسم.

حضرت امام صادق علیه السلام فرمودند: مشركین می گفتند: قرآن دیگری بیاور و یا این علی! را عوض كن. [71] .

مصیبت از این بیشتر كه پیامبر خاتم برای تبلیغ دین خود ناسزا بشنود او را مجنون بخوانند و آنچه می دانید بر سرش بریزند، با او بجنگند، تحریم كنند و بعد رودرروی او بیایستند بگویند اصلا یا كتاب و دین را عوض كن و یا این وصی و ولی خود را به غیر او تبدیل كن. اكنون كه ریشه تغییر و تبدیل در دین به ریشه ی وصایت نبی بر علی مرتضی می رسد حق نیست با تمام جان و دل به دین پاك مهدوی دل بندیم و به كلام ائمه معصومین چشم بدوزیم و دست دعا برداریم كه الهی صراط حمیده مستقیم خود را به ما نشان ده و ما را یاری كن كه در آن قدم بگذاریم و به چراغ هدایت نگاه كنیم و با توسل به چهارده نور پاك خود را به زمان ظهور حضرت امام عصر بقیةالله الاعظم برسانیم.

و در ترجمه منظوم آیه فوق می خوانیم كه:



تلاوت بگردد چون آیات ما

همان روشن آیات یكتا خدا



در آن لحظه آن منكران كز عناد

ندارند ایمان به روز معاد





[ صفحه 90]



بگویند داری اگر اقتدار

كتابی دگر غیر قرآن بیار



و یا اینكه تبدیل ساز این كتاب؛

كتابی دگر را بكن انتخاب



بده ای پیمبر جواب سخن

كه این كار هرگز نیاید ز من



كه تبدیل آیات یكتا خدا

كجا می توانم نمایم كجا؟



بجز آنچه كه وحی آید به من

اطاعت نورزم ز دیگر سخن



اگر سر بپیچم ز پروردگار

به خشم الهی بگردم دچار [72] .



9- و انه الهادی المهتدی الطاهر التقی النقی الرضی الزكی اللهم اعطه فی نفسه و اهله و ولده و ذریته و امته و جمیع رعیته ما تقربه عینه و تسر به نفسه و تجمع له ملك المملكات كلها قریبها و بعیدها و عزیزها و ذلیلها حتی تجری حكمه علی كل حكم و تغلب بحقه كل باطل

بار پروردگارا - ما گواهی می دهیم كه همانا او دارای مقام و مرتبه های بلندی است و از آن جمله؛

او هادی است و دست او هدایت یافته از سوی تو است،

و او طاهر است پاك كننده ی خود و طهارت بخش نفس دیگران است،

و او تقی است، او باتقوا و در حد كمال تقوی و اوج ایمان و تقوا می باشد،

و او نقی است، او پاكیزه صفات است.



[ صفحه 91]



و او زكی است پسندیده و آراسته و محبوب قلوب مؤمنین است. بارالها - از آنچه كه تو خیر می دانی بر او و بر اهل بیت او و فرزندان او و ذریه ی او و امت او و مجموعه نوكران او عطا كن، عطائی كه به رحمت آن دیده ی حضرتش روشن تر شود و روح او شادمان و مسرور شود، خداوندا - برای او جمع كن همه ی مملكت های عالم را - از نزدیك و دور چه عزیز باشد و یا فقیر - تا اینكه حكم او را بر هر حكم دیگر جاری سازی و حق او را بر باطلی غالب فرمایی.

9-1- وجود مقدس حضرت آقا امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) فرمودند:

اكثروا الدعاء بتعجیل الفرج فان ذلك فرجكم

برای تعجیل در امر فرج بسیار دعا كنید كه این خود باعث گشایش در كارهای شما می شود. [73] .

در این بخش برای آشنایی بیشتر به فرهنگ ولایت امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) و نگاهی به حوادث زمان ظهور حضرت آقا به كلمات نورانی امامان معصوم علیهم السلام توجه می كنیم.

9-2- حضرت امام جعفر صادق علیه السلام درباره آیه ذیل چه می فرمایند؟

الحمد لله الذی هدانا لهذا و ما كنا لنهتدی لولا ان هدانا الله

آیه 43 - سوره اعراف

ستایش خدایی را كه ما را به این نعمت راهنمائی كرد و اگر خدا ما را



[ صفحه 92]



راهنمایی نمی كرد ما راه نمی یافتیم.

حضرت امام صادق علیه السلام درباره آیه فوق می فرمایند:

چون روز قیامت شود، پیغمبر صلی الله علیه و آله و امیرالمؤمنین و امامان از فرزندان او (علی) را بخوانند و آنها برای رسیدگی به حساب و شفاعت مردم منصوب شوند، چون شیعیان آنها را ببینند، گویند: «ستایش خدائی را كه ما را به این نعمت (نعمت ولایت) رهبری كرد و اگر خدا ما را هدایت نمی كرد، هدایت نمی شدیم»، یعنی خدا ما را به ولایت امیرالمؤمنین و امامان از فرزندانش علیهم السلام رهبری فرمود. [74] .

سپاس خداوندی كه امام زمان ما را هادی مهتدی قرار داد و قلب منتظرین را به نگاه مهربانش در زمان غیبت نیز آرامش می دهد.

و در ترجمه منظوم این آیه می خوانیم كه:



گروهی كه دارند آنجا سرا

بگویند حمدست خاص خدا



كه ما را به این عزت و جایگاه

هدایت نفرمود كسی جز اله



اگر حق نكردی هدایت به راه

نبودیم اكنون در این جایگاه [75] .



9-3- عبدالله بن جندب گوید: حضرت ابوالحسن علیه السلام راجع به قول خدای عزوجل می فرمایند:

و لقد وصلنا لهم القول لعلهم یتذكرون

ما این گفتار را برای ایشان پی در پی كردیم، شاید متذكر شوند.

آیه 51 - سوره قصص.



[ صفحه 93]



حضرت ابوالحسن علیه السلام فرمودند: یعنی، امامی را به امام دیگری پیوستیم - تا زمین از حجت خالی نماند. [76] .

و مردم را عذر و بهانه ای نباشد.

و در ترجمه منظوم این آیه می خوانیم:



بگفتیم پیوسته هر دم سخن

مگر پند گیرند ز آیات من [77] .



خداوند را سپاس كه ما را در زمان وجود حضرت اباصالح المهدی به لطف و عنایت خود بسیار بهره مند ساخت.

9-4- حضرت امام صادق علیه السلام راجع به قول خدای تبارك و تعالی، چه می فرمایند؟

الذین آمنوا و لم یلبسوآ ایمانهم بظلم اولئك لهم الامن و هم مهتدون

سوره انعام - آیه 81.

كسانی كه ایمان آوردند و ایمان خود را به ستم نیامیختند، ایمنی برای آنهاست و ایشان هدایت یافته اند.

حضرت امام صادق علیه السلام فرمودند:

یعنی به ولایتی كه محمد صلی الله علیه و آله آن را آورده ایمان آورده و آن را به ولایت فلان! و فلان! نیامیختند كه آن ایمان آمیخته به ستم است. [78] .

و در ترجمه منظوم این آیه می خوانیم كه:



كسانی كه گشتند مؤمن به رب

برستند از گمرهی و شغب





[ صفحه 94]



چنین ایمنی خود بر آنها سزاست

هدایت بگشتند بر راه راست



چنین است حجت و آن دلیل

كه دادیم بر آن رسول خلیل



به هر كس بخواهیم بی چون و چند

مقامی ببخشیم نیك و بلند



كه پروردگار تو باشد حكیم

بر آنچه صلاح است باشد علیم [79] .



9-5- درباره ذریه و امت حضرت حجة بن الحسن المهدی كه در متن دعای امام رضا علیه السلام آمده است به روایت ذیل از امام صادق علیه السلام در تفسیر آیه زیر توجه كنید.

فمنكم كافر و منكم مؤمن - سوره تغابن آیه 2

برخی از شما كافر و برخی مؤمنند.

حضرت امام صادق علیه السلام فرمودند: روزی كه مردم به صورت مور، در صلب آدم علیه السلام بودند، خداوند ایمان و كفرشان را با ولایت ما شناخت - پس ولایت ما را در هر كس دید مؤمنش دانست و در آنكه ندید كافرش شناخت. [80] .

خداوندا - از درگاه باعظمت تو می خواهیم كه ایمان ما را مستقر و محكم و خالص بداری و در راه رسیدن به تو حجت حقیقی ات متوسل می شویم.

9-6- حضرت امام صادق علیه السلام در خصوص مقام علمی حضرت بقیةالله الاعظم مطلب جالب و شنیدنی را بیان می فرمایند:

دانش بیست و هفت حرف (شعبه و شاخه) است و مجموع آنچه





[ صفحه 95]



پیامبران تاكنون آورده اند تنها دو حرف از آن است و مردم تا آن روز (ظهور) بیش از دو حرف را نمی دانند و چون قائم قیام كند بیست و پنج حرف بقیه را بیرون آورده و در میان مردم منتشر می سازد و بدین سان مجموع بیست و هفت جزء دانش را نشر می دهد. [81] .

9-7- حضرت امام صادق علیه السلام در خصوص یكی از ویژگیهای یاران و مؤمنین در زمان حضرت اباصالح المهدی المنتقم می فرمایند: در زمان قائم شخص مؤمن در حالیكه در مشرق بسر می برد، برادر خود را كه در مغرب است دیده و نیز آنكه در مغرب است برادر خویش را در مشرق خواهد دید. [82] .

9-8- حضرت امام باقر علیه السلام درباره زمان ظهور و تحقق دین پاك مهدوی چنین می فرماید:

خداوند متعال، دین خود را بوسیله ی او آشكار می گرداند هر چند مشركان نپسندند و ویرانی های زمین همه آباد می گردد. [83] .

9-9- حضرت امام صادق علیه السلام درباره خلق حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف می فرمایند:

(حضرت) مهدی، محبوب دلهای مردم است و خداوند بوسیله ی او آتش فتنه ی ناگوار را خاموش می گرداند. [84] .



[ صفحه 96]



9-10- حضرت امام باقر در مورد شباهتی بین پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و حضرت مهدی صاحب الامر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) می فرمایند:

اما شباهت داشتن مهدی علیه السلام به جد گرامیش رسول خدا صلی الله علیه و آله قیام و ظهور او با شمشیر و كشتن دشمنان خدا و رسول او و ستمگران و طاغوت هاست، وی به وسیله ی شمشیر و ایجاد ترس در دل دشمنان پیروز می گردد و لشگریان او شكست نمی خورند. [85] .

9-11- حضرت امام باقر علیه السلام فرمودند درباره این آیه (ذیل) از پدرم سؤال كردند،

و قاتلوهم حتی لا تكون فتنة و یكون الدین لله

آیه 193 - سوره بقره

با همه مشركان مبارزه كنید چنانكه آنها همگی به مبارزه ی شما برخاستند. تا اینكه در زمین فتنه ای باقی نماند و دین و آئین از آن خدا باشد.

پدرم حضرت امام صادق علیه السلام فرمودند: تفسیر این آیه هنوز فرا نرسیده است، چنانچه قائم قیام نماید كسانی كه او را درك می كنند چگونگی تفسیر این آیه را خواهند دید و سرانجام آئین محمد صلی الله علیه و آله مانند پایان شب به صبح صادق روشن شده و اثری از شرك بر روی زمین باقی نخواهد ماند. [86] .

بارالها - تو خود می دانی كه بیشتر از جمع كردن و نوشتن درباره زمان



[ صفحه 97]



ظهور حضرت آقا، من خود منتظر جمع شدن و حضور در زمان ظهور هستم، خدایا نیات ما را خالص. اعمال ما را صالح و پاداش ما را ثواب قرار ده و توفیق نوكری آستان مبارك حضرت آقا را به ما عطا كن.

كه ما تشنه ی اوئیم و

سوگند به

سینه

سوخته

سیدة

سادات العالمین كه

سراب

سیراب مان نمی كند.

10- اللهم اسئلك بنا علی یدیه منهاج الهدی و المحجة العظمی و الطریقة الوسطی التی یرجع الیها الغالی و یلحق بها التالی و قونا علی طاعته و ثبتنا علی مشایعته و امنن علینا بمتابعته و اجعلنا فی حزبه القوامین بامره الصابرین معه الطالبین رضاك بمناصحته علی تحشرنا یوم القیمة فی انصاره و اعوانه و مقویة سلطانه

بارالها - تو ما را به دست مبارك او به طریق هدایت بدار، و به راه شریعت حقه و عظیم الشأن و طریقت عدل و درستی برسان، كه این صراط مستقیم است كه هر غالی (بلند پرواز افراطی) و هرتالی (كوته



[ صفحه 98]



نظر تفریطی) باید به آن طریق بازگردد.

پروردگارا - ما را بر اطاعت آن حضرت قوت و موفقیت عطا بفرما و بر پیروی از او ثابت قدم بدار و بر نعمت متابعتش بر ما منت بگذار و ما را از سپاهیان آن حضرت قرار بده، سپاهیانی كه به فرمان او كاملا قیام كنند و با او شكیبا و صابرند و در یاری و مددكاری او، صرف رضا و خوشنودی شما را می طلبند،

تا آنكه ما را در روز قیامت در صف یاران و مددكاران او و تقویت كنندگان سلطنتش محشور سازی.

10-1- آن كدام طریق است كه امام رضا علیه السلام همه ی خوانندگان دعا را به آن طریق یگانه و واحد می خواند و تعلیم می دهد كه از خداوند بخواهید كه خداوندا، ما را به دست مبارك او هدایت بفرما؟

حضرت امام باقر علیه السلام درباره آیه ی ذیل چه می فرمایند؟

قل انما اعظكم بواحدة - آیه 46 - سوره سبا

بگو، همانا یك اندرز به شما می دهم.

حضرت امام باقر علیه السلام در تفسیر آیه فوق می فرمایند؛ یعنی، تنها شما را به ولایت علی علیه السلام پند و اندرز می دهم، ولایت امیرالمؤمنین علی علیه السلام همان یك اندرزی است كه خدای تبارك و تعالی در این آیه فرموده است. [87] .

10-2- آیا تاكنون به صحنه های واقعی زندان حضرت یوسف و دلایل آن اتفاقات دسترسی داشته اید؟ اگر تمایل دارید بدانید كه چرا، حضرت



[ صفحه 99]



یوسف به زندان افتاد؟ به بیان ابوالحسن امام رضا علیه السلام نگاه كنید.

حضرت امام علی بن موسی الرضا علیه السلام فرمودند: زندانبان به یوسف علیه السلام گفت؛ من تو را دوست دارم، یوسف گفت: هر چه بر سرم آمد از همین دوستی بود. خاله ام مرا دوست داشت و در نتیجه مرا دزدید، پدرم مرا دوست داشت، برادران بر من حسد بردند، زن عزیز مرا دوست داشت، مرا به زندان افكند.

سپس امام رضا علیه السلام بیان فرمودند: یوسف در زندان شكایت كرد و گفت: بار خدایا، زندان چرا نصیبم شد، و من در این جا گرفتار شدم؟

خداوند متعال فرمود: تو خود زندان را اختیار كردی و گفتی، خداوندا، زندان را دوست تر دارم! از پیشنهادی كه به من می كنند، و اگر گفته بودی من عافیت را دوست دارم تو را گرفتار زندان نمی كردم. [88] .

10-3- كدام شریعت حقه و طریق وسطی است كه امام رضا علیه السلام به ما خبر می دهد و ما را بدان فرامی خواند و می فرماید از خدا بخواهید كه بر آن پایدار و ثابت قدم بمانید؟

حضرت امام صادق علیه السلام درباره تفسیر خبر عظیم در قرآن چه می فرمایند؟

عم یتسائلون عن النبأ العظیم - آیه 1 و 2 - سوره نباء

از چه می پرسند؟ از آن خبر بزرگ؟

حضرت امام صادق فرمودند: خبر بزرگ ولایت است. [89] .



[ صفحه 100]



خداوندا، ما را بر تبعیت از احكام، اخلاق و اعتقادات رسیده ی از آن خبر بزرگ ولایت مولانا امیرالمؤمنین موفق و منصور بدار.

10-4- غالی به معنی تندرو و افراطی مورد طرد حضرت امام رضا علیه السلام است، در زمان خود آن حضرت واقعه ی شنیدنی پیش آمد كه نظر، تحلیل و دانش حضرت امام رضا علیه السلام را در این خصوص بشنوید؟

یاسر گوید كه زید پسر امام موسی بن جعفر علیهماالسلام در مدینه در زمان امام رضا علیه السلام، خروج كرد و خانه ها و منازل گروهی را آتش زد و عده ای را نیز از دم شمشیر گذرانید، از این رو او را «زید النار» گفتند، مأمون گروهی از لشگریانش را فرستاد و اورا اسیر كرده به خراسان نزد مأمون بردند.

مأمون امر كرد او را نزد حضرت رضا علیه السلام بردند، یاسر گوید، هنگامی كه زید را نزد امام رضا علیه السلام بردند، ایشان به برادرشان، زید فرمودند:

ای زید، از گفته مردم عوام كوفه، گول خورده ای و خیال كرده ای كه اولاد حضرت زهرا علیهاالسلام بر آتش جهنم حرام شده اند، فقط حسن و حسین علیهماالسلام، از این امتیاز برخوردار هستند.

تو خیال می كنی كه معصیت و نافرمانی خداوند را بكنی و داخل بهشت گردی و موسی بن جعفر علیهماالسلام نیز اطاعت خداوند را بكند و داخل بهشت شود، پس بنابراین تو در نزد خداوند از موسی بن جعفر علیهماالسلام گرامی تر هستی.

به خداوند سوگند هیچ كس بدون اطاعت مقامی در نزد خداوند پیدا نخواهد كرد، و اگر خیال كنی كه با معصیت مقام پیدا می كنی، در اشتباه هستی.



[ صفحه 101]



زید گفت: من برادر و فرزند پدرت هستم.

امام رضا علیه السلام فرمودند: تو برادرم هستی تا مادامی كه از خداوند اطاعت داشته باشی.

حضرت نوح علیه السلام گفت: خداوندا، فرزند من از خاندان من است. و تو وعده دادی كه افراد خاندانم را هلاك نكنی، اینك به وعده خود وفا كن.

خداوند متعال فرمود: ای نوح فرزندت از خاندان تو بریده و او دنبال كارهای ناشایسته رفته است. پروردگار به خاطر اعمال زشت، او را از فرزندی نوح بیرون كرد. [90] .

10-5- در خصوص مصداق اطاعت از هدایت یافته ی خدا چه می دانیم؟

امام صادق علیه السلام درباره آیه ذیل چه می فرمایند؟ فاما یأتینكم منی هدی فمن اتبع هدای فلا یضل و لا یشقی - آیه 123 - سوره طه

تا چون از جانب من برای شما راهنمایی بیاید، آن هنگام هر كس از راه من پیروی كند هرگز گمراه نشود. حضرت امام صادق علیه السلام فرمودند: یعنی هر كس به امامان معصوم علیهم السلام معتقد باشد و از فرمان شان پیروی كند و از اطاعتشان بیرون نرود. [91] .

و در ترجمه منظوم این آیه می خوانیم كه:



هر آنكس بگردید پیرو ز وی

نسازد ره گمرهی هیچ طی



نه بدبخت گردد نه هرگز شقی

همانا شود رستگار و تقی [92] .



[ صفحه 102]



10-6- ابونصر بزنطی گوید: از حضرت رضا علیه السلام پرسیدم؛ منكرین ولایت از خاندان شما و یا غیر از آن كه به امامت شما عقیده ندارند با هم مساوی هستند؟

امام رضا علیه السلام فرمودند: منكرین خاندان ما دو عذاب دارند و معتقدین به ولایت ما دو ثواب دارند. [93] .

10-7- تمامی تأكیدات امام رضا علیه السلام در متن دعا در زمینه تقاضای پایبندی مؤمنین و منتظرین در آئین و دین پاك مهدوی و چشم بسوی حضرت امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) داشتن، از یقین به حقانیت اهل بیت و خلوص كامل ایشان است كه مرتب تعلیم می دهند كه بگوئید، خداوندا، ما را اطاعت او (امام زمان) تقویت فرما، و در پیروی از او ثابت قدم بدار و با توفیق در متابعت از حضرتش بر ما منت گذار. این همان اصل تمسك به ولایت مولای زمین و آسمان است كه در تفسیر آیه ذیل از حضرت امام محمد باقر علیه السلام می خوانیم:

فاستمسك بالذی اوحی الیك انك علی صراط مستقیم

آیه 43 - سوره زخرف.

امام باقر علیه السلام فرمودند: یعنی به آنچه به سوی تو وحی شده چنگ بزن، همانا تو به ولایت علی هستی و علی همان راه راست است. [94] .

10-8- رضایت و خرسندی حضرت امام زمان علیه السلام ملاك درستی و



[ صفحه 103]



صحت عمل و صواب بودن فعل است، وقتی امام رضا علیه السلام صریحا تعلیم می دهند، از خداوند تبارك و تعالی بخواهید تا شما منتظرین را در حزب او قرار بدهد، معلوم می شود كه راه خیر و ملاك حقیقت و راستی در كلام و كردار، رضایت و خشنودی اوست و در سلامت نفس ما رضایت امام زمان ملاك است و در همین مورد نیز از حضرت امام صادق علیه السلام درباره آیه ذیل روایت كرده اند.

و ان جنحوا فی السلم فأنجح لها و توكل علی الله انه هو السمیع العلیم - آیه 61 - سوره انفال

حضرت امام صادق علیه السلام فرمود: مسالمت وارد در امر ولایت ما اهل بیت است، یعنی اگر منافقین پیشنهاد كردند كه ولایت ما و امر تشریع را بپذیرند، تو هم از آنها بپذیر، - اگر چه بدانی در باطن كینه و نفاق دارند- و بر خداوند توكل كن كه همانا او شنوا و بیناست. [95] .

10-9- آیا می دانید كه چرا حضرت امام رضا علیه السلام با این همه تأكید، در متن دعا می فرمایند كه ای مؤمنین و مضطرین و منتظرین از درگاه قادر متعال بخواهید كه شما را در عصر غیبت و در عصر ظهور جزء حزب حضرت آقا امام زمان علیه السلام قرار دهد؟ بدین منظور به جمله گهربار حضرت رسول خدا صلی الله علیه و آله از قول خود حضرت امام رضا در تفسیر آیه ذیل توجه فرمائید.

لا یستوی أصحاب النار و أصحاب الجنة أصحاب الجنة هم الفائزون - آیه 20 سوره حشر.



[ صفحه 104]



هرگز اهل جهنم و بهشت با هم یكسان نیستند، اهل بهشت به حقیقت سعادتمندان عالمند.

حضرت امام رضا علیه السلام، می فرمایند كه؛ حضرت رسول صلی الله علیه و آله فرمودند: اصحاب جنت كسانی هستند كه از من اطاعت كنند، و پس از من تسلیم علی بن أبی طالب علیه السلام شوند و به ولایت او اقرار و اعتراف داشته باشند، و اصحاب دوزخ كسانی می باشند كه از ولایت او گریزان شده و نقض عهد كنند و با او جنگ كنند. [96] .

و در ترجمه منظوم این آیه می خوانیم كه:



سپاه جهنم سپاه بهشت نباشد

یكسان در این سرنوشت



همانا كه اصحاب جنت بكام

سعادت بیابند از این مقام [97] .



10-10- در راه تثبیت قدوم در عرض ارادت به حضرت امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) تنها یك گام باقی مانده است و آن توكل به خدای خالق اوست كه بارالها قلوب و قدوم ما را در راه عرض ادب و احترام و پیوند و دل بستن فقط به او محكم بدار، كه ما غیر از تو وكیلی ندارم و تنها به آستان تو مراجعه می كنیم.

حسن بن علی بن شعبه حرانی به سند خود از حضرت امام رضا علیه السلام روایت كرده كه آن جناب در تفسیر آیه 3 سوره طلاق چه فرمودند؟

و من یتوكل علی الله فهو حسبه

و هر كه بر خدا توكل كند، خدا او را كفایت می كند.



[ صفحه 105]



حضرت امام رضا علیه السلام می فرمایند:

توكل دارای چند مرتبه است، نخست اینكه هر كاری متوجه تو شد، اعتماد و اطمینان خود را از دست ندهی و از آنچه برای تو پیش آمده راضی باشی، و بدانی آنچه برایت پیش آمده خیر است.

بر خداوند در كارهای خود توكل داشته باش و همه ی امور خود را به او واگذار، و یكی از موارد توكل واگذاردن كارهایی كه از عواقب آن اطلاعی در دست نیست می باشد، و باید با توكل بر خداوند دنبال همه كارهای نیك را گرفت و از وی كمك و استعانت خواست تا در آن كارها پیروز و موفق شد. [98] .

10-11- طلوع فجر ظهور نزدیك است و مؤمنین به دین پاك مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) را یك وصف احتیاج است و آن صبر و بردباری نیكو و انتظار است در این مهم به كلام حضرت امام رضا علیه السلام نگاه می كنیم.

حضرت سید و مولای ما ابوالحسن علی بن موسی الرضا علیه السلام فرمودند: چه اندازه نیكو است، صبر و انتظار فرج آیا نشنیده ای كه بنده صالح گفت: انتظروا انی معكم من المنتظرین [99] .

اما اینكه حضرت امام رضا علیه السلام آیه فوق را كه از زبان جناب هود نبی در قرآن كریم و از سوی رب جلیل نازل گردیده، چرا برای ترغیب منتظرین در عصر غیبت توصیه می نمایند. پاسخ برمی گردد به اصل جامعیت و



[ صفحه 106]



همیشگی و ماندگار و جهان شمول بودن كلام وحی و مرتبه و مقام والای مفسر آسمانی آن، علی بن موسی الرضا صلوات الله و سلامه علیه و اینكه هر چه ایشان بفرمایند برای ما مطاع است.

10-12- در این مقام توكل و رضا و صبر و محبت اهل بیت است كه مؤمن برای رفع حوایج روزمره به فعالیت پرداخته و دل به سوی نظر و كرامت های حضرت آقا دارد ما محتاج نفس و نفس وجود ایشان هستیم، پرونده ما منتظر عفو اوست، سرنوشت ما منتظر اشاره اوست، ناله و استغاثه ما نیز محتاج شفاعت اوست.

حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام در تفسیر آیه ی ذیل چه می فرمایند؟

قل بفضل الله و برحمته فبذلك فلیفرحوا هو خیر مما یجمعون

آیه 58 - سوره یونس

ای رسول به خلق بگو كه شما باید منحصرا به فضل و رحمت خدا شادمان شوید و به نزول قرآن مسرور باشید، كه آن مفیدتر از ثروتی است كه بر خود اندوخته می كنید.

حضرت امام رضا علیه السلام، در تفسیر آیه فوق می فرمایند: به ولایت محمد و آل محمد صلی الله علیه و آله بهترین خیرها را مردم در دنیا بدست خواهند آورد.

[100] و در ترجمه منظوم آن می خوانیم كه:



بگو ای پیمبر كه باشید شاد

ز لطف و ز فضلی كه یزدان بداد



كه بهتر بود از پس انداز مال

كه خواهید آن را به حد كمال [101] .



[ صفحه 107]



10-13- آیا تاكنون در مورد شیوه تبلیغ دین خداوند و بیان فرهنگ اعتقادی شیعه اثنی عشری تحقیق یا تفكر كرده اید؟

آیا تاكنون تجربیات خود و نزدیكان خود را در این زمینه جمع آوری، تدوین و بازخوانی كرده اید؟

پاسخی شنیدنی از حضرت رسول اكرم صلی الله علیه و آله به نقل از حضرت امام رضا علیه السلام را برای ترویج فرهنگ رفتاری دین پاك مهدوی پیش رو داریم.

مأمون به حضرت امام رضا علیه السلام گفت:

ای فرزند رسول خدا، تفسیر این آیه قرآن را بیان فرمائید.

ولو شآء ربك لامن من فی الارض كلهم جمیعا افأنت تكره الناس حتی یكونوا مؤمنین و ما كان لنفس ان تؤمن الا بأذن الله و یجعل الرجس علی الذین لا یعقلون - آیات 99 و 100 - سوره یونس

ای رسول ما اگر خدای تو در مشیت ازلی می خواست اهل زمین همه یكسره ایمان می آوردند، چون نخواستیم تو كی توانی تا به جبر و اكراه همه را مؤمن و خداپرست گردانی؟ هیچ یك از نفوس بشر را تا رخصت ندهد ایمان نیاورد و پلیدی كفر و جهالت را خدا برای مردم بی خرد كه عقل را بكار نبندند مقرر می دارد.

حضرت امام رضا علیه السلام فرمودند: پدرم از پدرش از علی علیه السلام روایت كرده كه فرمود: مسلمانان به حضرت رسول گرامی صلی الله علیه و آله گفتند: یا رسول الله ما دشمن زیاد داریم اگر مردم را با اكراه وارد اسلام كنید بر دشمنان خود پیروز خواهیم شد.

حضرت خاتم پیامبران صلی الله علیه و آله فرمودند:



[ صفحه 108]



من از نزد خود بدعتی نمی گذارم و خود را به مشقت و سختی گرفتار نمی كنم.

در این هنگام خداوند متعال فرمود:

اگر پروردگار بخواهد همه ی مردم روی زمین ایمان خواهند آورد، و مردم به ایمان مضطر خواهند شد، همانطور كه در هنگام مشاهده مرگ و عذاب از روی اضطرار ایمان می آورند. و اگر از روی جبر و اضطرار ایمان بیاورند ثواب و پاداش نخواهند داشت، و لیكن خداوند اراده فرموده، مردم با شوق و طوع و رغبت ایمان آورند تا به الطاف و عنایت و بهشت خداوند برسند.

خداوند به پیغمبر خود فرمود:

آیا مردم را اجبار می كنی كه اسلام بیاورند، اما مقصود از آن آیه (آیه 100 سوره یونس) این نیست كه خداوند ایمان را بر آنها حرام كرده باشد، معنی آیه این است كه هیچ كس بدون اذن خداوند نمی تواند ایمان بیاورد، و اذن خداوند همان است كه مردم را مكلف كرده به دستورات و اوامرش ایمان بیاورند، و اگر تكلیف و تعبد نبود خداوند مردم را به ایمان اجبار می كرد.

مأمون گفت: ای فرزند رسول خدا مسئله ما را حل كردی، خداوند مشكلات شما را حل كند، اینك بفرمائید، آیه ی شریفه ی «الذین كانت أعینهم فی غطاء عن ذكری و كانوا لا یستطیعون سمعا» چه معنی دارد؟

ترجمه - آن كافرانی كه بر چشم (قلب) شان پرده ی غفلت بوده از یاد من غافل بودند و هیچ توانایی بر شنیدن آیات و كلمات الهی نداشتند. - آیه



[ صفحه 109]



101- سوره كهف.

حضرت امام رضا علیه السلام فرمودند: كوری چشم مانع یاد كردن خداوند نیست، و تذكر، به چشم ارتباطی ندارد، و لیكن خداوند متعال كافرین به ولایت علی علیه السلام را به كوران تشبیه كرده، زیرا گفته های پیغمبر درباره علی بر آنها گران می آمد، و استطاعت شنیدن آن را نداشتند. [102] .

10-14- شایسته است آنچه در این بخش در مورد منتظرین و عصر غیبت انتخاب كردم را به زیور دو حدیث نورانی از كلام حضرت سیدنا و مولانا حجة بن الحسن المهدی المنتظر المنتقم، زینت بخشم.

حضرت امام زمان (روحی فداه) فرمودند:

انا خاتم الأوصیاء و بی یرفع الله البلاء من اهلی و شیعتی

من پایان بخش و خاتم جانشینان پیامبرم و خداوند بواسطه ی من بلا را از دودمانم و شیعیانم برمی دارد. [103] .

در كلام گهربار دیگری، حضرت آقا امام زمان علیه السلام فرمودند:

فانا یحیط علمنا بانبائكم ولا یغزب عنا شی ء من اخباركم

قطعا دانش ما بر - اوضاع و - خبرهای شما احاطه دارد و چیزی از - احوال و - گزارشهای شما بر ما پوشیده و پنهان نیست. [104] .

10-15- حضرت امیرالمؤمنین در خطبه 99 نهج البلاغه به موضوع



[ صفحه 110]



شهادت خود و اساس ظهور حضرت امام زمان خبر می دهند، ترجمه جملات پایانی ایشان، آرام بخش قلوب و قلم منتظر ما در این بخش می باشد.

حضرت علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین می فرمایند: مرگ او را دریابد، و به آن سبب از دنیا رحلت می نماید (شهادت حضرت امیر) پس، بعد از او مدتی كه خواست خداوند است، درنگ خواهید نمود، (عصر غیبت) - تا اینكه خداوند، آشكار گرداند كسی را كه شما را گرد آورد و از پراكندگی برهاند، پس به امام حاضر كه به دنیا اقبال نكند (خود حضرت امیرالمؤمنین) طمع نداشته باشید و از امام زمان علیه السلام كه غائب است. ناامید نگردید، زیرا ممكن است یكی از دو پای (سلطنت ظاهری) از جای خود لغزش كند و پای دیگرش (سلطنت باطنی) بر جای ماند، و روزی بیاید كه هر دو پایش (سلطنت ظاهری و باطنی) برگردد تا ثابت و استوار باشد (امور دین و دنیا به وجود او منظم گردد) آگاه باشید مثل آل محمد صلی الله علیه و آله مانند ستارگان آسمان است كه هر زمان ستاره ای ناپدید شد ستاره ای آشكار می گردد، پس چنان است كه نعمتهای خداوند در شما كامل گشته و آنچه آرزو دارید (ظهور) را به شما ارائه داده است. [105] .

11- اللهم و اجعل ذلك لنا خالصا من كل شك و شبهة و ریاء و سمعة حتی لا نعتمد به غیرك و لا نطلب به الا وجهك و حتی تحلنا محلة و



[ صفحه 111]



تجعلنا فی الجنة معه

بارالها، این تقاضا و دعای ما را برای ما خالص از هر گونه شك و ریب و ریا و دو رنگی قرار بده، تا آنكه ما را به مقام و منزلت بلند محضر او وارد كنی،

و ما را در بهشت رضوان و در جوار وجود آن بزرگوار قرار دهی.

11-1- حسن بن عبدالله قمی گوید: حضرت امام رضا علیه السلام از امیرالمؤمنین علیه السلام روایت فرمودند كه حضرت رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله فرمودند:

قیامت برپا نمی شود، تا آنگاه كه قائم ما قیام كند، و این در هنگامی است كه خداوند به او اذن ظهور بدهد،

هر كس از او پیروی كند رستگار می گردد و هر كس او را ترك گوید. هلاك می شود.

ای بندگان خدا از خدا بترسید و او را یاری كنید و دعوت وی را لبیك بگوئید ولو از آسمان برف بیاید، او جانشین خداوند و جانشین من (رسول اكرم صلی الله علیه و آله) در روی زمین می باشد. [106] .

11-2- محمد بن مسلم گوید: از امام صادق علیه السلام درباره آیه ذیل سؤال گردید

ان الذین قالوا ربنا الله ثم استقاموا - آیه 30 - سوره فصلت

همانا كسانی كه گفتند؛ پروردگار ما خداست و سپس استقامت



[ صفحه 112]



ورزیدند.

حضرت امام صادق علیه السلام فرمودند: یعنی آنها كه بر ولایت امامان یكی پس از دیگری استقامت كردند؛ فرشتگان بر ایشان نازل شوند كه بیم مدارید و غم مخورید و به بهشتی كه وعده یافته اید شادمان باشید. [107] .

در ترجمه منظوم آیات 30 الی 38 سوره فصلت، مفاهیم حقه ربانی را در اشعار موزون زیبای ذیل می خوانیم:



كسانی كه گفتند یزدان ما

كسی نیست الا كه یكتا خدا



بماندند بر این سخن پایدار

در این راه بودند بس استوار



بر ایشان بگردند نازل ملك

شما را به جنت خدا وعده داد



به عقبی و دنیا به هر دو سرا

مددكار تانیم در هر كجا



هر آنچه بخواهید اندر جنان

مهیاست، یزدان بود میزبان



[ صفحه 113]



كه این سفره ی لطف را بر وفور

فرستاد آن مهربان غفور



به گفتار نیكو به زیبا كلام

چه كس هست نیكو اندر مقام



از آن صالحی كاو به رب جهان

كند خلق را دعوتی هر زمان



بگوید بر الله من مسلمم

پی عشق ایزد نهادم دلم



بدان در جهان هیچگه نیك و بد

نخواهد همانند و یكسان شود



اگر خلق با تو بدی كرد و زشت

تو با او نكوئی كن ای خوش سرشت



كه تا آنكه هر دم ترا دشمن است

بیازد به سوی تو از مهر دست



مقامی بدین سان نكو و بلند

كسی را نزیبد جز آن هوشمند



كه در صابری و ثبات قدم

ببردست حظی از آن ذوالكرم



اگر بر تو آید شرر ز اهرمن

بزن چنگ در دامن ذوالمنن



[ صفحه 114]



كه دانا به هر چیز یكتا خداست

همانا كه یزدان سمیع الدعاست



خود از جمله آیات پروردگار

بود ماه و خورشید و لیل و نهار



نبایست در پیش خورشید و ماه

نمائید سجده شما هیچ گاه



چو با جان و دل بر خدا عابدید

پرستید او را كه كرده پدید



اگر كبر ورزند كفار خام

ز تسبیح یزدان والامقام



ملائك نمایند تسبیح رب

بدون غم و رنج هر روز و شب



11-3- حضرت امام رضا علیه السلام از حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام روایت فرمودند كه حضرت رسول اكرم صلی الله علیه و آله فرمودند:

جهان به آخر نمی رسد تا آنگاه كه مردی از فرزندان حسین (صلوات الله علیه) قیام كند و دنیا را پر از عدل و داد سازد، پس از اینكه پر از جور و ظلم شده باشد. [108] .

11-4- از امام محمد باقر علیه السلام وارد شده است كه فرمودند: وقتی قائم اهل بیت قیام كند، (امكانات) را به طور مساوی تقسیم می نماید و در



[ صفحه 115]



رعیت عدالت را برقرار می سازد، هر كس از وی اطاعت كند از خدا اطاعت نموده و هر كس نافرمانی او را بكند نافرمانی خدا را نموده است، تورات و دیگر كتابهای الهی را از غاری در انطاكیه خارج می سازد و بین یهودیان براساس احكام تورات و میان مسیحیان طبق احكام انجیل و بین اهل زبور بر پایه ی دستورات آن و بین مسلمانان براساس آیات قرآن داوری می كند، اموال و ثروت های دنیا از درون و برون زمین نزد وی جمع آوری می شود و به مردم می گوید بیائید به سوی چیزی كه بخاطر آن قطع رحم و خویشاوندی نمودید و برای آن خون های حرام ریختید و به علت آن مرتكب محرمات خدا شدید... به هر كس به اندازه ای می دهد كه قبل از او هیچكس آن مقدار نداده است و زمین را پر از عدل و داد و نور گرداند، همانگونه كه از ظلم و جور و شر پر شده است. [109] .

11-5- محمد بن فضیل گوید؛ راجع به آیه ذیل از حضرت امام رضا علیه السلام سؤال كردم كه به چه معنی است؟

و لا یرتاب الذین اوتوا الكتب و المؤمنون

آیه 31 سوره مدثر

«و شك نكنند اهل كتاب و مؤمنین»

حضرت امام رضا علیه السلام فرمودند: یعنی به ولایت علی شك نكنند. [110] .

در كتاب اصول كافی (جلد 2) بخشی با عنوان «برگزیده هائی از قرآن درباره ولایت»، توسط مؤلف آن، تنظیم گردیده كه در طی آن 92 روایت از



[ صفحه 116]



چهارده معصوم در تفسیر آیات نورانی قرآن كه اختصاص به موضوع «ولایت» ائمه معصومین علیهم السلام دارد عنوان گردیده و در روایت 91 این بخش كتاب اصول كافی، محمد بن فضیل از حضرت امام رضا علیه السلام در یك سؤال و جواب دو نفره، تا 30 سؤال در تفسیر 30 آیه قرآن كریم، می پرسد و امام در پاسخ هر سؤال از موضع حقیقی ولایت دفاع كرده و برمبنای تنزیل هر آیه پاسخ جامع و كلی عرضه می دارند، مطالعه این بخش را به همه ی علاقمندان تحقیق در باب ولایت توصیه می نمایم.

چنانچه در تفسیر امام رضا علیه السلام درباره آیه 31 سوره مدثر دیدید امام شك را به تردید در پذیرش ولایت امیرالمؤمنین و اولاد معصوم علیهم السلام او می دانند و بر همین مبنا نیز در متن دعای شریف خویش به مؤمنین عصر غیبت تعلیم می دهند كه از خداوند بخواهند ایمان و عمل شان را از هر گونه شك و شبهه در خصوص ولایت حضرت بقیةالله الاعظم خالص گرداند.

خداوندا، ایمان و اعتقادات همه مؤمنین و مؤمنات را در سراسر گیتی به سوی حقیقت وجود حضرت اباصالح، آخرین برگزیده ی نامدارت كه از سوی تو حكم دارد، و نامش همنام پیامبر خاتم توست، خالص گردان، كه ما غیر از درگاه تو جایی برای مراجعه، دیگر نمی شناسیم و از تو فقط نماینده ی رسمی تو را و برای تحقق دین پاك مهدوی، در كل زمین خواستاریم.

11-6- تمامی تأكیدات حضرت امام رضا علیه السلام در فرازهای اخیر كه برای ساختن بن شخصیت منتظرین می باشد، دلیل بر همدردی ایشان با دردمندی های منتظرین در عصر غیبت است و هم دلیل بر اطلاع و آگاهی



[ صفحه 117]



حضرت از خیانت ها و حیله هایی است كه سالهای پیش از ایشان و از سوی مسلمین، بر قامت مظلوم دین اسلام رفته است.

امام به دلیل اینكه تاریخ واقعی و حقیقی دین را خوب می دانستند و از آینده سخت و سهمگین زمان غیبت نیز خبر داشتند اینچنین با لحن دعا و تأكیدات مكرر به مسلمین و مؤمنین در چند قرن بعد تعلیم می دهند و به ضرورت تزكیه تأكید می كنند.

در این قسمت برای عبرت گرفتن از صحنه های تنها گذاردن امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب علیه السلام توسط، مسلمین آن روزگار به خطبه ای در نهج البلاغه نگاه می كنیم كه از كلمات بغض آلود و غم آلوده ی حیدر كرار می باشد، او كه خلیفه ی خدا در ارض بود و او كه استخوان در گلو و خار در چشم نفس می كشد و روی زمین قدم می گذارد، درد علی از كه بپرسیم؟

درد علی علیه السلام را از چاه بپرسید كه در آن زمان گوش شنوایی نیافت، درد علی را از قامت متوسط او بپرسید كه چگونه گردنكشان بزرگ تاریخ را شكم می درید ولی امت مسلم كه با او بیعت كردند، و به او قول دادند چگونه سكوت كردند و نشستند و خیانت كردند،

درد علی را از سر سرفراز او بپرسید كه وقتی زبان گشود علی به این شهادت به شادی نشست.

حضرت مولی الموحدین و سید الاوصیاء و امیرالمؤمنین علی (صلوات الله علیه) طبق ضبط در كتاب ارجمند در نهج البلاغه می فرمایند؛

(چنین نیست كه) اگر خداوند، ستمگر را (چند روزی) مهلت دهد، فرصت از دستش برود، او بر سر راه، كمینگاه ستمگران است، و گلوی





[ صفحه 118]



آنها را در دست دارد كه هر زمان بخواهد حتی نگذارد آب دهان فروبرند!

آگاه باشید، سوگند به خدایی كه جانم در دست قدرت اوست كه اینها (خلیفه و اطرافیانش) سرانجام بر شما پیروز می شوند، اما نه اینكه آنها در حق از شما پیشی دارند. بلكه برای آنكه آنها در راه باطلی كه زمامدارشان می رود سریع و كوشایند در حالی كه شما در برابر حق من كند و سست هستید.

ملتهای جهان همواره از ظلم زمامدارانشان در وحشت هستند در حالی كه من از ظلم پیروانم می ترسم، شما را برای جهاد با دشمن برانگیختم اما نرفتید، به گوش شما خواندم اما نشنیدید، در آشكار و نهان از شما دعوت كردم اجابت ننمودید، قبول نكردید.

مگر شما حاضران، غائبید، (كه سخنان مرا نمی شنوید).

و یا بردگانید در قیافه مالكان، فرمان خدا را بر شما می خوانم از آن فرار می كنید.

و به اندرزهای رسا شما را موعظه می كنم به پراكندگی می گرائید، به مبارزه با سركشان ترغیب تان می كنم هنوز سخنانم به آخر نرسیده می بینم همچون (قوم سبا) پراكنده می شوید و به جلسات خود باز می گردید و در لباس اندرز یكدیگر را فریب می دهید تا اثر موعظه ی مرا از بین ببرید.

صبحگاهان شما را مستقیم می سازم و شامگاهان به همان حالت كجی نخست بازمی گردید همانند كمان سخت و محكمی كه نه كسی قدرت صاف كردن آن را دارد و نه خودش قابلیت صاف شدن را دارد!

ای كسانی كه بدنهاتان حاضر است و عقلهای شما پنهان و



[ صفحه 119]



خواسته هاتان متفاوت است، و ای كسانی كه زمامداران تان مبتلا شده اند، پیشوای شما خدای را اطاعت می كند و شما با او مخالفت می كنید، اما زمامدار اهل شام خدای را معصیت می كند و آنها وی را اطاعت می نمایند.

به خدا سوگند دوست دارم، پسر ابوسفیان شما را با نفرات خود مبادله كند، همچون مبادله كردن دینار به درهم، ده نفر از شما را بگیرد و یك نفر از آنها را به من بدهد!

ای اهل كوفه! من به سه چیز كه (در شما هست) و دو چیز كه (در شما نیست) مبتلی شده ام: گوش دارید، اما كر هستید، سخن می گوئید. اما گنگ هستید، چشم دارید اما كور هستید! نه هنگام نبرد آزاد مردان، صادق هستید، و نه به هنگام آزمایش برادران، قابل اعتماد هستید.

دستتان خاك آلوده باد! ای مردم شما به شتران بی ساربانی می مانید كه هرگاه از یك سو جمعشان كنند از طرف دیگر پراكنده می گردند.

به خدا سوگند شما را چنین می بینم كه اگر جنگ سخت درگیر شود و آتش آن زبانه كشد از گرد فرزند ابوطالب جدا می شوید همانند جدا شدن زن (هنگام زائیدن) كه از بچه خویش جدا می شود.

من نشانه و دلیل روشن (بر حقانیت خود) از پروردگارم دارم و بر طریق آشكار پیامبر صلی الله علیه و آله راه می روم، من در راهی روشن قرار دارم و با آگاهی در آن گام برمی دارم.

به اهل بیت پیامبر بنگرید، از آن سمت كه آنها گام برمی دارند منحرف نشوید و قدم به جای قدمشان بگذارید، آنها هرگز شما را از جاده ی هدایت بیرون نمی برند و به پستی و هلاكت باز نمی گردانند، اگر سكوت كنند،



[ صفحه 120]



سكوت كنید و اگر قیام كردند قیام كنید، از آنها پیشی نگیرید كه گمراه می شوید، از آنان عقب نمانید، كه هلاك می گردید.

من اصحاب محمد صلی الله علیه و آله را دیده ام، اما هیچكدام از شما را مانند آنان نمی بینم. آنها (در تنگنای مشكلات صدر اسلام) موهائی پراكنده و چهره هائی غبارآلوده داشتند، شب تا به صبح در حال سجده و قیام به عبادت بودند، گاه پیشانی و گاه گونه ها را در پیشگاه خدا به خاك می گذاردند، از وحشت قیامت همچون شعله های آتش، لرزان بودند.

پیشانی آنها از سجده های طولانی پینه بسته بود. و هنگامی كه نام خدا برده می شد آنچنان چشمشان اشكبار می شد كه گریبان آنها تر می گردید، و همچون بید كه از شدت تندباد به خود می لرزد، می لرزیدند، (اینها همه) از ترس مسئولیت و امید به پاداش الهی بود. [111] .

حضرت امیرالمؤمنین در خطبه دیگری می فرمایند:

به خدا سوگند اینها (اصحاب خلیفه) همچنان به ستم پردازند تا آنجا كه حرامی باقی نگذارند و همه را حلال شمرند، و تمام پیمانهای الهی را بشكنند! حتی خانه و خیمه ای باقی نماند مگر آنكه ستمشان در آنجا راه یابد، و فساد و سوء تدبیر آنها مردم را از خانه های خویش فراری دهد، تا آنجا كه مردم دو دسته شوند و هر دو دسته بگریند.

گروهی برای دین شان، و گروهی برای دنیایشان، كار به قدری سخت شود كه شما همچون بردگانی كه خود را مجبور به یاری اربابان می بینند



[ صفحه 121]



ناچار از كمك به آنها شوید... در حضور، ناگزیر از اطاعت باشید و در غیاب، بدگوئی نمائید، و تا آنجا كه هر كس به خدا امیدوارتر (و پرهیزكارتر) است بیش از همه مصیبت و رنج بیند! پس اگر خداوند برای شما عافیت و سلامت و گشایش و فرجی پیش آورد بپذیرید (خدا را شكر كنید) و اگر به رنج و ناراحتی گرفتار شدید شكیبا باشید كه سرانجام پیروزی با پرهیزكاران است. [112] .

خداوندا به حرمت سلطان خراسان آن امام رئوف مباد كه امام زمان از ما، منتظرین اینگونه یاد كند و بر ما اینگونه سخن بگوید.

بارالها - به ما توفیق خدمتگزاری خالص عطا كن تا آنگونه كه مورد نظر حضرت صاحب الامر و الزمان (روحی فداه) می باشد عمل كنیم و قلب ایشان از ما راضی و خشنود باشد.

12- و اعذنا من السأمة و الكسل و الفترة و اجعلنا ممن تنتصر به لدینك و تعزبه نصر ولیك و لا تستبدل بنا غیرنا فان استبدالك بنا غیرنا علیك یسیر و هو علینا كثیر

بار پروردگارا - ما از خستگی و بی میلی و كسالت در كار دین و از سستی در طاعت تو، به خودت پناه می آوریم.

خداوندا - ما را از كسانی معین فرما كه بر آنها نصرت می دهی و موفق به اعزاز ولی و حجتت می گردانی.



[ صفحه 122]



و هم اكنون كه وضع ما را چنین قرار می دهی دیگر وضع ما را به غیر از این مبدل مكن و این سعادت را از ما دریغ مدار.

هر چند كه تبدیل این سعادت مهدوی به غفلت و سرشكستگی ما برای تو آسان است، ولی با این شكست و باختن ما همه دین و دنیا را از دست می دهیم و كل نور و رزق معنوی و طراوت و حلاوت حیات ما می رود و همه ی اشتیاق و پرواز ما گم گشته و چشم مان كور شده و دست و پای مان می شكند و قلب سرخ مان سیاه و مكدر می شود و غباری تلخ و سنگین همه وجودمان را كفن می كند كه این دوری و فراق از حجتت برای ما بسیار سخت و گران است.

12-1- سستی و كاهلی در دین و اعتقادات چه موقع پیش می آید؟ تنبلی و نشستن و ضعف وقتی به سراغ مؤمن و منتظر می آید كه او در امر دین و طلایه دار دین «تردید»، كند و به دنبال آن سستی و كاهلی در مذهب فرد پیدا می شود، به همین منظور به جملات گهربار حضرت ولی الله الاعظم توجه می كنیم.

حضرت صاحب الزمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) می فرمایند؛ این خبر به من رسید كه گروهی از شما در دین به «تردید» افتاده و درباره ی (امامان معصوم) و صاحبان امرشان دچار شك و حیرت شده اند. این جریان ما را غمناك نمود، البته به خاطر شما، نه به خاطر خودمان و ما را اندوهناك ساخت، البته درباره ی شما، نه درباره ی خودمان. زیرا خدا با ما است، پس ما را به هیچكس غیر از او نیازی نیست و حق با ما می باشد، به همین جهت كسی كه ما را وانهاد (و دستوراتمان را اطاعت نكرد) به



[ صفحه 123]



وحشت مان نخواهد انداخت. ما مخلوق و ساخته های پروردگارمان هستیم و سپس تمام آفرینش، صنایع و ساخته های ما می باشند. [113] .

برای فهم بهتر جمله آخر روایت فوق به فرازهای حدیث شریف كسا مراجعه كنید، كه چگونه حضرت ختمی مرتبت رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله، خلق همه عالم را برای محبت و عزت پنج تن آل عبا اعلام می كنند و محبت ایشان را بهانه شفاعت در قیامت معرفی می نمایند.

به همین منظور و برای فهم بهتر مقام ولایت و امامت در قرآن به آیه ذیل توجه می كنیم كه خداوند به رسول گرامی خود فرمودند:

یا ایها الرسول بلغ ما أنزل الیك من ربك و ان لم تفعل فما بلغت رسالته و الله یعصمك من الناس ان الله لا یهدی القوم الكفرین

آیه 67 - سوره مائده.

ای پیغمبر آنچه از خدا بر تو نازل شد به خلق برسان، كه اگر نرسانی تبلیغ رسالت و اداء وظیفه (او)! را نكرده ای و خداوند تو را از آزار مردم نگاه خواهد داشت كه خدا گروه كافران را به هیچ راه و موفقیتی راهنمائی نخواهد كرد.

شیعیان اهل مطالعه و كتاب، بارها این آیه را به قصد تبرك و قرب الهی خوانده اند، و همه نیز به استناد روایات متعدد و متواتر یقین داریم این آیه از سوی خداوند در خصوص ابلاغ ولایت امیرالمؤمنین علی علیه السلام و خطاب به پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و در روز غدیر می باشد. حدیث غدیرخم از



[ صفحه 124]



درخشنده ترین ستاره های فرهنگ ولایت می باشد و این آیه پایگاه قرآنی آن احادیث نورانی از ائمه معصومین علیهم السلام بوده است.

اما آیا تاكنون شما در مورد ضمیر «ه» بعد از كلمه رسالت فكر كرده اید، به ترجمه مراجعه كرده اید، از اهل ادب یا تفسیر سؤال كرده اید كه؛

چرا ضمیر غایب آمده است؟

زیرا كلام قرآن از زبان جبرئیل نیست، كه او امین وحی است و هیچگاه نقل قول غیرمستقیم نمی كند كه بگوید من نقل می كنم كه خداوند گفته است، ابلاغ كن و اگر ابلاغ نكنی رسالتش را انجام نداده ای.

ضمیر «ه» به حضرت علی هم برنمی گردد كه بگوئیم كلام مستقیم از سوی خداوند است و مثلا می خواهد بگوید آنچه مربوط به او (علی) است را اگر انجام ندهی رسالت او را انجام نداده ای - خیر - این كاملا تصور غلطی است زیرا رسالت از آن نبی صلی الله علیه و آله است و نه علی علیه السلام و این كلمه «رسالته» به حضرت امیرالمؤمنین هم برنمی گردد. اگر بپذیریم منظور خداوند است باید بدانیم بهتر است كه خداوند بگوید اگر ابلاغ نكنی رسالت مرا انجام نداده ای یعنی رسالتی كه از سوی من صادر شده است را انجام نداده ای و چون خداوند در مقام متكلم و پیامبر در مقام مخاطب هستند در شكل مستقیم آن به نظر می رسید بهتر بود می آمد رسالتك اگر انجام ندهی رسالتت را انجام نداده ای و با كمال تأسف باید بگویم كه غالب مترجمین نسبت به ترجمه «ه» كوتاه آمده و چشم پوشی كرده اند.

وقتی از اهل ادب و زبان عرب موضوع را سؤال كردم یك پاسخ قانع كننده، صحیح، و ولایتی دادند، آشنایان با ادب عرب و فرهنگ قرآنی



[ صفحه 125]



می گویند خداوند خطاب به پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله سخن می گوید و می فرماید ابلاغ كن آنچه را كه از پیش بر عهده تو قرار گرفته و در لحظه ای كه پیامبر گرامی صلی الله علیه و آله در دل خود از خطاكاری مشركین هراس می بیند خداوند برای رفع نگرانی ایشان می فرماید كه خداوند شما را از شر آنها حفظ می كند ولی اگر این مسئولیت را انجام ندهی گویی كه اصلا كل مسیر از اول تا آخر رسالت را به پایان خیر و سر منزل مقصود نرسانده ای و از آنجا كه گاهی خداوند از روی مقام عظمت و كبریایی گاهی خود را به جای من، ما، می خواند و از كلمه انا استفاده می كند و در اینجا هم خود را از مقام متكلم خارج و در موقعیت غایب قرار می دهد و این، یك نوع قطع ارتباط مستقیم با مخاطب است كه جنبه بیدارسازی دارد. من نمی خواهم از كلمه قهر استفاده كنم كه قطعا نابجاست ولی بیاد بیاورد به سببی چند روزی ارسال وحی قطع شده بود و پیامبر خدا صلی الله علیه و آله سخت به خود پیچیده و نگران و دل شكسته بودند تا مجددا باب ارسال وحی گشوده شد و در اینجا هم خداوند از مقام تذكر یا تهدید به قطع ارتباط یا كسر محبت و یا كاستن از عنایت های معنوی خود، خویش را از مقام تكلم در یك لحظه به مقام غایب می برد، دوباره بخوانیم.

اگر این كار را نكنی گویی كه اصلا كار رسالتش را انجام نداده ای در این «ش» صد غم و اندوه بطلان رسالت نهفته است صد افسوس از گسستن حلقه رسالت و ولایت نهفته است.

ولی پیامبر گرامی (صلی الله علیه و آله) آن اشرف پیامبران، آن مصطفای محمود، آن پایان بخش نیكوی ادیان، به رسالت تكمیل دین به



[ صفحه 126]



نیكویی اقدام كردند و در آن خطبه، حضرت رسول جملات بسیار ارزشمندی برای حضرت مهدی موعود نیز فرمودند، حضرت محمد صلی الله علیه و آله رساندند آنچه را كه باید می رساندند و خطبه مفصلی ایراد كردند، و سخنان روشنی عرضه داشتند و علی كه مرتضای خداست را به دست بلند كردند و اعلام كردند «هر كه را من مولای اویم این علی مولای اوست» و از همه بیعت گرفتند ولی بعد... شیطان دست تعهدكنندگان را در دست خود گرفت و پیمان شكستند و برخی نیز بعد گفتند «الیوم» در این آیه ی قرآن، به روز عرفه برمی گردد. ولی ما به این شك ها و تردیدهای شیطان شاد كن، اعتنا نمی كنیم.

خداوندا - به ما توفیق بده تا آن كنیم تا خطبه خوان غدیر و معرفی شده غدیر و وارثان غدیر از ما راضی باشند و ما نیز قدر ارثیه غدیر را شناخته و با منتقم موعود غدیر هم پیمان و همراه و همسفر در قیام و ظهورش باشیم.

12-2- حضرت امام رضا علیه السلام فرمودند: انجام پنج چیز بدون در نظر گرفتن پنج چیز دیگر مسخره كردن پنچ چیز اول است.

هر كس با زبان استغفار كند و قلبش پشیمانی نداشته باشد خود را استهزا كرده است.

هر كس از خداوند توفیق بخواهد و در انجام اعمال سعی و كوشش نداشته باشد خود را ریشخند كرده است.

هر كس احتیاط پیشه كند و در كار حزم را مراعات كند، ولی بدون پروا و ترس از عاقبت، آن كار را انجام دهد خود را مسخره نموده است.



[ صفحه 127]



هر كس از خداوند، بهشت را آرزو كند و در سختیها شكیبایی نداشته باشد، خود را مسخره كرده است. و هر كس از آتش به خداوند پناه برد و از شهوات دست نكشد، خود را استهزاء كرده است. [114] .

12-3- حسن بن عبدالله قمی گوید: حضرت امام رضا علیه السلام از امیرالمؤمنین علیه السلام روایت می كند كه حضرت رسول اكرم صلی الله علیه و آله فرمودند:

قیامت برپا نمی شود تا آن گاه كه قائم ما قیام كند و این در هنگامی است كه خداوند به او اذن بدهد، و هر كس از او پیروی كند، رستگار می گردد و هر كس او را ترك گوید هلاك می شود.

ای بندگان خدا از خداوند بترسید، او (صاحب زمان) را یاری كنید و دعوت وی را لبیك بگوئید ولو از آسمان برف بیاید، او جانشین خداوند و جانشین من در روی زمین باشد.

12-4- حضرت امام باقر علیه السلام درباره آیه ذیل چه می فرمایند؛

قل هذه سبیلی ادعوا الی الله علی بصیرة انا و من اتبعنی.

آیه 108 سوره یوسف

ای رسول ما به امت بگو، طریقه ی من و پیروانم همین است كه خلق را به خدا با بینایی و بصیرت دعوت می كنم.

حضرت امام باقر علیه السلام فرمودند: دعوت كننده بسوی خدا پیغمبر و امیرالمؤمنین و اوصیاء بعد از او هستند. [115] .

خداوندا - از تو می خواهیم تا ما را در نیت و عمل برای تو كمك كنی تا



[ صفحه 128]



بتوانیم با عمل صالح در پیشگاه اباصالح حاضر شویم و از زمره یاری كنندگان و سربازان او باشیم و مقام حضرتش را در دعوت به تو نصرت دهیم، و به ابا و اجداد منتظرش تو را قسم می دهیم.

12-5- حضرت امام رضا علیه السلام فرمودند: فتنه و آشوبی پدید خواهد آمد كه گروهی در آن هلاك خواهند شد، و این در هنگامی خواهد بود كه شیعیان فرزند سوم مرا از دست بدهند، اهل آسمان و زمین بر او گریه خواهند كرد.

پدر و مادرم فدای آن كسی باد كه همنام جدم رسول خدا صلی الله علیه و آله می باشد، و شبیه من و موسی بن عمران است، نور و روشنایی از آن هویدا و از پرتو مقدس پروردگار، نورش فروزان است، از مرگ او اهل زمین و آسمان محزون و اهل ایمان متأسف می باشند. گویا مشاهده می كنم كه مردم در حالی كه مأیوس می باشند فریادی از دور می شنوند همانطور كه از نزدیك استماع می كنند، این فریاد برای مؤمنین رحمت و برای كافرین عذاب است. [116] .

12-6- حضرت امام رضا علیه السلام فرمودند: دین ندارد كسی كه پرهیزكاری ندارد، ایمان ندارد كسی كه تقیه ندارد، گرامی ترین شما در نزد خداوند آن كسی است كه به تقیه عمل كند.

سؤال شد: ای فرزند رسول خدا، تا چه وقت تقیه لازم است؟

حضرت امام رضا علیه السلام فرمود: چهارمین فرزند من كه فرزند سیده كنیزان



[ صفحه 129]



است.

خداوند متعال به وسیله او زمین را از جور و ظلم پاك می كند و از ستم منزه می سازد، و او همان است كه مردم در ولادت او شك می كنند، و او قبل از ظهورش مدتی از دیدگان پنهان می باشد. هرگاه ظهور كند، زمین را روشن می كند و میزان عدل را در جامعه برپا می سازد. مهدی همان است كه زمین برای او درهم پیچیده می گردد، و او را سایه نیست و منادی مردم را به طرف او دعوت می كند و همه اهل زمین دعوت منادی را استماع می كنند.

منادی می گوید: حجت خداوند در زمین ظاهر شده او را متابعت كنید كه حق با او است و در متابعت او، خداوند متعال در این باره فرمود:

ان نشأ ننزل علیهم من السمآء آیة فظلت أعناقهم لها خاضعین [117] .

آیه 4 سوره شعرا

اگر ما (خداوند) بخواهیم آیه (نشانه)ای را از آسمان نازل می كنیم كه همگی به اجبار به زیر بار ایمان گردن فرود آورند.

قابل توجه اهل تحقیق می باشد كه بدانند كلمه ی «خاضعین» در كل متن قرآن به استناد كتاب ارجمند المعجم المفهرس لالفاظ القرآن الكریم، تنها یك مرتبه آمده است و آن هم فقط برای تصویر نمودن وضعیت تبعیت تام عامه مردم از قیام حضرت بقیة الله الاعظم می باشد.

12-7- حضرت امام رضا علیه السلام فرمودند: شما امروز راحت تر از هنگام



[ صفحه 130]



ظهور قائم هستید، زیرا در آن روز در زحمت و مشقت خواهید بود، و مردم باید همواره بر زین اسبان سوار شوند و جهاد كنند، لباس قائم درشت و خشن و غذایش خشك خواهد بود. [118] .

(این روایت در بخش 2-5 همین كتاب آمده و در اینجا هم مناسب بود مجددا ذیل موضوع زمان ظهور یادآوری می شود).

بارالها - حضرت امام رضا علیه السلام در این بخش از دعا به ما منتظرین، مؤمنین و همه مشتاقان خدمتگزاری حضرت بقیةالله الاعظم، تعلیم دادند كه با تو اینگونه سخن بگوئیم كه:

خداوندا، ما را از جمله كسانی قرار بده كه بر ایشان نصرت می دهی برای دین تو و موفق به عزت بخشی ولی و حجت خود می گردانی، و هم اكنون كه وضع ما را چنین قرار می دهی، دیگر وضع ما را به غیر از این مبدل مگردان و این سعادت را از ما دریغ مدار.

خداوندا، ما این جملات را بهانه قرار می دهیم و به درگاه تو استغاثه می كنیم كه می دانیم مشتاقان موعودت بسیارند می دانیم منتظران حجتت فراوانند و محبین هادی كل و عدالت گستر به حقت زیادند ولی ما را از صف ایشان خارج مكن، هر چند می دانیم كه آزمایشهای تو سخت و سنگین و دردناك است ولی ما عذاب تو را و تلخی دوری از تو و حجتت را سهمگین تر می دانیم ما را در آزمایش های خود توفیق عطا كن و دست شكسته و زبان بسته ما را



[ صفحه 131]



همتی لطیف عطا كن تا در جوار كریمانه مهدی صاحب الزمان (روحی فداه) ساكن شویم.

خداوندا، حكم به اخراج از صف منتظران اگر چه شاید برای تو آسان باشد و عمل نفسانی ما هم بهترین متمسك تو باشد ولی ترا به درگاه باعظمت و جبروتی تو سوگند می دهم كه ما را از جمله یاران باوفای حضرتش قرار ده و بدین وسیله ما را در محضر حضرت زهرا (صلواتك علیها) آبرومند گردانیده و با دست پر به حوض كوثر امیرالمؤمنین علی علیه السلام برسان و قلب نازنین و رئوف حضرت رسول خاتم پیامبرانت را از عمل ما راضی و خشنود بدار.

13- اللهم صل علی ولاه عهده و الائمة من بعده و بلغهم امالهم و زد فی اجالهم و اعز نصرتهم و تمم لهم ما اسندت الیهم من امرك لهم و ثبت دعائمهم و اجعلنا لهم اعوانا و علی دینك انصارا

بار پروردگارا، تو درود فرست بر یكایك والیان منتخب او كه در زمان او بر مسندند، و تو درود فرست بر امامان بعد از او و آن بزرگواران را به همه آرزوها و آمال بلند و مقاصد عالیه و حقه شان نایل ساز، خداوندا از تو می خواهم به عمر همه ی ایشان بیفزایی و نصرت همراه با عزت كامله، به آنها عطا فرمایی و آنچه را به آن پیشوایان از امر دین خود و هدایت و شفاعت خلق عنایت فرمودی، در حقشان به حد كمال برسانی و اساس و اركان آنها و حكومتشان را ثبات و دوام بخشی.



[ صفحه 132]



پروردگارا، هماره از تو می خواهم كه ما را از یاران و انصار دین خودت قرار بدهی.

آمین یا رب العالمین

13-1- آیا تاكنون از خود پرسیده اید كه این كدام والیان هستند كه حضرت امام رضا علیه السلام به ما تعلیم می دهند، تا در خطاب به خداوند از او بخواهیم كه صلواتش را بر آن والیان بفرستد؟ مگر آن كارگزاران امام زمان علیه السلام چه مقامی دارند؟ مگر ایشان دارای چه صفتی هستند كه مستحق چنین موهبتی از سوی امام رئوف (صلوات الله علیه) هستند؟

وقتی به متون كتب مربوط به زمان ظهور حضرت آقا مراجعه می كنیم به بحث حساس «رجعت» می رسیم و توضیح مختصر آن هم این است كه پیامبران و اولیاء خدا، علمای صالح عمل اسلام، مشتاقان خدمتگزاری و شهیدان بخون خفته و دیگر مظلومان منتظر موعود به درخواست امام زمان (روحی فداه) و اذن خدا مجددا رجعت نموده و زنده می شوند و در خدمت حضرت مهدی موعود علیه السلام خواهند بود. این موضوع چه استدلال و پایه ی اعتقادی و كلامی دارد، بماند، كه علاقمندان می توانند به مراجع اصلی مراجعه و نگاه كنند.

اما تعداد زیادی از علمای مشهور و دانشمندان وارسته و شریف گذشته درست مثل موضوع «عالم ذر» اصل موضوع رجعت را قبول كرده اند و دلیل پذیرش ایشان هم سری است كه در تأكیدات نبوی و روایات ائمه ی معصومین به صورت قطعی نسبت به این دو موضع آمده است كه موجب سر نهادن به كلام نورانی ایشان شده است.



[ صفحه 133]



به آیه ذیل توجه كنید.

والسلام علی یوم ولدت و یوم اموت و یوم ابعث حیا

آیه 33 - سوره مریم.

و سلام حق بر جان پاك من باد، روزی كه به دنیا آمدم، و روزی كه از جهان بروم و روزی كه برانگیخته شوم.

در بحث رجعت می آید كه به استناد آیه فوق، حضرت عیسی بن مریم مجددا زنده می شوند و خداوند را به دین اثنی عشری عبادت كرده و پشت سر امام زمان، نماز می خوانند و حضرت خضر نبی كه سالهاست در خدمت حضرت آقا امام زمان علیه السلام هستند، ظاهر می شوند، پیامبران دیگر هم ظاهر می شوند و با خدمتگزاری به وجود حضرت آقا تجلی بخش همه آرمانهای عدالت خواهان تاریخ دین خواهند شد.

پس بر ما روشن می گردد كه سبب آن صلوات محكم از سوی حضرت امام رضا علیه السلام ویژگی عصمت و پاكیزگی طینت این پیامبران است، چون این والیان امام زمان علیه السلام عملشان پاك و صالح است و خود سند دین هستند پس به دلیل همین عصمت پیامبران والی مهدی موعود است كه حضرت امام رضا علیه السلام می فرمایند؛ ای منتظرین از خداوند بخواهید تا بهترین صلواتش را بر والیان پاك حضرت صاحب الزمان (صلوات الله علیه) بفرستد.

در صحنه ی دیگری از رجعت می خوانیم كه بعد از حاكمیت حضرت ولی عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) بر طبق همان كلام و روایات، از وجود مقدس حضرت رسول اكرم صلی الله علیه و آله و امیرالمؤمنین علیه السلام تا وجود



[ صفحه 134]



حضرت امام حسن عسكری علیه السلام همه ی ائمه معصومین علیهم السلام بترتیب مجددا زنده شده به حكومت می رسند و حاكمیت عدالت معصومان را تجلی بخشیده و با رحلت هر یك، امام بعدی به حكومت می رسد و در نهایت، حكومت امام حسن عسكری ختم به قیامت می گردد، در روایات حتی در خصوص میزان سال های حكومت حضرت رسول صلی الله علیه و آله امیرمؤمنان علیه السلام و حضرت سیدالشهداء صریحا ارقام و اعدادی بیان شده كه توجه علاقمندان را به متن اصلی آن مراجع جلب می كنیم.

نسبت به اصل این موضوع رجعت اصلا نباید شك كرد، زیرا ما به امام زمانی اعتماد داریم كه بیش از دویست سال قبل از تولد زمینی شان، از سوی رسول اكرم صلی الله علیه و آله جد بزرگوار و بعد به وسیله دیگر پدران ارجمندشان ائمه معصومین علیهم السلام معرفی و تأیید شده اند و موضوع غیبت ایشان نیز اعلام شده است و بعد نیز موضوع ظهور حضرت ایشان در قبل از تولد زمینی شان اعلام شده و وقایع قبل از ظهور و بعد از ظهور نیز با مشخصات نزدیك به واقع اعلام شده است پس رجعت این معصومان شهید مظلوم هم مقدور است.

نتیجه اینكه، تقاضای امام رضا علیه السلام برای صلوات خداوند بر این ائمه معصومین بعد از پیامبران معصوم دال بر پاكی و طهار و غیرقابل لغزش بودن و مقام عصمت ایشان است، كه اگر غیر از این بود و این ائمه بعد از او غیر از اهل بیت بودند و احتمال خطا و امكان غفلت می رفت، امام رضا علیه السلام اینگونه محكم و قطعی صلوات پروردگار را از شما منتظرین عصر غیبت با یقین و تأكید تقاضا نمی كردند.



[ صفحه 135]



13-2- حضرت امام رضا علیه السلام فرمودند: هرگاه والیان دروغ بگویند، باران قطع می گردد، و هرگاه زمامداران ستم كنند حكومت از نظرها می افتد، و هرگاه زكات اموال پرداخت نشود گوسفندان خواهند مرد. [119] .

13-3- حضرت امام زین العابدین، علی بن الحسین علیه السلام در تفسیر آیه ذیل فرمودند پیامبر شما به سوی تان رجعت نموده و بازمی گردد. [120] .

ان الذی فرض علیك القرآن لرادك الی معاد - آیه 85 - سوره قصص.

آن خدایی كه قرآن را بر تو فرض گردانید، البته تو را به جایگاه خود بازگرداند.

13-4- شایسته است در این بخش به یكتا كلام صریح از لسان مبارك خود حضرت بقیةالله نگاه كنیم كه حیات بخش روح تشنه همه ما هستند.

حضرت صاحب عصر مهدی موعود فرمودند:

من، قائم از دودمان محمد صلی الله علیه و آله هستم (سپس با اشاره به شمشیر خود ادامه دادند) من همانم كه در آخر زمان با این شمشیر خروج می كنم، آنگاه زمین را از عدالت و انصاف سرشار می سازم، چنانكه مملو از ظلم و ستم شده باشد. [121] .

13-5- برای دریافت سنت پیامبر و درك توصیه ایشان در زمان های بعد از خودشان به این روایت كه از حضرت امام رضا علیه السلام نقل می شود توجه فرمائید.



[ صفحه 136]



حضرت رسول اكرم صلی الله علیه و آله فرمودند: روز قیامت از چهار نفر شفاعت خواهم كرد: كسی كه بعد از من از ذریه ام احترام كند، و حوائج آنها را برآورد، و در هنگام اضطرار از آنها دلجوئی كند و كسی كه با دل و زبان آنها را دوست بدارد [122] .

13-6- حضرت امام محمد بن علی الباقر علیه السلام درباره آیه ذیل چه می فرمایند:

قولوا آمنا بالله و ما انزل الینا - آیه 126 - سوره بقره.

بگوئید كه ما به خداوند و آنچه كه او به سوی ما فرستاده است ایمان آورده ایم.

حضرت امام باقر علیه السلام فرمودند:

مقصود از این خطاب - آیه فوق - علی علیه السلام و فاطمه علیهاالسلام و حسن علیه السلام و حسین علیه السلام است، و پس از ایشان درباره ائمه علیهم السلام جاری است، سپس گفتار خدا متوجه مردم می شود و می فرماید:

فان امنوا بمثل مآ آمنتم به فقد اهتدوا و ان تولوا فانما هم فی شقاق.

آیه 137 - سوره بقره

پس اگر ایمان آوردند (یعنی مردم) به آنچه شما ایمان آورده اید (مقصود علی و فاطمه و حسن و حسین و ائمه معصومین علیهم السلام هستند) هدایت یافته اند و اگر روگردان شدند، ایشان در راه خلاف و دشمنی هستند. [123] .

برای فهم بهتر این آیات به ترجمه آیات بعد نگاه می كنیم تا به درك بهتر



[ صفحه 137]



كلام امام باقر علیه السلام برسیم.

خداوند تبارك و تعالی در ادامه آیه می فرماید:

مطمئن باشید كه حتما، خداوند شما را (در صورت ایمان آوردن به آن هدایت نازل شده كه طبق كلام امام باقر علیه السلام، امامان معصوم مقصود بودند)، از شر آنها (كه ایمان به اهل بیت نیاورده اند) نگه می دارد، زیرا كه او دعا و تقاضای اهل ایمان را می شنود و به حال همه آگاه و دانا است، رنگ آمیزی خداست كه به ما مسلمانان رنگ فطرت ایمان در سیرت توحید بخشیده، هیچ رنگی بهتر از ایمان به خدای یكتا نیست، بگو كه ما او را بدون هیچ شكی پرستش می كنیم. [124] .

از ظاهر آیه برمی آید كه موضوع آیات 137 و 138، در ادامه آیه قبل بوده و شامل همان تفسیر می شوند، یعنی مفاهیم صبغة الله - عبادت بدون شك - شنوایی و دانایی خدا و كفایت و حفظ خدا از شر افراد بی ایمان به دنبال قبول و پذیرش الله و آنچه او امر كرده كه پایه اصلی پیام آیه 136 بوده می آید، و همچنین در روایات اخیر امام باقر علیه السلام نیز تفسیر فرمودند كه موضوع به قبول علی و فاطمه و ائمه معصومین علیهم السلام برمی گردد، پس مفاهیم آیات بعدی نیز مربوط به ائمه معصومین علیهم السلام برمی گردد، كه نتیجه گیری می شود.

الف - خداوند، درباره پذیرندگان، اقبال كنندگان و پیروان ولایت ائمه



[ صفحه 138]



معصومین علیهم السلام نیز شنوا و بیناست.

ب - افرادی كه رنگ محبت خلیفه ی بر حق خدا، امیرالمؤمنین و اولاد معصوم او و حضرت بقیةالله الاعظم را بر نفس و عمل خود داشته باشند، در مقابل دیگر رنگها، برتر و پیروزند.

ج - خداوند، محبین و پیروان حقیقی علی و آل پیغمبر صلی الله علیه و آله را از ستم و تهاجم اشخاص بی ایمان به ولایت امیرالمؤمنین و اولاد او حفظ می كند.

این مفاهیم در بطن دوم آیات مذكور است و هیچ تزاحم و یا اسبعادی با معانی اولی كه ویژه الله است ندارد، چرا كه ما وجود ائمه معصومین علیهم السلام را در امتداد طولی و ذیل وجود حضرت باری می دانیم و ایشان را حلقه لازمه اتصال مخلوق به خالق دانسته و امام های آسمانی را وجه الله می دانیم.

نتیجه عملی كه از این فراز گرفته می شود، این است كه عمل مؤمنین باید در نهایت به مرحله احساس دائمی رضایت و نظارت كامله ی خداوند و نماینده ی او برسد. هر فرد مسلمان شایسته است بداند كه پرونده عملش در منظر چشم، حضرت بقیةالله الاعظم (روحی فداه) خواهد بود، و چون هر منتظر، امام را حاضر می داند، دیگر خطا نمی كند. و اصلا پایه ی عملی اخلاق هر مؤمن منتظر، توجه به چشم بینا و گوش شنوای امام زمان علیه السلام است، كه در بخش آغازین این دعای شریف، امام زمان را از زبان امام رضا علیه السلام عینك الناظرة شناختیم، و باید یكایك ما بفهمیم كه چون امام مرا می بیند، من باید عمل غیرصالح انجام ندهم.

از انتظار امام زمان علیه السلام یك ملاك صحیح برای عمل مسلمین بدست می آید، من آنچه را بپسندم كه امام بپسندند، و از آنچه كه امام ناشایسته



[ صفحه 139]



می داند، من نیز از آن ناخرسند باشم، ما آن كار را خوب بدانیم كه حاضر باشیم در مقابل چشم امام انجام دهیم، پس آن عمل خیر است كه منتظر، مشتاق باشد، به محض ظهور امام، خود آن را در محضر امام عرضه كند، و آن كار خطا محسوب می شود كه فرد خطاكار در هنگام ارتكاب یا تصمیم گیری برای انجام، متاسفانه و به اشتباه نظارت و حضور امام را از ذهن خود دور كند و یا تصور كند كه اگر در زمان ظهور حاضر شود، شرم خواهد كرد تا آن عمل را به امام خبر دهند و خجالت بكشد كه خودش هم بگوید.

پس نظارت امام حاضر، ملاك عمل است، ملاح حسن و قبح فعل و میزان سنجش ارزش هر عمل، رضایت امام ناظر است، و ملاك غیراخلاقی بودن عمل هر مسلم نیز، ارتكاب به كاری است كه مورد رضایت امام حاضر نباشد.

پس به استناد به آیات گذشته و با تكیه بر تفسیر امام باقر علیه السلام به سه اصل اخلاقی ذیل نگاه می كنیم.

1- رضایت حضرت امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف)

2- نظارت حضرت بقیةالله الاعظم (ارواحنا له الفداه)

3- حضور تام و كامل و شامل حضرت اباصالح المهدی (روحی فداه)

در بخشهای صنفی و گروهی و یا زیرمجموعه های هر گروهی اگر ادبی و یا سنتی را خواستیم قبول را رد كنیم و یا هرگونه نظریه پردازی اخلاقی و فرهنگی كه بخواهد نوری برای هدایت بشر بشود، باید در تابش اندیشه ی فوق و تحت سایه ی بقیةالله الاعظم قرار بگیرد. زیرا كه تاكنون در عصر





[ صفحه 140]



غیبت، اندیشه های اخلاقی بدور از محوریت امام زمان علیه السلام، ناتوان و بلااثر نشان داده شده است.

یك مؤمن منتظر می داند كه در عصر ولایت حضرت آقا علیه السلام زندگی می كند و ایشان هستند كه در آینده در قیامت شفاعت می كنند و یا شهادت می دهند و یا براساس اطلاعات واقعی از عمل روزمره فرد، وی را تنبیه می كنند، پس این منتظر دیگر گرد خطا نمی رود و اگر شخصی لباس انتظار را كنار گذارد به سوی مرداب گناه بلغزد او اول نگاه به امام متوجه و حاضر را كنار گذاشته و از چشم بینای امام، چون كبك غفلت كرده است، امیدواریم كه چنین لغزشهایی هم دیگر تكرار نشود.

13-7- آیا می دانید، حضرت امام رضا علیه السلام درباره موضوع «با امامان زندگی كردن» چه تفسیری و از كدام آیه دارند؟ به این كلام الهی در قرآن توجه كنید.

یا ایها الذین امنوا اتقوا الله و كونوا مع الصادقین - آیه 119 - سوره توبه ای كسانی كه ایمان آورده اید از خدا پرهیز كنید و با راستگویان پیوند كنید. حضرت امام رضا علیه السلام فرمودند:

صادقان، امامان و باوردارندگان اطاعت ایشان هستند. [125] .

حضرت امام صادق علیه السلام نیز درباره آیه فوق فرمودند: مقصود از صادقان ائمه معصومین می باشند. [126] .



[ صفحه 141]



13-8- خداوندا - ما با تكیه به كلام امام رضای رئوف علیه السلام تا اینجا آمده ایم طبق نسخه ای كه از درمانگاه رضوی خراسان در دست داریم یك داروی دیگر نیاز داریم.

سلطان خراسان برای درمان بیماریهای بعد ما و برای اینكه ما به توفیق خدمتگزاری امام زمان نایل شویم و بنا به حكمت هایی كه ما نمی دانیم در اینجا دستوری داده اند كه تا ما از تو قول قطعی تحقق آنرا نگیریم بر زبان نمی آوریم.

خداوندا - قبل از شنیدن این خط از دعا بدان كه همه ی زندگی، حیثیت و تمام دین و دنیای ما بستگی به قبول تو از این تقاضای ما دارد. مبادا كه نپذیری و ما را سرشكسته راهی مرداب دنیا بازگردانی.

بارالها - اگر شهیدان در راه اسلام جان دادند امیدشان خدمتگزاری به امام زمان بود و الان هم حتما آرزوی رجعت در زمان ظهور را دارند.

بارالها - ما اگر تاكنون شهید نشده ایم مطمئن باش كه چون آرزوی خدمتگزاری به حضرت ولی عصر (ارواحنا له الفداه) را داشته ایم توانسته ایم دوری از او را تحمل كنیم.

خداوندا - نسخه امام رضا را برمگردان به حرمت گنبد طلائی اش به حرمت ضریح مطهرش، به حرمت آینه های نورانی اش به حرمت عشق زائرانش سوگندت می دهیم كه حتما دعای امام را در حق ما بپذیری كه حضرت امام رضا علیه السلام فرمودند تا خطاب به شما بگوئیم و هر روز و هر ساعت آنرا چون دم و بازدم تكرار می كنیم كه؛

و اجعلنا لهم اعوانا و علی دینك انصارا



[ صفحه 142]



«پروردگارا، هماره از تو می خواهیم كه ما را از یاران ایشان و انصار دین خودت قرار بدهی»

خداوندا - بخاطر می آوریم در كربلا برادرزاده، یادگار پدر را به عمو نشان داد و گفت پدرم امام حسن گفتند: پسرم هر چه عمو گفت نه، تو اصرار كن، خداوندا، ما نیز بشدت اصرار می كنیم.

14- فانهم معادن كلماتك و خزان علمك و اركان توحیدك و دعائم دینك و ولاة امرك و خالصتك من عبادك و صفوتك من خلقك و اولیاؤك و سلائل اولیائك و صفوة اولاد نبیك و السلام علیه و علیهم و رحمة الله و بركاته.

پروردگارا، این یاران دین تو، معادن كلمات روحانی و گنجینه های علم و اركان توحید و معرفت و از ستونهای دین تو هستند و از صاحب اختیاران امر شرع و انتظام همه خلق تو هستند.

خداوندا، این انصار دین تو از بندگان خاص خالص تو و از برگزیده هایی از كل خلقت و از دوستان خاص و فرزندان محبان خاص و برگزیده ی اولاد پیغمبر خاتم تو هستند. و سلام و تحیت و رحمت بر آن ولی كامل و بر پدران بزرگوارش باد.

14-1- حضرت امام صادق علیه السلام درباره آیه ذیل چه می فرمایند؟

و ما یعلم تأویله الا الله و الراسخون فی العلم - آیه 7 - سوره آل عمران.

و هیچ كس تأویل قرآن را نمی داند، جز الله و راسخون در علم

حضرت امام صادق علیه السلام در طی سه روایت در این خصوص فرمودند: ما



[ صفحه 143]



راسخون در علم هستیم و ما تأویل قرآن را می دانیم [127] و پیغمبر صلی الله علیه و آله بهترین راسخ در علم است، خدای عزوجل همه آنچه را از تنزیل (معنی مطابقی) و تأویل (معنی التزامی) نازل فرمود به او آموخته است، چیزی را كه خدا تأویل اش را به او نیاموخت بر او نازل نفرمود و اوصیای پس از وی هم تمام آن را می دانند، و كسانی كه تأویل آن را نمی دانند (شیعیان)، هرگاه عالمشان چیزی از روی علم بفرماید (ایمان می آورند و می پذیرند) چنانچه خدا ایشان را پذیرفته و فرموده است:

یقولون امنا به كل من عند ربنا - آیه 7 سوره آل عمران.

گویند، ما به همه آن كتاب ایمان آوردیم كه تمام (محكم و متشابه) آن از جانب پروردگار ما آمده و قرآن، خاص و عام، و محكم و متشابه، و ناسخ و منسوخ دارد و «راسخون در علم»، همه را می دانند. [128] .

و حضرت امام صادق علیه السلام نیز فرمودند: راسخون در علم امیرالمؤمنین و امامان پس از وی علیهم السلام می باشند. [129] .

اكنون كه با توجه به كلمات نورانی حضرت امام صادق علیه السلام روشن گردید، ائمه معصومین معادن كلمات خداوند هستند و تذكر حضرت امام رضا علیه السلام در متن دعا بر اینكه به ما معرفی كند كه معدن كلمات الهی كجاست و مفسر قرآن چه كسانی هستند را به جان می شنویم و از این پس برای فهم بهتر كلمات نورانی و آیات الهی قرآن كریم به راهنمائی ها و



[ صفحه 144]



تفاسیر امامان معصوم مراجعه می كنیم.

14-2- حضرت امام صادق علیه السلام در تفسیر آیه ذیل چه می فرمایند؟

بل هو آیات بینات فی صدور الذین اوتوا العلم

آیه 49 - سوره عنكبوت.

بلكه، این قرآن آیات روشن الهی است، در لوح سینه ی آنان كه از نور خدا دانش یافتند.

حضرت امام صادق علیه السلام به دو سند در تفسیر آیه فوق فرمودند: ایشان ائمه علیهم السلام هستند. [130] [131] .

حضرت امام صادق علیه السلام به سند دیگر در تفسیر آیه فوق فرمودند:

ایشان تنها! ائمه علیهم السلام هستند. [132] .

حضرت امام باقر علیه السلام خطاب به ابابصیر فرمودند: به خدا، ای ابامحمد، خدا نفرمود قرآن آیه هایی است میان دو جلد قرآن ابابصیر گفت: گفتم قربانت گردم پس ایشان كیانند؟

حضرت امام باقر علیه السلام فرمودند: توقع می رود كسانی جز ما باشند؟ [133] .

از حضرت امام باقر به سند دیگر درباره آیه فوق سؤال شد، ایشان در پاسخ تنها، با دست به سینه خود اشاره فرمودند. [134] .



[ صفحه 145]



روایت اخیر قلب انسان هشیار تاریخ دین را آتش می زند، زیرا او امام است مفسر قرآن است معدن حكمت و كلمات خداوند است اجدادش را قطعه قطعه یا شهید كردند سالها بر آنها توطئه و خیانت كردند؛ امام، خلیفه بر حق خداوند است، خانه نشین و معلم مظلوم تعلیمات دینی است در معرفی خود و بیان حق خود با اشاره به سینه خود پیام می دهد. ولی باز هم او و فرزندانش را با توطئه و سم شهید كردند.

خداوندا، به حرمت امام باقر و امام صادق و امام رضا علیهم السلام، به ما منتظرین عصر غیبت توفیق شناخت و معرفت حقه دین خود را عطا كن و آرزوی خدمتگزاری به امام و ولی عصر در این حیات را برای مان تحقق بخش.

- بارالها - تو ما را یاری كن تا آنگونه عمل كنیم، تا صاحبان این سینه های مورد اشاره از ما راضی باشند.

حضرت امام رضا علیه السلام نیز می فرمایند: مقصود (از آیه فوق) ائمه علیهم السلام هستند. [135] .

14-3- حضرت امام رضا علیه السلام نقل فرمودند كه مردی خدمت حضرت رسول اكرم صلی الله علیه و آله آمد و پرسید:نخستین اثری كه از «علم»، گرفته می شود چیست؟

حضرت رسول اكرم صلی الله علیه و آله فرمودند: شناخت خداوند می باشد.

مرد پرسید: معرفت حقیقی خداوند چگونه است؟



[ صفحه 146]



حضرت رسول اكرم صلی الله علیه و آله پاسخ فرمودند: معرفت حقیقی خداوند آن است كه اعتقاد پیدا كنی كه پروردگار شبیه و نظیر ندارد و اوست خداوند یگانه، آفریننده، نیرومند، آغاز همه آفرینش، پایان همه موجودات، آشكار و نهان، و مانند او و همتایی نیست، هر كس خداوند را این چنین بشناسد معرفت واقعی و حقیقی پیدا كرده است. [136] .

14-4- حضرت امام حسن علیه السلام فرمودند: شنیدم از جدم رسول خدا صلی الله علیه و آله كه فرمودند: من شهر علم هستم و علی «در» آن است و آیا توان وارد شهر شد جز از درش؟

حضرت امام حسین علیه السلام نیز در ادامه كلام برادر فرمودند: شنیدم از جدم رسول خدا صلی الله علیه و آله كه فرمودند: همانا، علی پس از من شهر علم است و هر كه در آن درآید نجات یابد و هر كه از او تخلف كند هلاك شود. [137] .

توجه وافر خوانندگان را پس از این دو روایت به كلام امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب كه در همین مورد «در شهر علم» بیان فرمودند جلب می كنم.

حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام در كتاب شریف نهج البلاغه ثبت است كه در خطبه ای فرمودند:

نحن الشعار و الأصحاب و الخزنة و الأبواب و لا تؤتی البیوت الا من ابوابها، فمن أتاها من غیر ابوابها سمی سارقا.

ما (اهل بیت) محرم اسرار حق و یاران راستین و گنجینه ها و درهای



[ صفحه 147]



علوم پیامبر هستیم، و هیچكس به خانه ها جز از در وارد نمی شود، و كسی كه از غیر در وارد گردد سارق (دزد) خوانده می شود. [138] .

14-5- حضرت مولی الكونین و سیدنا و مولانا حجة بن الحسن المهدی القائم المنتظر المنتقم در روایت ذیل فرمودند:

خداوند سبحان، پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله را در حالی كه ستوده و سعادتمند بودند قبض روح فرمود و امر (ولایت و خلافت) را پس از رحلت آن حضرت، در برادر و پسر عمو و جانشین و وارث اش علی بن ابی طالب علیه السلام قرار داد، سپس اوصیاء از نسل او را كه (یازده امام معصوم می باشند) یكی پس از دیگری به امامت منصوب نمود.

خداوند تبارك و تعالی به وسیله این دوازده امام (كه جانشینان حق پیامبرند) دین خود را زنده نمود، و نورش را كامل ساخت و بین ایشان و سایر برادرها و پسر عموها و بستگان پایین ترشان تفاوتی آشكار گذاشت تا حجت الهی از مردم عادی و امام از پیرو شناخته شود به اینكه پروردگار تعالی آنان را از هر گناه و لغزشی مصون داشت و از تمام عیوب و نقایص پیراسته نمود و از هر پلیدی پاك ساخت و از همه ی شبهات منزه گردانید و ایشان را خزانه داران دانش و امانت داران حكمت و محل راز خویش قرار داد و با نشانه های روشن تأییدشان فرمود، اگر چنین نبود، همه ی مردم یكسان و برابر می شدند و هر كسی به ادعای مقام خلافت و امامت از سوی خداوند عزوجل می پرداخت و حق از باطل شناخته نمی شد و دانش



[ صفحه 148]



حقیقی از جهل و نادانی جدا نمی گردید. [139] .

14-6- حضرت سیدنا و مولانا، اباصالح المهدی، قائم آل محمد (صلوات الله علیه و علیهم اجمعین) در روایت ذیل فرمودند: آیا آگاه نشدند به انتظام و پیوستگی امامانشان پس از پیامبرشان یكی بعد از دیگری، تا آنكه امر امامت به فرمان الهی به پیشوای پیشین یعنی حسن بن علی العسكری (صلوات الله علیه) منجر گردید، پس او به جانشینی پدرانش علیهم السلام رسید و (در منصب امامت قرار گرفت). مردم را به سوی حق و به طرف راه راست هدایت فرمود.

او نوری تابناك و ماهی درخشان بود كه آنچه را در نزدش داشت خداوند عزوجل برای آن حضرت برگزیده بود، پس قدم به قدم همانند نیاكانش راه روشن آنان را پیمود تا از دنیا رفت بر عهدی كه بدان پیمان نمود و وصیتی كه وصیت فرمود به جانشینی، كه خداوند عزوجل وصی و جانشین او را تا پایان مدتی پنهان ساخت و به اراده ی خویش جایگاهش را پوشیده و مخفی داشت - به خاطر حكم گذشته و تقدیر نافذ - كه محل آن (وصایت و جانشینی) در ما است و برتری و فضیلتش برای ما می باشد. [140] .

14-7- حضرت سیدنا و مولانا بقیةالله الاعظم، معزالمؤمنین المستضعفین و صاحب رایت یوم فتح، در روایت ذیل فرمودند: دلهای ما ظرفهای اراده ی الهی است، پس هرگاه خداوند (چیزی را اراده كرد) خواست، ما نیز خواسته ایم چنانكه خداوند می فرماید:



[ صفحه 149]



و ما تشاؤون الا أن یشاء الله رب العالمین - آیه 29 - - سوره تكویر.

و نمی خواهید، مگر آنكه خدایی كه پروردگار جهان ها است، اراده نماید و بخواهد. [141] .

خداوندا، اكنون كه سالهاست فرشتگان آسمانی تو صف در صف، بر گرد بارگاه حضرت سیدالشهداء الاولیا، گریان و نالان هستند و بر مصائب او و اهل بیتش در عاشورای مظلومان فغان و زاری می كنند و دعا می كنند تا منتقم خون مظلوم حضرت مولانا حسین بن علی ظهور كند، ما نیز در این زمان غیبت و از محضر رضا از تو می خواهیم تا پذیرا باشی، صلوات و درود تمام فرشتگان و آسمانی های خود را، سلام و درود همه ی موجودات ذیشعور مخلوق خود را و صلوات و تهیت و عرض ادب همه شیعیان منتظر موعود را بر انوار مقدس چهارده معصوم پاك طینت و پایان بخش غم غیبت، خاتم اوصیای بعد از نبی، حضرت سیدنا و مولانا اباصالح المهدی، قائم آل محمد (صلواتك علیه و علیهم اجمعین من الان الی قیام یوم الدین) الحمد لله رب العالمین.



[ صفحه 151]

---

[1] اخبار و آثار حضرت امام رضا عليه السلام - صفحه 509.

[2] قرآن كريم - ترجمه منظوم اميد مجد - صفحه 98 - سوره ي نساء آيه 125.

[3] اخبار و آثار حضرت امام رضا عليه السلام صفحه 514 - روايت 50.

[4] قرآن كريم - ترجمه منظوم اميد مجد - صفحه 174.

[5] ستاره پنهان صفحه 172 - حديث ششم.

[6] قرآن كريم - ترجمه منظوم اميد مجد - صفحه 331.

[7] كمال الدين و تمام النعمه - جلد اول - صفحه 81.

[8] اصول كافي - ترجمه سيد جواد مصطفوي جلد 2 صفحه 277، روايت 2.

[9] قرآن كريم - ترجمه منظوم اميد مجد - صفحه 427.

[10] اصول كافي - ترجمه سيد جواد مصطفوي جلد 2 صفحه 277 روايت 1.

[11] قرآن كريم - ترجمه منظوم اميد مجد - صفحه 375.

[12] اصول كافي - ترجمه سيد جواد مصطفوي - جلد 2 - صفحه 300 - روايت 75.

[13] قرآن كريم - ترجمه منظوم اميد مجد - صفحه 337.

[14] اصول كافي - سيد جواد مصطفوي - صفحه 298 - روايت 69.

[15] قرآن كريم - ترجمه منظوم اميد - صفحه 590.

[16] اخبار و آثار حضرت امام رضا عليه السلام - صفحه 522 - روايت 68.

[17] اخبار و آثار امام رضا عليه السلام - صفحه 69 - 522.

[18] قرآن كريم - ترجمه منظوم اميد مجد - صفحه 255.

[19] اخبار و آثار حضرت امام رضا عليه السلام صفحه 515 - روايت 53.

[20] اخبار و آثار حضرت امام رضا عليه السلام - صفحه 415 - روايت 189.

[21] اخبار و آثار حضرت امام رضا عليه السلام - صفحه 417 - روايت 195.

[22] اخبار و آثار حضرت امام رضا عليه السلام - صفحه 461 - روايت 191.

[23] اخبار و آثار حضرت امام رضا عليه السلام - صفحه 416 - روايت 193.

[24] اصول كافي - ترجمه سيد جواد مصطفوي - جلد 2- صفحه 281 - روايت 15.

[25] قرآن كريم - ترجمه منظوم اميد مجد - صفحه 189.

[26] اخبار و آثار حضرت امام رضا عليه السلام - صفحه 418 - روايت 196.

[27] اخبار و آثار حضرت امام رضا عليه السلام - صفحه 418 - روايت 197.

[28] اخبار و آثار حضرت امام رضا عليه السلام - صفحه 543 - روايت 97.

[29] قرآن كريم - ترجمه منظوم اميد مجد - صفحه 438.

[30] اخبار و آثار حضرت امام رضا عليه السلام - صفحه 423 - روايت 204.

[31] اخبار و آثار حضرت امام رضا عليه السلام - صفحه 423 - روايت 205.

[32] امالي شيخ صدوق - صفحه 240 - روايت 10.

[33] اصول كافي - ترجمه سيد جواد مصطفوي - جلد 2 - صفحه 285 - روايت 29.

[34] قرآن كريم - ترجمه منظوم اميد مجد - صفحه 32.

[35] قرآن كريم - ترجمه منظوم اميد مجد - صفحه 354.

[36] اخبار و آثار حضرت امام رضا عليه السلام - صفحه 531 - روايت 87.

[37] قرآن كريم - ترجمه منظوم اميد مجد - صفحه 355.

[38] كتاب منتهي الامال - صفحه 1138 و 1139.

[39] بحارالانوار - جلد 52 - صفحه 291.

[40] غيبت نعماني، صفحه 133.

[41] اصول كافي - سيد جواد مصطفوي - جلد 2 - صفحه 285 - روايت 31.

[42] قرآن كريم - ترجمه منظوم اميد مجد - صفحه 13.

[43] اخبار و آثار حضرت امام رضا عليه السلام - صفحه 420 - روايت 200.

[44] قرآن كريم - ترجمه منظوم اميد مجد - صفحه 174.

[45] اخبار و آثار حضرت امام رضا عليه السلام - صفحه 422 - روايت 201.

[46] ستاره پنهان - صفحه 170 - روايت اول.

[47] اخبار و آثار حضرت امام رضا عليه السلام - صفحه 534 - روايت 88.

[48] قرآن مجيد - ترجمه منظوم - صفحه 354.

[49] نهج البلاغه - ترجمه حجةالاسلام محمدرضا آشتياني و محمدجعفر امامي - خطبه 150.

[50] نهج البلاغه - ترجمه حجةالاسلام محمدرضا آشتياني و محمدجعفر امامي - خطبه 151.

[51] اخبار و آثار حضرت امام رضا عليه السلام - صفحه 332 - روايت 23.

[52] اصول كافي - سيد جواد

مصطفوي - جلد 2 - صفحه 293 - روايت 54.

[53] قرآن كريم - ترجمه منظوم اميد مجد - صفحه 571.

[54] اخبار و آثار حضرت امام رضا عليه السلام - صفحه 332 - روايت 22.

[55] قرآن كريم - ترجمه منظوم اميد مجد - صفحه 290.

[56] قرآن كريم - ترجمه منظوم اميد مجد - صفحه 324.

[57] اخبار و آثار امام رضا عليه السلام - صفحه 549 - روايت 117.

[58] قرآن كريم - ترجمه منظوم اميد مجد - صفحه 564.

[59] ستاره پنهان - صفحه 170 - روايت دوم.

[60] اخبار و آثار امام رضا عليه السلام - صفحه 7 و 546 - روايت 110.

[61] اصول كافي - سيد جواد مصطفوي - جلد 2 - صفحه 287 - روايت 38.

[62] اصول كافي - سيد جواد مصطفوي - جلد 2 - صفحه 278 - روايت 5.

[63] اصول كافي - ترجمه سيد جواد مصطفوي - جلد 2 - صفحه 283 - روايت 26.

[64] قرآن كريم - ترجمه منظوم اميد مجد - صفحه 320.

[65] اصول كافي - سيد جواد مصطفوي - جلد 2 - صفحه 283 - روايت 22.

[66] اصول كافي - سيد جواد مصطفوي - جلد 2 - صفحه 282 - روايت 21.

[67] قرآن كريم - ترجمه منظوم اميد مجد - صفحه 130.

[68] قرآن كريم - ترجمه ي منظوم اميد مجد صفحه ي 58.

[69] اخبار و آثار حضرت امام رضا عليه السلام - صفحه 2 و 321 - روايت 21.

[70] اخبار و آثار امام رضا عليه السلام - صفحه 416 - روايت 190.

[71] اصول كافي - سيد جواد مصطفوي - جلد 2 - صفحه 287 - روايت 37.

[72] قرآن كريم - ترجمه منظوم اميد مجد - صفحه 210.

[73] كمال الدين و تمام النعمه - صفحه 458 و بحارالانوار - جلد 53 - صفحه 182 و 181.

[74] اصول كافي - سيد جواد مصطفوي - جلد 2 - صفحه 286 - روايت 33.

[75] قرآن كريم - ترجمه منظوم اميد مجد - صفحه 155.

[76] اصول كافي - سيد جواد مصطفوي - جلد 2 - صفحه 281 - روايت 18.

[77] قرآن كريم - ترجمه منظوم اميد مجد - صفحه 392.

[78] اصول كافي - سيد جواد مصطفوي - جلد 2 - صفحه 278 - روايت 3.

[79] قرآن كريم - ترجمه منظوم اميد مجد - صفحه 138.

[80] اصول كافي - سيد جواد مصطفوي - جلد 2 - صفحه 278 روايت 4.

[81] بحارالانوار - جلد 52 - صفحه 336.

[82] بحارالانوار - جلد 52 - صفحه 391.

[83] بحارالانوار - جلد 52 - صفحه 191.

[84] بشارةالاسلام - صفحه 185.

[85] غيبت نعماني - صفحه 121.

[86] تفسير عياشي - جلد 2 - صفحه 56.

[87] اصول كافي - سيد جواد مصطفوي - جلد 2 - صفحه 288 - روايت 41.

[88] اخبار و آثار امام رضا عليه السلام - صفحه 521 - روايت 66.

[89] اصول كافي - سيد جواد مصطفوي - جلد 2 - صفحه 286 - روايت 34.

[90] اخبار و آثار حضرت امام رضا عليه السلام - صفحه 426 - روايت 214.

[91] اصول كافي - ترجمه سيد جواد مصطفوي - جلد 2 - صفحه 279 - روايت 10.

[92] قرآن كريم - ترجمه منظوم اميد مجد - صفحه 320.

[93] اخبار و آثار حضرت امام رضا عليه السلام - صفحه 424 - روايت 208.

[94] اصول كافي - سيد جواد مصطفوي - جلد 2 - صفحه 283 - روايت 24.

[95] اصول كافي - ترجمه سيد جواد مصطفوي - جلد 2 - صفحه 281 - روايت 16.

[96] اخبار و آثار حضرت امام رضا عليه السلام - صفحه 547 - روايت 113.

[97] قرآن كريم - ترجمه منظوم اميد مجد - صفحه 548.

[98] اخبار و آثار حضرت امام رضا عليه السلام - صفحه 548 - روايت 116.

[99] اخبار و آثار حضرت امام رضا عليه السلام - صفحه 517 - روايت 59.

[100] اخبار و آثار حضرت امام رضا عليه السلام - صفحه 517 - روايت 58.

[101] قرآن كريم - ترجمه منظوم اميد مجد - صفحه 215.

[102] اخبار و آثار حضرت امام رضا عليه السلام - صفحه 520 - روايت 64.

[103] ستاره پنهان - صفحه 171 - حديث سوم.

[104] ستاره پنهان - صفحه 171 - حديث چهارم.

[105] نهج البلاغه - ترجمه فيض الاسلام - صفحه 297 - خطبه 99.

[106] اخبار و آثار حضرت امام رضا عليه السلام - صفحه 422 - روايت 203.

[107] اصول كافي - ترجمه سيد جواد مصطفوي - جلد 2 - صفحه 288 - روايت 40.

[108] اخبار و آثار حضرت امام رضا عليه السلام - صفحه 423 - روايت 204.

[109] بحارالانوار - جلد 52 - صفحه 251.

[110] اصول كافي - ترجمه سيد جواد مصطفوي - جلد 2 - صفحه 315 - روايت 91.

[111] نهج البلاغه - ترجمه محمد دشتي - صفحه 47 - خطبه 97.

[112] نهج البلاغه - ترجمه محمد دشتي - صفحه 48 خطبه 98.

[113] ستاره پنهان - صفحه 171 - روايت 5.

[114] اخبار و آثار حضرت امام رضا عليه السلام - صفحه 462 - روايت 97.

[115] اصول كافي - ترجمه سيد جواد مصطفوي - جلد 2 - صفحه 297 - روايت 66.

[116] اخبار و آثار حضرت امام رضا عليه السلام - صفحه 419 - روايت 198.

[117] اخبار و آثار حضرت امام رضا عليه السلام - صفحه ي 419 - روايت 199.

[118] اخبار و آثار حضرت امام رضا عليه السلام - صفحه 416 - روايت 193.

[119] اخبار و آثار حضرت امام رضا عليه السلام - صفحه 458 - روايت 84.

[120] بحارالانوار - جلد 53 - صفحه 56.

[121] ستاره پنهان - صفحه 174 - روايت 8.

[122] اخبار و آثار حضرت امام رضا عليه السلام - صفحه 331 - روايت 20.

[123] اصول كافي - سيد جواد مصطفوي - جلد 2 - صفحه 281 - روايت 19.

[124] آيات 136 الي 138 سوره بقره.

[125] اصول كافي - سيد جواد مصطفوي - جلد 1 - صفحه 298 - روايت 2.

[126] اصول كافي - سيد جواد مصطفوي - جلد 1 - صفحه 297 - روايت 1.

[127] اصول كافي - سيد جواد مصطفوي - جلد 1 - صفحه 308 - روايت 1.

[128] اصول كافي - سيد جواد مصطفوي - جلد 1 - صفحه 309 - روايت 2.

[129] اصول كافي - سيد جواد مصطفوي - جلد 1 - صفحه 309 - روايت 3.

[130] اصول كافي - سيد جواد مصطفوي - جلد 1 - صفحه 310 - روايت 2.

[131] اصول كافي - سيد جواد مصطفوي - جلد 1 - صفحه 311 - روايت 4.

[132] اصول كافي - سيد جواد مصطفوي - جلد 1 - صفحه 311 - روايت 5.

[133] اصول كافي - سيد جواد مصطفوي - جلد 1 - صفحه 310 - روايت 3.

[134] اصول كافي - سيد جواد مصطفوي - جلد 1 - صفحه 310 - روايت 1.

[135] اخبار و آثار حضرت امام رضا عليه السلام - صفحه 541 - روايت 93.

[136] اخبار و آثار حضرت امام رضا عليه السلام - صفحه 278 - روايت 34.

[137] امالي - شيخ صدوق - صفحه 345 - بخشي از روايت اول.

[138] نهج البلاغه - ترجمه محمد دشتي - صفحه 79 - خطبه 154 - بخش 3.

[139] ستاره پنهان - صفحه 175 - حديث 10.

[140] ستاره پنهان - صفحه 173 - روايت 7.

[141] ستاره پنهان - صفحه 175 - روايت 9.